Zabiegi pielęgnacyjne zaliczane są do czynników środowiska zewnętrznego, które mają bezpośredni wpływ na zdrowie alpak. Pielęgnacja alpak związana jest głównie z korektą paznokci i zębów. Ważne jest także utrzymanie zwierząt w dobrym zdrowiu. Dlatego bardzo ważna jest profilaktyka w zakresie odpowiedniego żywienia oraz zadbania, aby zwierząt nie zaatakowały pasożyty, które mogą spowodować poważne choroby, a nawet śmierć zwierzęcia.

Pielęgnacja alpak - korekta paznokci i uzębienia

Pielęgnacja alpak w warunkach chowu polega m.in na korekcie paznokci. Paznokcie należy formować, ponieważ w przeciwnym razie mogą wystąpić różne schorzenia. Nadmiernie wyrośnięte paznokcie kończyn przednich powodują nienaturalne ich ustawienie oraz duże obciążenie opuszek i paznokci kończyn tylnych. Efektem tego może być zbyt silne naciąganie ścięgien zginających, które mogą doprowadzić do stanów zapalnych części kończyn i schorzeń stawów, co skutkuje bolesnością. Nierównomierne rozłożenie masy ciała na kończynach powoduje stałe zmiany w ukształtowaniu stóp alpak i kształtu paznokci. Konsekwencją może być problem w poruszaniu się zwierząt, spadek masy ciała związany z poszukiwaniem pożywienia oraz niemożność krycia przez samce.

U alpak, które korzystają przez większą część roku z pastwiska od wiosny do późnej jesieni wystarczy dwukrotnie przeprowadzać korektę paznokci. Skraca się tylko nadmiernie wyrośniętą ścianę rogową, martwy lub gnijący paznokieć. Zabieg ten wykonuje się według ustalonych zasad, z wielką ostrożnością, żeby zachować nie załamaną oś palca i należyty kształt paznokcia. Prawidłowo skrócone paznokcie powinny być jednakowej wielkości.

Z kolei korektę uzębienia przeprowadzamy przy okazji strzyży, kiedy alpaki są unieruchomione. Jest ona bardzo ważna, ponieważ zaniedbanie prowadzi do wad zgryzu, problemów z pobieraniem paszy, przez co zwierzęta chudną i mają niższe wyniki produkcyjne. Przerost dolnych siekaczy poza normalną długość skracamy za pomocą małej, elektrycznej szlifierki i pilnika. Pielęgnacja alpak, a w tym korekta uzębienia nie należą do najłatwiejszych, bowiem do przeprowadzenia zabiegu korekty potrzebne są dwie osoby. Alpakę należy unieruchomić, żeby nie okaleczyć jej jamy ustnej, do pyska wkładamy drewniany kołek, po to, żeby rozewrzeć zęby i nie uszkodzić dziąseł czy warg podczas przycinania. W przypadku krwawienie z dziąseł, należy je zdezynfekować.

Prezydent: Należy dążyć do tego, by rodzinne gospodarstwa rolne mogły funkcjonować

Pielęgnacja alpak - profilaktyka w stadzie alpak

Pielęgnacja alpak polega również na profilaktyce i systematycznym monitorowaniu stanu zdrowia zwierząt.

Problemy zdrowotne pojawiają się wtedy gdy:

• zwierzęta nie są nieodpowiednio żywione,
• warunki utrzymania nie są odpowiednie,
• są nadmiernie przeciążone pracą,
• występują niedobory składników pokarmowych,
• zwierzęta zaatakowane są przez pasożyty,
• spowodowane (wywołane) obecnością w pożywieniu jakiegoś szkodliwego elementu, np. kawałek drutu, czy plastikowy sznurek etc.

Od zawsze wiadomo, że lepiej zapobiegać niż leczyć, ale czasem zdarza się, że hodowca zbagatelizował objawy i w porę nie wezwał lekarza weterynarii.

Odpowiednie leczenie zawsze zaczyna się od analizy diety, sprawdzenia czy czegoś nie jest za mało lub za dużo i wprowadzenia korekty. Istnieje też możliwość zatrucia niektórymi roślinami, kiedy alpaki przebywają np. w ogrodzie.

Dobre żywienie gwarantuje lepszą odporność, dzięki czemu podatność na choroby jest mniejsza. Dużą uwagę należy zwrócić na noworodki zwane cria w okresie karmienia mlekiem oraz samice karmiące. Szczególnej opieki wymagają samice w zaawansowanej ciąży i młode odsadzone do 1 roku. Ważne jest, żeby nie narażać zwierząt na czynniki, które obniżają ich odporność, natomiast po wykryciu choroby: zakaźnej lub pasożytniczej - oddzielić natychmiast zdrowe zwierzęta, aby uniknąć zarażenia.

