Adwent jest wyjątkowym czasem dla chrześcijan. Samo słowo pochodzi od łacińskiego "adventus" i oznacza przyjście lub przybycie.

Dla starożytnych rzymian słowo to oznaczało oficjalny przyjazd cezara. W chrześcijaństwie terminem tym określa się radosny czas przygotowania do Narodzenia Pańskiego (staropolskie Gody), w którym wspomina się pierwsze przyjście Jezusa i jednocześnie oczekuje się ponownego Jego przyjścia przy końcu świata (paruzja). Pierwsze ślady obchodzenia adwentu spotykamy w IV wieku, między innymi w liturgii galijskiej i hiszpańskiej. Obecnie obejmuje on cztery kolejne tygodnie, począwszy od pierwszej niedzieli po uroczystości Chrystusa Króla, do pierwszych nieszporów Bożego Narodzenia.

Adwent – kiedy się zaczyna i ile trwa?

Adwent to okres liturgiczny rozpoczynający nowy rok kościelny. Trwa on od 23 do 28 dni. Z punktu widzenia liturgii kościoła katolickiego, można go podzielić na dwa okresy:

– od początku adwentu do 16 grudnia (czas szczególnego oczekiwania na powtórne przyjście Jezusa Chrystusa na końcu czasów),
– od 17 do 24 grudnia (czas bezpośredniego przygotowania do uroczystości Narodzenia Pańskiego).

W średniowieczu Adwent rozpoczynał się nazajutrz po dniu świętego Marcina (11.XI), dlatego też był nazywany Czterdziestnicą. Otwarcie nowego etapu roku wyraźnie zaznaczało się w kulturze ludowej, bowiem według włościan następował wtedy początek zimy. Zżyci z naturą, ale przede wszystkim zależni od niej chłopi, bardzo dobrze rozpoznawali zachodzące w przyrodzie zmiany.

Teksty liturgiczne okresu adwentu są nacechowane radością wynikającą z zapowiedzi przyjścia Zbawiciela i Odkupiciela, w sensie tekstów prorockich – jako jego narodzenie, natomiast w świetle Nowego Testamentu – jako powtórne przyjście. Teksty ukazują postacie świętych, którzy poprzedzili lub przepowiadali przyjście Mesjasza, m.in.: proroka Izajasza, Jana Chrzciciela, Najświętszą Maryję Pannę i wspominają dawne oczekiwanie ludzi na przyjście obiecywanego Zbawiciela.

W tradycji chrześcijańskiej oczekiwanie na przyjście Jezusa jest źródłem radości. Co prawda samo przygotowanie polega na oczekiwaniu i pokucie, stąd fioletowy kolor szat liturgicznych i brak zdobienia ołtarzy kwiatami, to jednak okres ten jest przepełniony radością. Adwent przypomina nam bowiem, że całe nasze życie jest czekaniem.

Roraty, wieniec adwentowy i III Niedziela Adwentowa

Tradycją w kościele katolickim są odprawiane w okresie adwentu poranne msze, zwane roratami. Są to msze ku czci Marii Panny, na pamiątkę tego, że przyjęła nowinę od archanioła Gabriela, zwiastującego, iż zostanie Matką Syna Bożego. Nazwa ta pochodzi od słowa pieśni na wejście: "Rorate caeli desuper" – "Spuśćcie rosę niebiosa". Zbawiciel jest tu porównany do rosy. Najstarsze ślady odprawianej w Polsce Mszy św. roratniej sięgają XII wieku. W XVI wieku roraty były już znane w całej Polsce. W czasie rorat pali się przy ołtarzu dodatkowa ozdobna świeca, symbolizująca Matkę Zbawiciela.

Zwyczaj umieszczania w domach i kościołach zielonego wieńca adwentowego z czterema świeczkami zrodził się na początku XIX wieku w północnych Niemczech. Na zielonym wieńcu umieszcza się cztery świece. Cała rodzina (wspólnota) gromadząc się przy wspólnej modlitwie, zapala kolejne świece, jako znak czuwania i gotowości na przyjście Jezusa.

Wieniec adwentowy posiada bogatą symbolikę: światło, zieleń i krąg. Światło wskazuje drogę, rozprasza ciemności, usuwa lęk, stwarza poczucie bezpieczeństwa i wspólnoty. Jest znakiem obecności Chrystusa – "Światłości Świata". Zielone gałązki są symbolem nadziei, zwyciężającej śmierć. Krąg oznacza rodzinę (wspólnotę) oczekującą w miłości i radości na przyjście Pana. Adwent to również czas przygotowania naszych serc na przyjście Dzieciątka Jezus przez rekolekcje.

Trzecia niedziela adwentu jest obchodzona nieco inaczej. Jest ona nazywana niedzielą Gaudete, czyli niedzielą radości. W tym dniu szaty liturgiczne mają różowy kolor. Tradycja świętowania niedzieli Gaudete wyrosła w czasach, gdy adwent miał typowo postny charakter. Zaczęto ją obchodzić jako odpowiednik niedzieli laetare, czyli IV niedzieli Wielkiego Postu. Wtedy miała ona charakter przerwy w poście i była jedynym radosnym akcentem adwentu.

Warto przypomnieć jak obchodzono adwent w dawnych czasach, m.in. w podkarpackiej tradycji ludowej.

Czytaj też: Świąteczne przysmaki, czyli pyszne potrawy i słynne napitki

wir.org.pl/fot.Pixabay