Ubój z konieczności zachodzi wówczas, gdy zdrowe zwierzę ulegnie wypadkowi, który uniemożliwia jego transport do rzeźni. Działanie to ma na celu pozyskanie wartości rzeźnej zwierzęcia.

Ubój z konieczności – wypadek zwierzęcia

Gdy świnia, krowa czy inne zwierzę ulegnie poważnemu wypadkowi, obowiązkiem rolnika jest niezwłoczne wezwanie lekarza weterynarii. Jego zdaniem jest określenie, czy zwierzę zakwalifikować należy do leczenia, uśmiercić czy też zastosować ubój z konieczności. W pierwszej kolejności dbać tu należy o dobro samego zwierzęcia – w wielu wypadkach istnieje jednak możliwość pozyskania z niego wartości rzeźnej.

Ubój z konieczności – co zrobić, gdy weterynarz zakwalifikuje do niego zwierzę?

Gdy lekarz weterynarii uzna, że zwierzę, które uległo wypadkowi, może zostać poddane ubojowi z konieczności, pierwszym krokiem powinien być szybki kontakt z rzeźnią. Należy ustalić, czy zakład ma możliwość przyjęcia tuszy oraz narządów wewnętrznych. Transport mięsa do rzeźni odbywa się wówczas, gdy lekarz podda zwierzę ubojowi z konieczności i stwierdzi, że pozyskane z niego mięso nadaje się do spożycia. Wiedzę na ten temat poweźmie on z przeprowadzonego bez zwłoki badania poubojowego. Jeszcze przed dokonaniem uboju konieczne jest uzyskanie od powiatowego lekarza weterynarii świadectwa, które będzie towarzyszyć tuszy i narządom zwierzęcia w drodze do rzeźni.

Ubój z konieczności – kto może go dokonać?

Uboju z konieczności wcale nie musi dokonywać lekarz weterynarii. Zgodnie z przepisami, aby wykonać to działanie, niezbędna jest osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje – takie same jak te wykorzystywane podczas uboju w rzeźni w standardowych warunkach.

W jaki sposób dokonuje się uboju z konieczności?

Podstawowym kryterium, którym powinien w tym przypadku kierować się rolnik jest czas. Ubój z konieczności powinien nastąpić jak najszybciej tak, aby oszczędzić zwierzęciu bólu. Wymagania względem uboju z konieczności szczegółowo opisane są w rozporządzeniu Rady nr 1099/2009. W ich myśl zwierzę powinno być ogłuszone i wykrwawione. Po zakończeniu uboju wykrwawiona powinna zostać także tusza. W obecności lekarza weterynarii pełniącego urząd można także oddzielić od tuszy narządy, oznakować je i przewieźć do tej samej rzeźni, do której finalnie trafić ma tusza.

Ubój z konieczności – jakie dokumenty są potrzebne przy transporcie do rzeźni?

Po dokonaniu uboju z konieczności, tusza wraz z narządami wewnętrznymi trafia do rzeźni. Aby stało się to zgodnie z procedurami rolnik załączyć musi oświadczenie, z którego jasno wynikać będą tożsamość zwierzęcia oraz wszelkie informacje związane z podawaniem mu leków i innych istotnych środków. Niezbędnym dokumentem jest też wykonane przez lekarza weterynarii badanie poubojowe, które podaje jego wynik, dokładny termin przeprowadzenia, przyczynę uboju z konieczności oraz informację dotyczącą kroków podjętych względem leczenia zwierzęcia.

Transport tuszy i narządów po dokonaniu uboju z konieczności

Transport tuszy i narządów do rzeźni po dokonaniu uboju z konieczności powinien być dokonany niezwłocznie. Ważne jest zapewnienie odpowiednich, określonych przepisami, warunków sanitarnych. Co ważne, jeżeli czas transportu przekroczyć ma dwie godziny, tuszy i narządom zapewnić należy odpowiednie warunki chłodnicze. Ten obowiązek nie ma zastosowania tylko w sytuacji, gdy warunki pogodowe umożliwiają dokonanie transportu bez konieczności dodatkowego chłodzenia wartości rzeźnej.

Lekarz weterynarii nie zgadza się na ubój z konieczności

Dokonanie przez lekarz weterynarii przedubojowego badania ma na celu określenie, czy zwierzę kwalifikuje się do dokonania uboju z konieczności. Wielokrotnie zdarza się jednak, że lekarz wydaje w tym przypadku opinię negatywną. Jeśli stwierdzi on, że zwierzę należy leczyć, rolnik musi niezwłocznie podjąć to działanie. Możliwe jednak, że weterynarz podejmie decyzję o uśmierceniu zwierzęcia bez możliwości dokonania uboju z konieczności. Wówczas samego uśmiercenia dokonuje lekarz weterynarii. Dzieje się to przez podanie środka usypiającego w odpowiedniej dawce. Rolnik ma wtedy dwie możliwości. Tusza uśmierconego zwierzęcia może zostać poddana utylizacji, co jednak wiąże się poniesieniem często wysokich kosztów. Drugą, i bardziej opłacaną opcją, jest tu przeznaczenie tuszy do skarmiania mięsożernych zwierząt futerkowych – na to jednak zgodę wyrazić musi powiatowy lekarz weterynarii. Istnieje także możliwość pozyskania mięsa na własne potrzeby – wówczas nie może być ono przeznaczone do sprzedaży. Szansa na takie pozyskanie mięsa zachodzi tylko, gdy zwierzę było zdrowe i wtedy, gdy jest ono świnią, owcą, kozą lub cielęciem do 6. miesiąca życia.

Czytaj także: Rolnicze rzeźnie wracają

Rzeźnia nie może odebrać tuszy i narządów pochodzących z uboju z konieczności

W sytuacji, gdy rzeźnia nie wyrazi zgody na odbiór tuszy i narządów, rolnik może podjąć decyzję o leczeniu zwierzęcia, uśmierceniu go lub przeprowadzeniu uboju, ale tylko w celu pozyskania mięsa na potrzeby własne. Jeśli leczenie zwierzęcia nie przynosi oczekiwanych rezultatów i zwierzę padnie, zwłoki poddać należy utylizacji. Co ważne koszty ponosi w tym przypadku Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Ubój z konieczności – co może stać się z wartością rzeźną?

Jeśli lekarz weterynarii, w toku przeprowadzonego badania poubojowego, stwierdzi, że mięso zwierzęcia poddanego ubojowi z konieczności jest zdatne do spożycia przez ludzi, w większości przypadków może ono zostać włączone do łańcucha handlowego. Nie jest to jednak normą. Zdarza się bowiem, że tusza oceniona zostanie jako niezdatna do spożycia przez człowieka. W tym przypadku zostaje poddana utylizacji lub, za zgodą lekarza weterynarii, przeznaczona do skarmiania mięsożernych zwierząt futerkowych. W przypadku konieczności zutylizowania mięsa koszty tego działania wynikają wprost z umowy zawartej bezpośrednio między rolnikiem, a rzeźnią.

O uboju z konieczności należy powiadomić ARiMR

W terminie do siedmiu dni od dokonania uboju z konieczności, należy poinformować o tym fakcie Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Dzieje się tak w przypadku uboju świni, owcy, kozy lub bydła. Nieco bardziej restrykcyjne przepisy obowiązują na terenach występowania afrykańskiego pomoru świń – wówczas Agencja musi zostać powiadomiona w terminie nie przekraczającym 2 dni.

wetgiw/jac/fot. pixabay