Wiele rynków rolnych w Polsce oraz innych krajach świata nie radzi sobie ze skutkami pandemii koronawirusa. W tej sprawie list do premiera Morawieckiego wystosowała Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych. Rynki rolne czekają na konkretną pomoc.

Rynki rolne, a list do premiera

Rolnicy zrzeszeni w FBZPR wystosowali list do premiera Morawieckiego, w którym przedstawili trudną sytuacją, z jaką zmagać muszą się obecnie rodzime rynki rolne.

Polskie rolnictwo, podobnie jak pozostałe sektory gospodarki, stanęło w obliczu ogromnych wyzwań i zagrożeń w związku z pandemią koronawirusa SARS-CoV-2. W tym trudnym czasie zapewnienie ciągłości produkcji rolnej i zabezpieczenie stałych dostaw żywności jest szczególnie ważne dla prawidłowego funkcjonowania Państwa. Bardzo doceniamy podjęte już do tej pory przez Pana Premiera, polski rząd i Ministra Rolnictwa inicjatywy i działania mające na celu złagodzenie skutków pandemii dla całej polskiej gospodarki, rynków rolnych oraz dla sektora rolnictwa i produkcji żywności. Jako organizacje największych producentów surowców rolnych i wytwórców żywności w kraju reprezentujące cały łańcuch dostaw „od pola do stołu” również czujemy wielką odpowiedzialność, jaka na nas spoczywa. Zapewnienie ciągłości tej produkcji na rynkach rolnych, szczególnie w obecnym czasie, jest zadaniem o strategicznym znaczeniu. Polska jest czołowym eksporterem produktów żywnościowych w UE i aby ten status utrzymać, należy zrobić wszystko w celu zachowania bezpieczeństwa ekonomicznego gospodarstw rolnych i przedsiębiorstw, które zajmują się produkcją żywności, jej przetwarzaniem i eksportem

– czytamy w liście do szefa polskiego rządu.

Rynki rolne – zboża, rzepak i rośliny białkowe

Ostatnie tygodnie przyniosły wyraźne spadki sprzedaży rzepaku i wzrost cen pszenicy i pozostałych zbóż, w tym kukurydzy, na światowych giełdach. Niska podaż roślin oleistych, w tym rzepaku, doprowadziła do znacznego wzrostu cen śruty rzepakowej i sojowej (o kilkaset złotych za tonę) jako podstawowego komponentu do pasz. W konsekwencji zwiększa to koszty każdego rodzaju produkcji zwierzęcej, co niekorzystnie wpływa na kondycję tych rynków rolnych. Natomiast wzrost cen zbóż na krajowym rynku rolnym pobudza jego eksport, który doprowadzi do uszczuplenia zapasów i braku surowca głównie dla młynów. Ponadto nie można wykluczyć problemów z dostawą, rozładunkiem i przeładunkiem towarów, które będą przekładać się na straty polskich producentów rolnych. Ponad dwie trzecie rzepaku produkowanego w Polsce to surowiec do produkcji biopaliw, dlatego należy objąć tarczą antykryzysową zakłady tłuszczowe jako ważnego producenta biokomponentów.

Rynek mleka – kluczowy rynek rolny

Produkcja mleka i jego przetwórstwo to w Polsce bardzo liczący się dział produkcji rolniczej i silny komponent krajowego rynku rolnego, który w ostatnich latach dokonał wielkiego postępu w zakresie jakości i ekonomiki produkcji. W obliczu już zaistniałych konsekwencji rozprzestrzenienia się koronawirusa niezbędne jest zabezpieczenie właściwego funkcjonowania rynku mleka. Zapewnienie ciągłości odbioru mleka od producentów jest konieczne w celu zagwarantowania istnienia tych gospodarstw, a zarazem jest zabezpieczeniem ciągłości dostaw produktów mleczarskich dla ludności. Jednym z elementów takich działań jest uruchomienie skupu interwencyjnego umożliwiającego zdjęcie okresowych nadwyżek produkcji lub wsparcie podmiotów skupowych doświadczających trudności zbytem swoich produktów.

Rynki rolne: wołowina, wieprzowina, drób

Rynek rolny wołowiny w Polsce to 80% mięsa wysyłanego poza Polskę. Wszelkie trudności transportowe i logistyczne oraz zamknięcie rynku HORECA spowodują dalsze spadki cen i problemy ze sprzedażą żywca wołowego. Dotyczy to także rynków rolnych krajów trzecich. Unia Europejska dysponuje instrumentami, które pozwalają na interwencję na rynku, ale są one uzależnione od np. spadku cen do pewnego poziomu. Nie należy czekać do zaistnienia takich zdarzeń, ponieważ sytuacja jest szczególna. Należy stworzyć możliwości magazynowania mięsa wołowego jako rezerw. Dlatego proponujemy przyjęcie przez Komisję Europejską mechanizmu interwencyjnego zakupu wołowiny połączonego z wprowadzeniem dopłat do prywatnego przechowywania mięsa wołowego oraz zatrzymanie importu wołowiny z krajów MERCOSUR do czasu wyjścia z kryzysu.

Taka sama interwencja może wkrótce okazać się również konieczna na rynku rolnym wieprzowiny, który już teraz odczuwa zakłócenia spowodowane przerwami w łańcuchach dostaw – zarówno pod względem zaopatrzenia w surowce do produkcji, jak i kanałów dystrybucji sprzedaży. W tym kontekście niezbędne jest dalsze monitorowanie cen, aby zapobiegać niepożądanym spekulacjom na rynku.

Rynek drobiu również dotykają już obecnie konsekwencje przerwanych łańcuchów dostaw i niezrealizowanych kontraktów, w tym kontraktów z firmami z Unii Europejskiej. To grozi w najbliższym czasie brakiem możliwości odbioru ptaków z ferm i ogromnymi wyzwaniami związanymi z ich dobrostanem i sytuacją finansową hodowców.

Jaka pomoc jest konieczna na rynkach rolnych?

Dla wszystkich rynków rolnych niezbędna jest pomoc płynnościowa, która pozwoli uratować i utrzymać powiązania handlowe i kooperacyjne między rolnikami, przemysłem i handlem. Bardzo ważni dla właściwego funkcjonowania rynków rolnychsą ludzie. W kontekście masowego zawieszania produkcji w niektórych sektorach oraz w usługach utrzymanie miejsc pracy w sektorze rolno-spożywczym ma wyjątkowe znaczenie. Aby to osiągnąć, konieczne staje wypracowanie odpowiednich norm ustalania kwarantanny dla pracowników przedsiębiorstw sektora rolno-spożywczego, a także uproszczenie zasad wydawania i przedłużania pozwoleń na pracę dla pracowników zagranicznych zatrudnionych w tym sektorze. Rolnicy będący na pierwszej linii frontu, aby utrzymać dostawy żywności dla obywateli w całej Europie, zapewniając tym samym bezpieczeństwo żywnościowe UE w tych trudnych czasach, czekają na zdecydowane i skuteczne działania mające na celu złagodzenie skutków tego kryzysu – także na rynkach rolnych. Niezbędne jest wdrożenie rozwiązań utrzymujących płynność finansową przedsiębiorstw i tym samem utrzymujących więzi kooperacyjne i łańcuchy dostaw zabezpieczających zaopatrzenie w żywność. Brak płynności grozi falą upadłości, likwidacją miejsc pracy i ograniczeniem wpływów do budżetu w wymiarze długofalowym.

Czytaj także: Zakaz polowań to cios w bezpieczeństwo żywnościowe kraju

FBZPR/materiały prasowe/jac/fot. pixabay