Przygotowanie stanowiska pod kukurydzę jest jednym z najważniejszych działań przed rozpoczęciem uprawy tej rośliny.

Polskie gleby mają kilka wad. Jedną z nich jest niewystarczająca naturalna zasobność w główne składniki pokarmowe, jak np. azot, fosfor i potas. Kolejnym ważnym czynnikiem, który ogranicza produkcję roślinną, jest zbyt niski odczyn gleb, w skrajnych wypadkach powodujący ujawnienie się toksycznego glinu, co wówczas prowadzi do silnej dewastacji stanowiska produkcyjnego. Aby ograniczyć wspomniane czynniki, warto prowadzić odpowiednią gospodarkę nawozową, obejmującą racjonalne nawożenie roślin uprawnych i regulację odczynu gleby poprzez stosowanie odpowiednich nawozów wapniowych.

Przygotowanie stanowiska pod kukurydzę

Przygotowanie stanowiska pod kukurydzę jest ważne, ponieważ kukurydza zaliczana jest do roślin, które tolerują lekko kwaśny odczyn oraz dobrze reagują na nawożenie fosforem, ale słabo – potasem. Uprawiana jest zarówno do wysokiego plonu kiszonki, jak również dużych plonów ziarna. Dobór stanowiska jest często przypadkowy – od klasycznego w zmianowaniu, po wymarznięte oziminy (np. jęczmienia, rzepaku), świeżo wydzierżawione pola, a często tam, gdzie nie udają się inne uprawy.

Gleba przeznaczona pod uprawę kukurydzy powinna charakteryzować się uregulowanym odczynem w zakresie pH 5,5-6,5. Tylko taki odczyn zapewnia optymalne warunki wzrostu i dobre zaopatrzenie rośliny w składniki mineralne, zwłaszcza w fosfor. Należy pamiętać, że nawet wysokie zaopatrzenie w składniki pokarmowe przy nieuregulowanym odczynie gleby nie pozwoli na efektywne pobieranie składników (głównie dotyczy to fosforu). W glebie o kwaśnym odczynie bardzo słabo rozwijają się mikroorganizmy glebowe, które odpowiadają za mineralizację obornika, gnojowicy i słomy. Odpowiedni odczyn gleby pozwala kukurydzy wykształcić głęboki system korzeniowy, dzięki któremu roślina bardziej efektywnie pobiera składniki pokarmowe, a w okresie czasowego niedostatku wody pozwala przetrwać suszę. Uprawę można prowadzić na glebach głębokich, próchniczych, przewiewnych i ciepłych, które z łatwością gromadzą odpowiednie zapasy wody. Jednak najlepszym stanowiskiem okazują się być czarnoziemy, gleby lessowe, mady i gleby brunatne.

Kiedy jest odpowiedni czas na wapnowanie kukurydzy?

Przygotowanie stanowiska pod kukurydzę wiąże się z jego wapnowaniem. Najlepszym okresem pod wapnowanie jest okres od zbioru zbóż do zimy. Wynika to z faktu, że rozpuszczalność wapna wzrasta wraz ze spadkiem temperatury. Ważne są także opady, dokładniej mówiąc ich ilość. Wysoki poziom uwilgotnienia gleby sprzyja rozpuszczaniu się wapna, w rezultacie odkwaszaniu gleby. Przy stosowaniu wapna należy pamiętać o tym, że zakwaszenie gleby ma charakter przestrzenny i tylko poprzez wielokrotne wymieszanie nawozu z glebą powstają warunki do uzyskania maksymalnego kontaktu cząstek wapna z glebą. Dlatego też wczesne zastosowanie wapna nawozowego pozwala na wykonanie kilku zabiegów mieszania, co jest istotne dla realizacji założonych celów tego zabiegu. Najlepsze efekty uzyskuje się w momencie, gdy niewielka ilość nawozu zostanie zastosowana na ścierń i wymieszana z cienką warstwą gleby. W ten sposób powstaje mulcz mineralno-organiczny. Po upływie kilku tygodni mieszamy powtórnie tę warstwę, lecz głębiej. Dopiero podczas orki warstwę gleby wzbogaconą wapnem rozmieszczamy w taki sposób, aby znaczna część znalazła się w głębokiej warstwie. W taki sposób stymulujemy proces wymywania w czasie zimy cząstek wapna w głębsze warstwy gleby. Takie postępowanie sprzyja także odkwaszaniu głębszych warstw gleby.

Wapnowanie pod kukurydzę należy przeprowadzić bezpośrednio po zbiorze przedplonu, pod podorywkę lub jesienią pod orkę zimową, stosując nawozy tlenkowe lub tlenkowo-magnezowe na gleby średnie i ciężkie. Na gleby lekkie należy stosować 2/3 zalecanej dawki nawozów tlenkowych lub nawozów mieszanych tlenkowo-węglanowych. W każdym z wymienionych terminów nie wolno stosować nawozów wapniowych jednocześnie z obornikiem.

Wapnowanie na wiosnę – czy jest to prawidłowe?

Dopuszczalne jest wapnowanie na wiosnę, najpóźniej na dwa tygodnie przed sianiem kukurydzy – w obniżonej dawce o 30-50%. Wyjątkowo na zakwaszonych stanowiskach można również zastosować wapno pogłównie (do fazy 5-7 liści), ale tylko w formie węglanowej. Przy zabiegu wapnowania należy pamiętać, że nie wykonujemy go tylko na jeden sezon. Dlatego warto pomyśleć o roślinie następczej. Kukurydza jest przede wszystkim przedplonem zbóż jarych i kukurydzy w monokulturze. Jęczmień jary po kukurydzy wymaga wapnowania gleby już przy pH poniżej 6,0. Pełną dawkę zaleconego nawozu tlenkowego należy rozsiać na ścierń, a następnie wymieszać z glebą na 10-15 cm lub przyorać. Pszenica jara po kukurydzy wymaga wapnowania przy pH poniżej 5,5. Po zbiorze kukurydzy zabieg wapnowania należy wykonać w takiej dawce nawozu tlenkowego, aby wiosną osiągnąć odczyn co najmniej pH 6,0. Dla kukurydzy uprawianej w monokulturze wapnowanie jest wskazane przy odczynie poniżej 6,0, a koniecznie poniżej 5,5.

Racjonalne ustalenie dawki opiera się na pomiarze odczynu w laboratorium agrochemicznym. Uzyskany wynik należy odnieść do dwóch cech agrochemicznych gleby:
kategorii agrochemicznej;
wartości pH gleby.

Jednorazowe dawki wapna – ze względów ekonomicznych i organizacyjnych najlepiej byłoby zastosować całą dawkę jednorazowo. W tym przypadku przygotowanie stanowiska pod kukurydzę nie będzie prawidłowe ze względu na intensywność oddziaływania dużych dawek na procesy geochemiczne i glebowe. Jednym z argumentów jest fakt, że w glebie dochodzi do przyspieszonej mineralizacji materii organicznej (zachodzi tzw. spalanie próchnicy). Stan ten może doprowadzić do nadmiernego uwolnienia azotanów, co na słabych stanowiskach w okresie zimowym prowadzi do ich wymywania z gleby. Dotyczy to również stanowisk, które posiadają zawartość próchnicy poniżej standardowej dla danej gleby. Kolejnym zagrożeniem jest uwstecznienie się fosforu. Przemiany wapna nawozowego powodują problemy z pobieraniem magnezu i potasu.

Czytaj też: Ceny kukurydzy pozostają na wysokim poziomie, mimo większych zbiorów

wmodr.pl/fot.pixabay