Wieszanie Judasza lub Palenie Judasza to obyczaj znany już od XVIII wieku nawiązujący do historii zmartwychwstania Chrystusa. Przypomina o zdradzie Judasza.

Badacze sądzą, że ten zwyczaj wywodzi się z pogańskiego obrzędu topienia Marzanny. Obrzędy pogańskie mają to do siebie, że są tępione przez Kościół Katolicki, ale w tym przypadku w niektórych krajach został on schrystianizowany (Grecja, Brazylia, Portugalia, Niemcy czy Meksyk).

Przebieg obrzędu krok po kroku

Wieszanie Judasza zaczynało się w noc Wielkiego Czwartku i kończyło w popołudnie Wielkiego Piątku. Kukła symbolizująca Judasza była sądzona i następnej kolejności wieszana na wybranej wieży kościelnej.

W dzień Wielkiego Piątku strącano Judasza z wieży, a następnie bito, szarpano oraz włóczono po ulicach miast i wsi. Bo odbytym rytuale podpalano kukłę i wrzucano ją do zbiornika wodnego. Warto zaznaczyć, że w niektórych krajach zwyczaj nabierał antysemickiego wydźwięku, ponieważ kukła miała przedstawiać stereotypowego Żyda. Z kolei same obchody niekiedy kończyły się napaścią uczestników na Żydów. Według polskiej antropolożki kultury Joanny Tokarskiej-Bakir w okresie dwudziestolecia międzywojennego kukła była wieszana pod drzwiami domów żydowskich. Agresja towarzysząca ludziom podczas rytuału doprowadziła do zakazania jego organizowania przez Kościół. 

Wieszanie Judasza w Polsce

Współcześnie na terenach Polski obrzęd ten zachował się lokalnie na południu Polski (Podkarpacie, Małopolska, Śląsk Cieszyński), między innymi w Sanoku, Pruchniku, Krośnicy, Skoczowie (pod nazwą wodzenie Judosza). Zdaniem etnografów wieszanie Judasza to jeden z najbardziej wyróżniających się podkarpackich zwyczajów wielkanocnych.

Z kolei w Małopolsce obrzęd w miejscowym dialekcie gwary krakowskiej nazywany jest paleniem Judosa. Tak jak w innych krajach praktykuje się go w Wielki Czwartek, czyli w dzień, w którym według Ewangelii Judasz zdradził Jezusa i się powiesił). Co więcej, obrzęd nie obfitował w kontrowersyjne rytuały. Wierni po zmroku palili albo kukłę Judasza na ognisku, albo samo ognisko z suchych gałęzi pozostawionych po Uroczystości Wszystkich Świętych.

Zobacz też: Wielki Piątek w Kościele katolickim upamiętnieniem męki Pańskiej

źródła:wikipedia.org/fot.wikipedia.org