Pielęgnacja alpak - pasożyty zewnętrzne i wewnętrzne

Pielęgnacja alpak jest dla wielu osób wyzwaniem, gdyż zwierzęta te są narażone na wiele pasożytów. Do pasożytów zewnętrznych zaliczają się:

• Kleszcze (Amblyomma parvitarsum) – przenoszą pierwotniaki, które wywołują choroby. Kleszcz żywi się krwią, przekłuwa skórę i powoduje obrażenia i intensywne podrażnienia. W zależności od stopnia podrażnienia, zwierzę może mieć anemię, niepokój i zmniejszenie apetytu. U alpak umiejscawiają się w delikatnych częściach ciała. U samców w okolicy jąder, u samic w okolicy pochwy i pachwin.
• Świerzb – może być przenoszony, kiedy zwierzęta chore ocierają się o krzewy czy ogrodzenie. Przenosić się może zarówno świerzb drążący (Sarcoptes), jak i ssący (Soroptes). W fazie ostrej występuje podrażnienie, a następnie stan zapalny skóry, następuje wzmożona produkcja płynu surowiczego, który zastyga i tworzy strupy w wyniku wypływania materii (ropy). W tych miejscach wypada włókno, któremu cały czas towarzyszy swędzenie skóry. W zaawansowanej fazie powstają rany na skórze, które z czasem stają się suche i twarde. Profilaktyka polega na niewprowadzaniu do stada zwierząt podejrzanych lub z uszkodzoną przez świerzb skórą

Do pasożytów wewnętrznych z kolei zaliczają się:

• Tasiemce - narażone są alpaki od 3 miesiąca do 1 roku życia. Tasiemce rozwijają się w jelitach, człony (segmenty) z jajami wydalane są z kałem, zostają na roślinach i tak zarażają się następne zwierzęta. Objawy to problemy żołądkowo – jelitowe. Przy masowej infekcji występują kolki i biegunki na przemian z zaparciami, alpaki chudną. Profilaktyka – dobre żywienie, nie wypasanie w wilgotnych miejscach, przestrzeganie terminu odrobaczania.
• Nicienie - umiejscawiają się w żołądku i jelitach. Niektóre są specyficzne dla wielbłądowatych, a pozostałe to te, które występują u owiec i bydła. Zarażone alpaki mało jedzą i nie przyswajają składników pokarmowych, występuje anemia, biegunka i obrzęk. Zauważyć można też spadek masy ciała, opóźnienie w rozwoju i produkcji włókna oraz pogorszenie jego jakości. Pielęgnacja alpak w tym przypadku polega na odrobaczaniu zwierząt i przestrzeganiu kalendarza odrobaczania.
• Tasiemiec bąblowiec - Cysty lokalizują się w wątrobie i płucach, powodują dolegliwości brzuszne nasilające się z upływem czasu. Pęknięcie torbieli powoduje śmierć alpaki przez szok anafilaktyczny. Należy odrobaczać alpaki zgodnie z kalendarzem.
• Motylica - żywicielem pośrednim są ślimaki z rodziny Lymnaeidae, ślimak błotniarka moczarowa. Pasożyt jest płaski w kształcie liścia, postać dorosła umiejscawia się w przewodach żółciowych wątroby. Może wystąpić okazjonalnie w płucach i innych organach. Może mierzyć do 3 cm. Jaja wraz z żółcią spływają do przewodu pokarmowego i wydalane są z kałem. W wilgotnym terenie przechodzą cykl rozwojowy (cerkarie-metacerkarie). Zarażenie następuje przez zjedzenie trawy z metacerkariami, dalszy rozwój przebiega w jelicie cienkim, po czym migrują do przewodów żółciowych (postać dorosła). Objawy to: biegunka, brak apetytu, spadek masy ciała, anemia, bóle w okolicy wątroby. Należy podawać leki przeciwpasożytnicze, unikać wilgotnych pastwisk.
• Toksoplazmoza – wywołuje ją pierwotniak Toxoplasma gondi, jest przyczyną niepłodności. Występuje zamieralność zarodków, poronienia, wady wrodzone, słabe cria, które umierają w kilka godzin po urodzeniu, brak objawów choroby.Nieżyt żołądka i jelit wywołany przez nicienie z rodzaju Ostertagía, Nematodirus, Trichuris. Objawami są: anemia, osłabienie, opóźnienie wzrostu, utrata masy ciała, biegunka, odwodnienie, poronienia, śmierć przy powikłaniach płucnych u młodych alpak. W trawieńcu występuje przerost śluzówki i tworzenie guzków. Profilaktyka jest odrobaczanie.
• Kokcydia - pierwotniaki z rodzaju Eimeria, jest obecnie uznanych 6 gatunków specyficznych dla wielbłądowatych: Eimeria alpacae, Eimeria lamae, Eimeria macusaniensis, Eimeria Peruviana, Eimeria punoensis, Eimeria ivitaensis. Umiejscawiają się w jelicie cienkim, ślepym. Występuje biegunka, kolki, osłabienie, utrata apetytu, odwodnienie, intensywne pragnienie. Pielęgnacja alpak w tym przypadku polega na profilaktycznym odrobaczaniu alpak.

cdr.gov.pl/fot.pixabay