Jakie ceny nawozów będą musieli zapłacić rolnicy w 2023 roku? Czy Europa jest wystarczająco zaopatrzona w nawozy? Jakie czynniki wpłyną na rynek?

Najbardziej zmiennym i podatnym na wszelkie czynniki jest rynek nawozów azotowych. Jest to spowodowane silnym uzależnieniem od rynków ropy naftowej i gazu ziemnego. Logistyka również pozostaje poważnym ryzykiem w ciągu najbliższych kilku miesięcy, podobnie jak skomplikowane warunki pogodowe, które wpływają na potencjalny czas rozmieszczenia. Będą one również powodować znaczną zmienność cen nawozów.

Czy ceny utrzymają trend spadkowy w najbliższych miesiącach?

Ceny nawozów spadły w ostatnich tygodniach. Powodem tego był spadek cen gazu i istny strajk kupujących. Istnieje jednak duża niepewność co do dalszego rozwoju sytuacji. Zarówno rozwój cen, jak i podaż dostępna na rynku są trudne do oszacowania. Jednym z powodów pozostaje skrajna niepewność na rynku energii. Kolejnym powodem są konsekwencje wojny na Ukrainie dla rynku nawozów.

„Jeśli geopolityka determinuje rozwój rynków nawozowych, to sytuacja nie wygląda dobrze. A tak właśnie stało się w ciągu ostatnich dwóch lat, kiedy rynki popadły w poważne zawirowania z powodu wojny na Ukrainie ” – przekazuje najnowsza analiza Rabobank.

W 2023 roku możemy się jednak spodziewać, że sytuacja nieco się uspokoi, przynajmniej według Bruno Fonseci, starszego analityka Rabobanku.

„Ruch cen w ciągu ostatnich kilku miesięcy ma analogie z pewnymi okresami w przeszłości” – mówi.

„Historia lubi się powtarzać. Staje się to jeszcze wyraźniejsze, gdy prześledzimy historyczne trendy w tak zwanym indeksie przystępności w czasie. Wskaźnik przystępności cenowej pokazuje względną wartość w porównaniu z cenami nawozów. Jeśli wierzyć historii, a zwłaszcza trendom obserwowanym po światowym kryzysie finansowym w 2008 roku, ceny powinny nadal spadać w nadchodzących miesiącach – wyjaśnia Fonseca.

Czynniki wpływające na spadek ceny nawozów 

Rynek nawozów azotowych jest najbardziej zmienny ze wszystkich nawozów ze względu na ścisłe powiązanie z rynkami ropy naftowej i gazu ziemnego. W związku z tym oczekuje się większych wahań cen mocznika, amoniaku i innych nawozów azotowych. Zmienność cen mocznika w 2022 r. do połowy października wyniosła ponad 60% – czyli trzy razy więcej niż średnia z pięciu lat,

Tak długo, jak będzie trwał kryzys na rynku gazu ziemnego w Europie, niestabilność na rynku nawozów azotowych będzie się utrzymywać, przy czym tygodnie silniejszego popytu napędzają ceny, a słabsze tygodnie powodują spadek cen. Ostatnio widzieliśmy to na rynku europejskim. Tam „strajk kupców” w połączeniu z ponownym uruchomieniem mocy produkcyjnych – wcześniej zamkniętych przez firmę Yara i innych głównych producentów – obniżył ceny mocznika o 25% do poziomu 820 euro za tonę, a saletry wapniowo-amonowej o 25% do 620 euro za tonę.

Ceny nawozów fosforowych również nadal spadają, ponieważ popyt został praktycznie zniszczony przez bardzo wysokie notowania. Od września w niemieckich portach cena nawozu fosforowego spadła o 25% do poziomu prawie 800 euro za tonę. Wysokie ceny zniszczyły również popyt na rynku nawozów potasowych. Jednak w niemieckich portach importowych od września nawozy potasowe potaniały tylko o 10% – do poziomu 570 euro za tonę.

“W szczególności wznowienie eksportu z Białorusi i Rosji doprowadzi do zwiększenia globalnej podaży różnych rodzajów nawozów, co wywrze dodatkową presję na ceny” – wyjaśnia Rabobank. 

Jednakże utrzymujące się wysokie koszty produkcji i duża niepewność na rynku, zapobiegną gwałtownym spadkom cen.

Logistyka również pozostaje poważnym ryzykiem w ciągu najbliższych kilku miesięcy, podobnie jak skomplikowane warunki pogodowe, które wpływają na potencjalny czas rozmieszczenia. Czynniki te będą nadal powodować znaczną zmienność cen nawozów.

Zobacz także: Nawozy od 2023 r. podrożeją? Rabenda: wypracowujemy mechanizmy obniżające ceny nawozów

Perspektywy dla rynku unijnego

“Perspektywy na ceny nawozów dla Unii Europejskiej w nadchodzących miesiącach są mieszane pod względem dostępności i przystępności” – podkreśla Rabobank. 

Wspólnota nadal boryka się z wysokimi cenami gazu ziemnego, ponieważ Rosja ograniczyła dostawy z powodu wojny na Ukrainie. 

“W rezultacie koszty produkcji amoniaku i azotu z łańcucha dostaw są nieekonomiczne, a różnica między kosztami a cenami jest znacząca” – twierdzą analitycy bankowi.

Ponadto 50% zakładów produkujących amoniak w Europie zostało tymczasowo zamkniętych i istnieje możliwość, że ponownie wstrzymają pracę, jeśli ceny gazu utrzymają się na wysokim poziomie. 

Rabobank uważa, że ​​pełne zdolności produkcyjne nie zostaną wznowione, chyba że przemysł lub rządy zachęcą do produkcji. Zamknięcia te spowodują trwałe ograniczenie produkcji nawozów azotowych w Europie.

Aby wypełnić tę lukę, Unia Europejska musi importować więcej gazu i nawozów z innych regionów. Aby stawić czoła zbliżającej się zimie, poszczególne kraje kupowały drogi gaz ziemny LNG na rynku światowym – również w celu zwiększenia zapasów. Odbyło się to również kosztem produkcji nawozów.

Maximo Torero, główny ekonomista FAO, mówi: To zmieni UE z głównego eksportera w importera, podnosząc ceny nawozów i w konsekwencji wpływając na następny sezon sadzenia.

fot.Pixabay