Złoty ryż to odmiana zmodyfikowana genetycznie, nad którą badania trwają już od ponad 20 lat. Tworzono go z zamysłem pomocy krajom zmagającym się z niedożywieniem, ale ze wględu na wiele trudności z wprowadzeniem go, nie spełnił pokładanych w nim nadziei. Czyja to wina i czy złoty ryż ma jeszcze szanse w walce z głodem na świecie?

Złoty ryż – czym właściwie różni się od zwykłego?

Złoty ryż powstał w wyniku modyfikacji zwykłego ryżu. Biała odmiana pozbawiona jest możliwości syntetyzowania w bielmie nasion beta karotenu, czyli prowitaminy A. β-karoten odpowiada za żółty kolor ryżu, ale jest przede wszystkim składnikiem, na którego niedobory cierpi znaczna część mieszkańców biedniejszych krajów, jak Bangladesz czy Filipiny. Jednocześnie głównym ich pokarmem jest właśnie ryż.

Badania nad złotą odmianą nastawione były na pomoc humanitarną i stworzenie dostępu do równie taniego co zwykły ryż pożywienia, ale jednocześnie o większych wartościach odżywczych. Zapoczątkowane zostały przez badaczy z firmy biotechnologicznej Syngenta, w miare upływu czasu zyskując finansowe wsparcie od innych podmiotów i fundacji, wśród których można wymienic Fundację Rockefellera czy samą Wspólnotę Europejską. Według badań, ugotowany złoty ryż o wadze 100-150 g zaspokaja około 60% dziennego zapotrzebowania na witaminę A dzieci w wieku 6-8 lat – a to właśnie wśród dzieci śmiertelność spowodowana niedoborami witaminy A jest największa. Szereg badań potwierdza także dobrą przyswajalność tej witaminy pochodzącej z ryżu.

czytaj także: Soczewica w Polsce. Duże wymagania, a jak z opłacalnością?

Złoty ryż – dlaczego plany się nie udały?

Jak więc to możliwe, że w obliczu takiej użyteczności złoty ryż nie odniósł sukcesu, a w większości krajów jego uprawa jest wciąż niemożliwa? Sprawa jest bruzgocąco prosta – złoty ryż to, mimo swoich zbawiennych właściwości, organizm modyfikowany genetycznie, czyli słynne GMO, którym straszy się ludzi. Niestety w kwestii uprzedzeń do GMO duże niechlubne zasługi mają organizacje takie jak Greenpeace, które oficjalnie wypierają się tego, że nie zgadzają się na wprowadzenie żywności modyfikowanej, podkreślają jedynie, że zależy im na promocji ekologicznego rolnictwa i to ono jest według nich w stanie uratować świat od głodu, nie są potrzebne do tego inne rozwiązania.

Do przeciwników GMO nie przemawiają nawet solidne argumenty, jak list w jego obronie podpisany przez ponad 100 noblistów. Sprawy nie ułatwiają także przepisy na świecie, które utrudniają wprowadzanie żywności modyfikowanej genetycznie. O ile w większości takie zakazy mają rację bytu, stojąc na straży tradycyjnego rolnictwa, tak zdecydowanie w przypadku takim jak złoty ryż, obostrzenia powinny być poluzowane, a kwestia potraktowana wyjątkowo – stawką jest bowiem uratowanie ogromnej liczby ludzi.

Złoty ryż – światełko w tunelu

Tymczasem jednak pojawiło się światełko w tunelu – część krajów zatwierdziło już wykorzystanie złotej odmiany ryżu. W 2019 roku wprowadzono go na Filipinach. Kraj ten boryka się z ogromnymi problemami związanymi ze ślepotą u dzieci i złoty ryż może pomóc się z nimi uporać. Intensywne prace nad legalizacją uprawy ryżu są także prowadzone w innym kraju którego mieszkańcy cierpią na niedobory witaminy A, jaki jest Bangladesz. Pozostaje mieć nadzieje, że inne kraje rozwijające się pójdą ich przykładem.

totylkoteoria.pl/focus.pl/ fot. wikimedia (IRRI, CC BY 2.0)/ pixabay