Wyższy VAT dla rolników – czekają nas podwyżki cen żywności?

Wprowadzona z początkiem lipca nowa matryca stawek podatku VAT ma usprawnić system i pomóc podatnikom. Jednocześnie nowe przepisy wprowadzają wyższy VAT dla rolników na niektóre produkty. Czy czekają nas przez to podwyżki cen żywności?

Wyższy VAT na nasienie zwierząt – droższe mleko

Od 1 lipca obowiązuje nowa matryca stawek podatku VAT, która ma usprawnić system opodatkowania i uniemożliwić, by ten sam towar posiadał różne stawki. Zmiana matrycy spowodowała również zmiany cen produktów. Część z nich jest tańsza, w przypadku innych wprowadzono wyższy VAT i zwiększono ceny. Chociaż matryca była konsultowana przez kilkanaście miesięcy z różnymi środowiskami, przyniosła smutne niespodzianki dla sektora rolnego.

Nowy, wyższy VAT obejmie nasienie zwierząt hodowlanych, które wykluczono z zakresu towarów objętych preferencyjną stawką 8%. Tym samym, nasienie bydła i trzody chlewnej będzie objęte stawką 23%, a nie 8%. Zdaniem KRIR, najprawdopodobniej wyłączenie nasienia, jako jedynego z szeregu produktów, z grupy towarów i usług wykorzystywanych w produkcji rolniczej, nie było zamierzone i doszło do pomyłki. Okazuje się bowiem, że podwyższenie stawki VAT na nasienie jest niespójne z założeniami nowelizacji ustawy VAT, czyli z uproszczeniem stosowania stawek poprzez objęcie jedną stawką całej grupy produktów, a więc żywności i produkcji rolniczej.

Zarząd KRIR ostrzega, że wyższy VAT na nasienie zwierząt hodowlanych uderzy w polską produkcję zwierzęcą i będzie szczególnie dotkliwe teraz, gdy rolnictwo zmaga się z kryzysem po pandemii koronawirusa. Większość polskich hodowców funkcjonuje jako rolnicy ryczałtowi, którzy nie mają możliwości odliczenia podatku VAT od nabywanych towarów i usług.

Podwyższenie stawki VAT o 15% dla polskich producentów nasienia bydła i trzody chlewnej postawiłoby polską hodowlę w znacznie gorszej sytuacji rynkowej wobec producentów zagranicznych. Obecnie firmy z Niemiec, Belgii i Francji mają bardzo silną pozycję na polskim rynku, a zmiana VAT dla polskich hodowców doprowadzi do upadku polskich firm.

– przekonuje KRIR.

Dlatego też Zarząd KRIR zwrócił się do Premiera Morawieckiego o nowelizację przepisów w tym zakresie i wycofanie tej niekorzystnej dla rolników zmiany. Podwyżka VAT na nasienie bydła przekłada się bowiem na 15% wzrost kosztów produkcji na przykład mleka, a to oznacza podwyżki cen tego produktu. Zmiana wysokości stawki VAT, to nie jedyna bolączka producentów mleka. Sami wskazują na straty poniesione z powodu epidemii koronawirusa. Zwiększenie stawki VAT może być dla nich aktualnie bardzo dotkliwe.

Rolnicy obawiają się także zwiększenia nieuczciwej konkurencji w branży i zmniejszenia jakości materiału genetycznego poprzez "większe użytkowanie żywych, niewycenionych rozpłodników, często niewpisanych do ksiąg hodowlanych i o mniejszym potencjale genetycznym”. Wyższy VAT może to zjawisko pogłębić, a ponadto osłabić polskich producentów materiału genetycznego, na rzecz importu zagranicznego.

Nasienie zwierząt hodowlanych – KRIR apeluje o zmniejszenie stawki VAT

Wyższy VAT na śrutę wykorzystywany przez oszustów

Kolejną kontrowersyjną zmianą w matrycy, która może spowodować zmiany cen żywności, jest obniżona stawka 8% od śruty sojowej i innych nawozów oraz środków ochrony roślin. Do tej pory przy zakupie śruty kupujący musiał złożyć oświadczenie, że jest rolnikiem i towar wykorzysta do celów rolniczych. Wtedy sprzedawca mógł sprzedać mu ją ze stawką 8%, a nie 23% VAT. Pojawiali się jednak oszuści, którzy potem odsprzedawali śrutę za cenę zawierającą wyższy VAT, a różnica 15% była ich zyskiem.

Izba Zbożowo-Paszowa w wystąpieniu do premiera szacowała wtedy, że budżet może tracić 100 mln zł rocznie na nielegalnym handlu śrutą sojową. Teraz oszuści nie muszą nawet składać tego oświadczenia, , bo taki warunek znikł przy okazji wprowadzania matrycy VAT. O wyłudzenie jest więc jeszcze łatwiej.
Doradcy podatkowi zauważają, że brak jasnych wytycznych, co do tego jak ma być stosowana preferencja spowoduje, że przy sprzedaży stosowana stawka podstawowa – 23% przyczyni się do wzrostu cen w końcowej produkcji, a w konsekwencji do podwyżek cen produktów.

Teoretycznie jest to zmiana w dobrym kierunku, ale w praktyce niesie nowe wątpliwości, szczególnie gdy weźmiemy pod uwagę, że Ministerstwo Finansów nie ujawniło swojej motywacji w uzasadnieniu do nowego rozporządzenia.

– uważa Wojciech Kieszkowski, doradca podatkowy i partner w Solveo Advisory.

Zdaniem eksperta oszuści nadal będą mogli wykorzystywać podobne towary do wyłudzenia podatku, a ponadto pozorne obniżenie stawek VAT może nawet w praktyce stać się ich podwyższeniem do 23%.

gazetaprawna.pl/fot.pixabay