Afrykański pomór świń (ASF) zmusił Włochy do wybicia blisko 120 000 świń, zagrażając przemysłowi wieprzowemu o wartości 20 miliardów euro.

Afrykański pomór świń (ASF) to choroba wirusowa, która od lat dziesiątkuje populację trzody chlewnej w Europie, stanowiąc poważne zagrożenie dla rolników i przemysłu mięsnego. Wybuch choroby w styczniu 2022 roku we Włoszech wywołał szczególną falę zaniepokojenia, gdyż kraj ten jest jednym z liderów w produkcji cenionych na całym świecie produktów wieprzowych, takich jak szynka parmeńska czy prosciutto. Od tego czasu władze były zmuszone do wybicia prawie 120 000 świń, z czego trzy czwarte w ciągu zaledwie ostatnich dwóch miesięcy. Włoski przemysł wieprzowy, którego roczna wartość szacowana jest na 20 miliardów euro, stoi przed wielkim wyzwaniem.

ASF w Europie: Problemy i Walka

ASF to wyjątkowo zakaźna choroba, która dotyka zarówno dziki, jak i świnie domowe. Wprowadza chaos w sektorze rolniczym, gdyż niemal zawsze prowadzi do śmierci zarażonych zwierząt. Co gorsza, nie ma skutecznej szczepionki przeciwko tej chorobie, a jedyną formą zapobiegania jej rozprzestrzenianiu się jest eliminacja zarażonych osobników oraz rygorystyczne przestrzeganie protokołów higienicznych.

W Europie walka z ASF przybrała różnorodne formy w zależności od kraju. Kluczowym wektorem, który przyczynia się do rozprzestrzeniania choroby, jest populacja dzików. To właśnie one są głównymi nosicielami wirusa, który z łatwością przenosi się na trzodę chlewną. Dlatego tak ważne są szybkie działania mające na celu redukcję populacji dzików w regionach zagrożonych. W niektórych krajach, takich jak Niemcy czy Polska, walka z ASF przynosi efekty dzięki szybkiemu odstrzałowi dzików oraz intensywnemu monitorowaniu i izolowaniu ognisk choroby.

W innych krajach, jak Włochy, walka z ASF przebiega wolniej, co prowadzi do dramatycznych skutków. Włochy to kraj, gdzie produkcja wieprzowiny generuje ogromne zyski, a regiony takie jak Emilia-Romania czy Lombardia są znane z produkcji ekskluzywnych wyrobów mięsnych, które eksportowane są na cały świat. Teraz jednak ASF stanowi poważne zagrożenie dla tych branż.

Dramat Włoskich Rolników

Wybuch ASF we Włoszech uderzył szczególnie mocno w północne regiony kraju, gdzie skoncentrowana jest produkcja wieprzowiny. Jednym z przykładów jest gospodarstwo Giovanniego Airoliego, położone na południe od Mediolanu, które zmuszone było do wybicia wszystkich 6200 świń. Pomimo zastosowania wszystkich wymaganych środków bezpieczeństwa, wirus przedostał się na farmę, powodując straty, które dla wielu rolników mogą okazać się nieodwracalne.

„Przydarzyło nam się to pomimo zastosowania wszystkich wymaganych środków bezpieczeństwa. Oczywiste jest, że doszło do awarii. Nie rozumiemy, co to mogło być” — mówi Airoli, wyrażając frustrację i bezradność wobec choroby, która niszczy jego źródło utrzymania.

Choroba szybko rozprzestrzenia się między świniami, powodując gwałtowną śmiertelność. Z tego powodu władze wprowadziły surowe środki mające na celu powstrzymanie wirusa. Na farmy wpuszczani są jedynie pracownicy podlegający ścisłym protokołom higienicznym. Każdy, kto wchodzi na teren gospodarstwa, musi spełnić wymagania dotyczące odkażania, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa.

Na początku września 2024 roku liczba ognisk ASF we Włoszech wzrosła do 24, przy czym najwięcej przypadków odnotowano w Lombardii. Wciąż jednak rośnie obawa przed rozprzestrzenieniem się choroby na regiony Piemontu i Emilii-Romanii, które są kluczowe dla włoskiego przemysłu szynki parmeńskiej.

Ekonomiczne Skutki ASF

Obszar objęty ograniczeniami ze względu na ASF we Włoszech obejmuje 23 000 kilometrów kwadratowych. Tereny te podlegają surowym restrykcjom, które mają na celu ochronę zwierząt domowych przed potencjalnie zakażonymi dzikami. Dziki, które jako pierwsze zostają zakażone wirusem, często wędrują na tereny rolnicze, gdzie stają się głównym źródłem zakażeń dla świń domowych.

Lokalna organizacja rolnicza Coldiretti szacuje straty w przemyśle wieprzowym na około 500 milionów euro. Przedsiębiorcy i rolnicy obawiają się, że dalszy rozwój epidemii może doprowadzić do całkowitego załamania się rynku wieprzowiny we Włoszech, zwłaszcza że sektor ten generuje roczne obroty w wysokości 20 miliardów euro w całym łańcuchu dostaw, od hodowli po produkcję przetworów mięsnych.

W związku z dramatycznym rozwojem sytuacji, władze włoskie podjęły zdecydowane kroki. Latem 2024 roku mianowano nowego komisarza ds. walki z ASF – Giovanni Filippini wprowadził szereg nowych regulacji. Ograniczono dostęp do gospodarstw, wprowadzono surowe zasady dotyczące transportu zwierząt i powiększono strefy buforowe. Dzięki tym działaniom udało się częściowo opanować sytuację, choć wyzwania związane z ASF wciąż są ogromne.

ASF – Choroba, która Przyciąga Uwagę, Gdy Pojawiają się Duże Straty

ASF to choroba, o której mówi się najwięcej, gdy dotyka regionów o dużym znaczeniu ekonomicznym. Choć choroba ta od dawna stanowi problem dla wielu krajów europejskich, to dopiero teraz, gdy zagroziła sektorowi o wartości miliardów euro, temat ten zyskał globalny rozgłos. Włochy, jako jeden z liderów w produkcji luksusowych wyrobów mięsnych, znalazły się w centrum uwagi, a dramatyczne straty ponoszone przez tamtejszych rolników przypominają, jak krucha jest równowaga w sektorze rolniczym.

Sytuacja we Włoszech nie jest jednak wyjątkiem – wiele krajów europejskich, w tym Polska, Niemcy czy Hiszpania, również zmaga się z ASF. Każdy z nich prowadzi walkę z wirusem na własny sposób, ale kluczowym elementem jest zawsze szybka reakcja i odpowiednie zarządzanie populacją dzików, które są głównymi nosicielami choroby.

ASF to problem, który nie zniknie z dnia na dzień. Wymaga on długoterminowych strategii oraz ścisłej współpracy międzynarodowej, by skutecznie go zwalczyć.