Różyca jest bakteryjną chorobą ogólnoustrojową charakteryzującą się pojawieniem się na skórze romboidalnych zmian, a w formie przewlekłej zapaleniem stawów.

Ta częsta choroba jest wywoływana przez bakterię Erysipelothrix rhusiopathiae (włoskowiec różycy), obecną w większości ferm. Szacuje się, że nawet 20% zdrowych świń jest jej nosicielami w migdałkach. Bakteria jest eliminowana ze śliną i odchodami, więc poziom skażenia środowiska jest stały ale niski. Może być ona znaleziona u wielu innych gatunków, włączając w to ptactwo (zwłaszcza indyki) i owce.

Różyca – charakterystyka choroby oraz jej objawy

Poza organizmem świni może przeżyć kilka tygodni, głównie w podłożu, gdzie w ściółce znajduje się piasek. Zakażone odchody są najprawdopodobniej głównym źródłem infekcji, głównie u tuczników.

Różyca nie jest zbyt powszechna u świń między 8 a 12 tygodniem ze względu na obecność przeciwciał matczynych przyswojonych wraz z siarą. Bardziej podatne na chorobę są tuczniki i nieszczepione lochy i knury.

Możemy wyróżnić trzy postacie różycy:

– postać ostra posocznicowa: temperatura ciała wzrasta do 42 °C, zapalenie spojówek, apatia, brak apetytu, osowiałość, zagrzebywanie się w ściółce, plamy na skórze, wymioty. Zgon po 3-4 dniach. Zachorowanie najczęściej u młodych.
– postać pokrzywkowa – podostra: temperatura ciała 41-42 °C, apatia, brak apetytu, zapalenie spojówek, wymioty, zagrzebywanie się w ściółce, romboidalne wykwity na skórze o kolorze jasnoczerwonym następnie ciemnoczerwonym do coraz bardziej sinego na grzbiecie i bokach, wyniesiona 2-3 mm ponad skórę, ostro odgraniczone od otoczenia, w efekcie: martwica miejscowa, złuszczanie naskórka.
– postać przewlekła: chroniczne zapalenie stawów i wsierdzia, kulawizny, niewydolność serca, może być następstwem postaci ostrej lub podostrej. Objawy jak w pozostałych postaciach, ale mniej nasilone.

Włoskowiec atakuje układ krwionośny różnymi drogami, włączając w to uszkodzenia skóry i ścianę układu pokarmowego, prowadząc do septicemii. Okres inkubacji wynosi od 24 do 48 godzin. Różyca ma charakter sporadyczny i częściej występuje w ciepłą pogodę (lato).

Jak przebiega leczenie choroby?

Przy ostrym przebiegu choroby stosuje się antybiotyki penicyliny. W postaci przewlekłej chore osobniki często trzeba brakować, by nie zwiększać kosztów wątpliwego leczenia i nie szerzyć infekcji. Należy pamiętać jednak, że aby różyca u świń nie wystąpiła, ważne są odpowiednie warunki higieniczno-środowiskowe, szczepienia, kwarantanna nowych sztuk w stadzie i brakowanie przewlekle chorych. 

Nie należy zapominać, że różyca u świń atakuje nie tylko zwierzęta, ale stanowi zagrożenie także dla ludzi. Najczęściej przebieg choroby jest łagodny, a jej objawy ograniczają się do wystąpienia wykwitów skórnych, oraz obrzęku węzłów chłonnych. Niekiedy jednak różyca może stanowić zagrożenie dla zdrowia. Znane są bowiem przypadki występowania zapalenia wsierdzia, stawów, czy sepsy, będących następstwem różycy. Dlatego tak ważne jest stosowanie zasad higieny, podczas pracy ze zwierzętami.

Czytaj też: Spirochetoza – niebezpieczna choroba zakaźna u świń

3trzy3.pl/fot.Pixabay/Pxhere