Konferencja w Panamie w 2024 r. będzie kluczowa dla przyszłości upraw tytoniu nie tylko w Polsce. Oczekiwania i plany wobec nowego ministra rolnictwa. O sprawach związanych z produkcją tytoniu mówi Przemysław Noworyta, dyrektor Polskiego Związku Plantatorów Tytoniu.

Czy na konferencji Światowej Organizacji Zdrowia w Panamie zapadły jakieś decyzje odnośnie ograniczania i zakazu upraw tytoniu ?

Przemysław Noworyta: Tam właśnie miały się decydować losy uprawy tytoniu. W ostatnim momencie ta konferencja zaplanowana na 20-25 listopada 2023 r. w Panamie została przełożona na pierwsze półrocze 2024 r. Niestety nie oznacza to zaprzestania przez WHO nagonki na plantatorów tytoniu. Będzie to tylko opóźnione w czasie, ale te wszystkie zagrożenia, o których już wspominaliśmy wcześniej, które mogłyby doprowadzić do likwidacji uprawy tytoniu, będą wciąż aktualne i będą na agendzie konferencji COP10 w Panamie.

Jaka jest ogólnie sytuacja plantatorów tytoniu w Polsce?

Przemysław Noworyta: Obecnie kontynuujemy sprzedaż tytoniu ze zbioru 2023. Ceny za tytoń są porównywalne z ubiegłorocznymi. Trudno tutaj mówić generalnie o stabilizacji przychodów, niemniej jednak utrzymujemy dochodowość pomimo wzrostu kosztów produkcji. Nasi plantatorzy produkują tytoń wysokiej jakości, powszechnie używany np. w produkcji tytoniu do fajek wodnych tzw. shishy. Niestety w UE nie ma już od jakiegoś czasu wsparcia dla produkcji tytoniu, dlatego bardzo trudno jest nam konkurować z niskimi kosztami produkcji tytoniu w krajach rozwijających się, produkujących surowiec tytoniowy. Już teraz przygotowujemy się do negocjacji cenowych w 2024 z naszymi kontrahentami. Globalnie w bieżącym  roku nastąpił wzrost uprawy tytoniu w kilku kluczowych krajach tytoniowych, takich jak Brazylia, Indie, Zimbabwe, czy też Malawi. Niewątpliwie może mieć to wpływ na zbliżające się negocjacje cenowe oraz popyt na krajowy tytoń, ale jesteśmy dobrej myśli.

A jakie mają plantatorzy oczekiwania względem nowego rządu i nowego ministra rolnictwa?

Przemysław Noworyta: Nowy minister rolnictwa Pan Czesław Siekierski jest osobą kompetentną i doskonale znającą realia sektora tytoniowego w Polsce. Jako eurodeputowany kilku kadencji w PE, wielokrotnie wspierał inicjatywy europejskich plantatorów tytoniu  na forum Unii Europejskiej. Popierał nasze postulaty legislacyjne związane z możliwością utrzymania dopłat do produkcji tytoniu. Będąc przewodniczącym Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w Parlamencie Europejskim również współdziałał z UNITAB, to organizacja zrzeszająca unijnych plantatorów tytoniu. Liczymy na to, że uda nam się spotkać z Panem Ministrem w niedalekiej przyszłości, celem przedstawienia naszych problemów i ewentualnych postulatów Związków Plantatorów Tytoniu. Liczymy na konstruktywną współpracę z resortem rolnictwa pod kierownictwem Pana Ministra Siekierskiego. Będziemy przedstawiać nasze postulaty dotyczące min. wieloletnich umów z koncernami tytoniowymi, zabezpieczającymi wielkość i dochodowość produkcji  tytoniu w Polsce. Chcielibyśmy, aby wzorem  kilku krajów unijnych, w których uprawiany jest tytoń mieć dłuższe perspektywy, aniżeli tylko z roku na rok, bo tak się nie da po prostu inwestować w coraz bardziej wymagającą technologię uprawy tytoniu.  Natomiast mając dłuższą perspektywę i zapewnioną kontraktację, zapewnione wolumeny na kilka lat, łatwiej jest inwestować fundusze w uprawę tytoniu. Kolejna kwestia dotyczy udziału przedstawiciela MRiRW w delegacji polskiej na Konferencję stron COP10 WHO w Panamie. Liczymy na wsparcie MRiRW w relacjach z Ministerstwem Zdrowia, w kwestiach akcyzowych z Ministerstwem Finansów (liście tytoniu w Polsce są towarem akcyzowym) oraz wspieraniem naszych postulatów dotyczących rozwoju sektora tytoniowych wyrobów bezdymnych, będących niewątpliwie przyszłością polskich plantatorów. Jednocześnie liczymy na aktywne działanie na forum UE w kontekście legislacji unijnej i planowanych zmian dotyczących bezpośrednio uprawy tytoniu w UE.

Czy liczycie jako grupa plantatorów na lepszą współpracę z Ministerstwem Zdrowia niż to było w poprzedniej kadencji?

Przemysław Noworyta:To będzie widoczne już po pierwszych miesiącach,  kiedy będziemy się zwracać z naszymi postulatami, które dotyczą chociażby tej wyżej wspomnianej konferencji  COP10 WHO FCTC w Panamie. Konferencja planowana jest na najbliższe miesiące 2024, dlatego jest jeszcze czas na to, żeby również przedstawić nowej Pani Minister nasze stanowisko  w kontekście nieprawdopodobnych pomysłów WHO, mających na celu likwidację uprawy tytoniu.