Burak cukrowy jest warzywem bardzo popularnym w uprawie, także w Polsce – wykorzystuje się nie tylko korzeń, ale i liście, a także produkty uboczne wytworzenia cukru. Jest to roślina dosyć wymagająca, niezmiernie ważne jest nawożenie bogate w składniki pokarmowe, zwłaszcza w fazie wzrostu korzenia i liści. Jak odpowiednio zadbać o uprawę, aby cieszyć się wysokim plonem?

Burak cukrowy – także produkty uboczne jego produkcji są wartościowe

Burak cukrowy jest podgatunkiem buraka zwykłego, zawiera w swoich stożkowatych korzeniach przeciętnie do 20% sacharozy, która jest znana jako cukier spożywczy. Wartościowy jest również produkt uboczny produkcji cukru, czyli tak zwana melasa, która zwiera 40% czystej sacharozy, ale jej odzyskiwanie jest już nieopłacalne – syrop ten używany jest jednak do produkcji alkoholi, w tym gliceryny, drożdży, produkuje się z niej także kwasy organiczne, jak cytrynowy, czy szczawiowy. Można z niej także uzyskać betainę, która wykorzystywana jest jako dodatek do pasz zwierząt rzeźnych, gdyż przyspiesza przyrost masy mięśni. Bywa też spożywana w czystej postaci przez konsumentów, jako produkt służący do słodzenia produktów jako alternatywa dla czystej sacharozy, zawiera też duże ilości żelaza niehemowego. Melasa może stanowić składnik pasz, podobnie jak liście, które są zasobne w białko i tłuszcze, a więc stanowią wartościowy składnik w żywieniu zwierząt. To w tej materii jeszcze nie wszystko – wysłodki buraczane, czyli kolejny z produktów ubocznych produkcji cukru, doskonale nadaje się na wartościową kiszonkę.

Zobacz także: Nawozy azotowe – pamiętaj o dyrektywach w sprawie ich stosowania

Burak cukrowy – drugie na świecie źródło cukru

Burak cukrowy jest drugim na świecie źródłem z którego produkuje się cukier – wynosi ono około 24%, palmę pierwszeństwa w tym względzie dzierży trzcina cukrowa. Pomimo tego, że w Ameryce maleje uprawa buraka na rzecz właśnie trzciny, w Europie sytuacja wygląda stabilnie, a Polska jest w pierwszej piątce największych producentów. Uprawa jest bardzo wydajna, przeciętnie z hektara możemy uzyskać 40 ton korzeni, przy odpowiednich warunkach plon ten może dojść nawet do 100 ton, dlatego kluczowe są zabiegi maksymalizujące go.

Burak cukrowy wymaga odpowiedniej gleby

Burak cukrowy wymaga bardzo starannego podłoża i nawożenia, gdyż gwarantuje to odkładanie się sacharozy w korzeniach jako substancji zapasowej. Jest to roślina dwuletnia, jednak liście i korzenie zbiera się już w pierwszym roku – jeśli tego nie zrobimy, buraki zakwitną w kolejnym. Gleba powinna być próchnicza, bogata w składniki mineralne, przepuszczalna, powinna być też jednorodna – bardzo ważne jest więc, aby pozbyć się ewentualnych kamieni obecnych na terenie. Miejsce powinno być nasłonecznione, aby zapewnić szybkie nagrzewanie się gleby, a co za tym idzie, możliwość wczesnego wysiania – gleba powinna mieć wtedy minimum 5 stopni, dlatego warto poczekać na wzrost temperatury, jeśli wiosna nie jest zbyt ciepła. Nie można jednak zbyt długo zwlekać, gdyż efekt będzie odwrotny od zamierzonego. Wzrost trwa około 180 dni, a podczas tego okresu burak cukrowy przyswaja najwięcej składników pokarmowych.

Nawożenie i nawadnianie jest kluczowe, gdy burak cukrowy jest w okresie wzrostu

Na około dwa tygodnie przed siewem, powinniśmy postawić na nawożenie azotem, który wpływa na zielenienie się liści. Bogate w chlorofil, przyczynią się do magazynowania cukru w bulwach. Najważniejsze w uprawie buraka jest dostarczenie mu odpowiedniej ilości potasu – jest to bowiem roślina, która ze wszystkich innych uprawowych roślin wymaga jego największej podaży. Reguluje on bowiem gospodarkę wodno-azotową, co przyczynia się do odkładania się cukru w korzeniach. Zwłaszcza w tym sezonie, w którym borykamy się z suszą, bardzo ważne jest jego umiejętne wprowadzanie w nawożeniu – potas pomaga bowiem burakowi poradzić sobie z brakiem wody. Potas spełnia podobne zadanie, więc jeśli zabraknie go w odpowiedniej ilości, burak cukrowy nie będzie w stanie zachować odpowiedniej gospodarki wodnej, a co za tym idzie, wpłynie to na obniżenie jakości plonu – korzenie będą małe i o zmniejszonej zawartości procentowej sacharozy. Bardzo istotne jest także dostarczenie odpowiedniej ilości mikroelementów jak magnez, czy bor – ten drugi wpływa na liście, jego niedobory mogą skutkować ich złym wykształceniem się, a w konsekwencji także odbije się to na korzeniach. Dla liści, które posiadają dużą powierzchnie, kluczowe jest też zapewnienie odpowiedniego, wysokiego nawodnienia – jak wspomniane wyżej, w tej kwestii wspomóc nasze uprawy może potas, który wzmocni rośliny w walce z przejściowym niedoborem wody. Pamiętajmy jednak o tym, aby uprawy nie przenawozić – może skutkować to zbyt dużym zasoleniem i zachwianiem odczynu gleby, który powinien być obojętny lub lekko zasadowy.

mobot.org/yara.pl/nawozy.eu/encyklopedia.pwn.pl/ fot. pixabay