Wiek XXI charakteryzuje się pojawianiem się nowych, groźnych chorób zakaźnych zwierząt. Jedną ze statusem priorytetowym według WHO jest choroba Nipah.

Może ona spowodować ogromne straty w hodowli świń i jest często określana jako „świński zabójca”. Jest przyczyną: zapalenia mózgu, zespołu zapalenia układu oddechowego i mózgu u świń, zespołu oddechowego i neurologicznego świń. Powoduje też straty w hodowli koni, owiec, kóz i bydła i jest przy tym niebezpieczną zoonozą cechującą się postępującym zapaleniem mózgu i układu oddechowego oraz wysoką śmiertelnością wahającą się od 40 do 70%.

Choroba Nipah – charakterystyka i źródła zakażenia

Wirus Nipah (Paramyxoviridae, rodzaj Henipavirus) wziął nazwę od wioski Sungai Nipah w Malezji, gdzie wyizolowano go po raz pierwszy od chorego pacjenta. Choroba Nipah u świń wywoływana jest przez 2 szczepy wirusa.

Wirus Nipah może szerzyć się zarówno w obrębie określonego gatunku, a także pomiędzy różnymi gatunkami. Zwierzęta zakażają się przez kontakty bezpośrednie z osobnikami chorymi, drogą pokarmową i przez układ oddechowy. Chore zwierzęta wydalają ogromne ilości wirusa z moczem i kałem, który zanieczyszcza pokarm, środowisko i środki transportu. 

Najważniejsze są zakażenia kontaktowe, ponieważ tą drogą zakażenie szerzy się najszybciej. Wraz z wyksztusiną z dróg oddechowych oraz uszkodzonym i złuszczonym nabłonkiem dróg oddechowych wirus jest rozsiewany w otoczeniu chorego człowieka i zwierzęcia, przyczyniając się do szerzenia zakażenia drogą aerozolową i kropelkową. 

Choroba Nipah jest wysoce zakaźna w przypadku świń, u których wirus replikuje się i jest wydalany ze śliną, kałem i moczem. Siewstwo zaczyna się po dwóch dniach po zakażeniu i utrzymuje przez około trzy tygodnie. U prosiąt w wieku 5–6 tyg. zakażonych donosowo-doustnie NiV-B już dziewiątego dnia wirus był obecny w wypłuczynie jamy nosowej i ślinie.

Warto przypomnieć, że również zakażenia paciorkowcowe atakują hodowle trzody chlewnej.

Przebieg choroby u trzody chlewnej

Okres inkubacji choroby wynosi od 7 do 14 dni, ale może ulegać skróceniu do 4 dni. W tym okresie zwierzęta są zakaźne. Przy zachorowalności dochodzącej niekiedy do 70–100% śmiertelność warchlaków wynosi 1–5%, u prosiąt jest znacznie wyższa i osiąga 40%. 

Choroba Nipah ma postać jawną, ale u części świń przebiega bez objawów. W jawnej postaci choroby wyróżnia się formy płucną i nerwową, przy czym forma płucna dominuje u prosiąt odsadzonych i warchlaków. Na czoło objawów formy płucnej wysuwa się kaszel o nasileniu od łagodnego do ostrego. Śmiertelność wzrasta w pierwszych 7–10 dniach trwania choroby. U macior w formie płucnej występuje gorączka (39,9°C), narasta duszność, pojawiają się objawy grypopodobne, ataki ostrego kaszlu, drżenie mięśni, trzęsienie głowy, gryzienie, skurcze tężcowe i wzdęcia. 

Wyciek z nosa początkowo śluzowy i pienisty zmienia się w ciągliwy, barwy od żółtozielonej do czarnej i zawiera domieszkę krwi. Po 2–3-dniowym okresie spadku łaknienia ustaje pobieranie karmy. W chorobie o przebiegu ciężkim zwierzęta padają w ciągu 2–3 dni. 

Maciory ronią w pierwszym trymestrze ciąży. Maciory mogą padać w ciągu 24 godz., przy słabo zaznaczonych objawach chorobowych. U knurów choroba Nipah może mieć ostry przebieg i zwierzęta padają w ciągu kilku godzin.

Czytaj też: Mykoplazmowe zapalenie stawów – choroba atakująca wiele gospodarstw

vetpol.org.pl/fot.Twitter