Stres zwierząt hodowlanych w różnorakiej terminologii opisywany jest zazwyczaj jako szereg behawioralnych i fizjologicznych zmian, które wywołane zostały poprzez działanie awersyjnego bodźca. Jak stres wpływa na zwierzęta hodowlane? Jak mu przeciwdziałać?

Stres zwierząt hodowlanych, a czynniki stresogenne

Czynniki, które wywołują stres zwierząt hodowlanych można podzielić na fizyczne i socjalne. Te drugie zazwyczaj powstają w momencie interakcji z osobnikami tego samego gatunku w stadzie. Mogą być również powiązane z obecnością człowieka. Wszelkie stresory mają charakter addytywny – nałożenie się kilku czynników powodujących stres w tej samej chwili spowoduje dużo większy efekt stresu, niż w przypadku działania tylko jednego stresora. Dlatego hodowca powinien pamiętać o tym, że stres podczas odsadzenia czy transportu może być wyjątkowo niekorzystnym czynnikiem wpływającym na dobrostan zwierząt gospodarskich.

W jaki sposób stres zwierząt hodowlanych wpływa na efektywność produkcyjną?

Podczas planowania efektywności produkcyjnej stada, należy wziąć pod uwagę to, że stres może spowodować wiele zmian w organizmie danego osobnika. Zmiany jakie zachodzą w organizmie zwierzęcia wywołane przez stres to np. upośledzenie funkcjonowania sytemu immunologicznego, co w efekcie powoduje znacznie zwiększoną podatność na różne choroby, czy znaczniej obniżony poziom pobierania pokarmu i trawienia tego pokarmu w żwaczu. Stres negatywnie może wpłynąć również na płodność w stadzie i zahamować wydzielanie oksytocyny – hormonu pobudzającą kurczliwość macicy podczas porodu.

Układ immunologiczny, a stres zwierząt hodowlanych

Stres zwierząt hodowlanych wywołuje szereg zmian w organizmie danego osobnika. Niestety wywiera negatywny wpływ przede wszystkim na działanie układu odpornościowego, co bezpośrednio zwiększa podatność zwierzęcia na różne choroby. Reakcja na stres uwalnia hormony – glikokortykoidy lub katecholoaminy, a to niestety powoduje upośledzenie i ograniczenie działania mechanizmów odpornościowych. Efektem tych zmian jest zwiększone prawdopodobieństwo pojawienia się niektórych chorób, np. układu oddechowego czy zakażenia bakterią Salmonella sp. Eksperci udowodnili, że stres zwierząt gospodarskich związany z transportem najczęściej może powodować zwiększoną podatność na zachorowanie na zapalenie płuc wywołane przez bakterie Pasteurella sp., zapalenie płuc wywołane bydlęcym herpeswirusem 1 (BHV-1) u cieląt, czy salmonellozę u koni i owiec. Stres spowodowany odsadzeniem może zwiększyć ryzyko pojawienia się chorób przewodu pokarmowego u wielu gatunków.

Czytaj także: Organizacje pseudoekologiczne nie zasługują na 1% naszego podatku

Pobieranie i przeżuwanie paszy, a stres zwierząt hodowlanych

Niekorzystne działanie stresu zwierząt hodowlanych na pobór pożywienia jest znany każdemu hodowcy. Ograniczenie pobierania paszy przez zwierzęta narażone na czynniki stresujące, najprawdopodobniej związane jest ze zwiększeniem syntezy leptyny, glukokortyliberyny i glukokortykoidów, czyli hormonów odpowiadających za uczucie sytości. Stres może również negatywnie wpływać na przeżuwanie podczas pobierania pokarmu, co w efekcie obniża trawienie paszy i może wywołać kwasicę żwacza.

fawec/AO/fot. pixabay