Związek rolników, jet to dobrowolnie ukształtowana, społeczno – zawodowa organizacja polskich rolników. Zrzesza wszystkie istniejące na terenie kraju gminne, rejonowe i powiatowe kółka rolnicze, wszelkie organizacje rolnicze, spółdzielnie tworzone przez członków, producentów rolnych, gospodarstwa...

Związki rolników, znaczenie, rola i ich wpływ na obronę interesów polskiego rolnika 

Związek rolników, jet to dobrowolnie ukształtowana, społeczno – zawodowa organizacja polskich rolników. Zrzesza wszystkie istniejące na terenie kraju gminne, rejonowe i powiatowe kółka rolnicze, wszelkie organizacje rolnicze, spółdzielnie tworzone przez członków, producentów rolnych, gospodarstwa agroturystyczne, leśne, usługi rolnicze, koła gospodyń wiejskich oraz wszystkie podmioty gospodarcze działające na rzecz wsi, gospodarki i rolnictwa.
Związek Rolnika, jest organizacją niezależną od administracji państwowej, czy samorządowej. Prowadzi swoje działania poprzez ustalone w uchwalonych przez siebie statutach oraz demokratycznie wybierane organy. Związki Rolników określają samodzielnie określają, zgodnie z ramami obowiązujących przepisów prawnych, dokładny zakres i konkretne formy swojej działalności.

Aktualnie w Polsce jest 49 oddziałów (wojewódzkich i powiatowych) Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczej (KZRKiOR). Są też związki powiatowe i gminne. Każdy z tych podmiotów, posiada osobowość prawną, gdyż każde kółko rolnicze podlega obowiązkowi rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Obecnie jest zarejestrowanych w naszym kraju 22.5 tysiąca Kółek Rolniczych i 28 tysięcy Kółek Gospodyń Wiejskich. W sumie zrzeszonych jest prawie tysiąc spółdzielni Kółek Rolniczych, 3 tysiące zespołów ludowych i ponad 1700 Gminnych Związków Rolników.

Prawa organizacji rolniczych.
Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych posiada prawną podstawę działalności, którą stanowi ustawa z 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników oraz statut. Zarówno celem statutu, jak i ustawy jest zapewnienie wszelkim organizacjom społeczno – zawodowym rolników możliwości udziału i decydowaniu  o sprawach dotyczących rozwoju indywidualnych gospodarstw rolnych oraz postępem społecznym na polskiej wsi.
Związek Rolników, zgodnie z ustawą zawartą w statucie: ”w stosunku do kółek rolniczych, spółdzielni kółek rolniczych, usług rolniczych i innych organizacji spółdzielczych, rolniczych związków i zrzeszeń branżowych, stowarzyszeń, grup producentów rolnych różnych branż, spółdzielni rolniczych i innych podmiotów gospodarczych działających na rzecz wsi, rolnictwa i gospodarki żywnościowej będących jego członkami posiada uprawnienia i pełni funkcję związku rewizyjnego”
Może także tworzyć własne podmioty gospodarcze, zarówno na terenie kraju jak i zagranicą. Ma prawo uczestniczyć w tworzeniu wszelkiego rodzaju spółek prawa handlowego, również z krajowym i zagranicznymi osobami prawnymi i fizycznymi. Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników, Związek Rolnika może: ”inicjować i prowadzić działalność usługową, produkcyjną i handlową na potrzeby rolników i ludności wiejskiej w wytwarzaniu materiałów budowlanych z surowców miejscowych oraz pomagać w zaspokajaniu potrzeb w zakresie maszyn i sprzętu, inicjować i organizować kooperację produkcyjną służącą intensyfikacji i specjalizacji produkcji rolniczej oraz zagospodarowywaniu lasów stanowiących własność rolników indywidualnych, prowadzić placówki opiekuńczo-wychowawcze, opieki zdrowotnej i społecznej, jak również inicjować i organizować czyny społeczne.”

Członkami Związku Rolnika mogą zostać:
- kółka rolnicze,
- spółdzielnie kółek rolniczych, usług rolniczych,
- spółdzielcze gospodarstwa rolne, spółdzielnie budownictwa wiejskiego,
- grupy producentów rolnych różnych branż,
- gospodarstwa leśne, gospodarstwa agroturystyczne, stowarzyszenia i podmioty gospodarcze działające na rzecz wsi, rolnictwa i gospodarki żywnościowej.
- rejonowe i regionalne, a także powiatowe związki rolników, kółek,
- gminne związki rolników, kółka i organizacje rolnicze,
- rolnicze zrzeszenia branżowe, wojewódzkie związki rolniczych zrzeszeń branżowych,
- koła gospodyń wiejskich,
- inne społeczne, spółdzielcze i gospodarcze organizacje rolników i związki rolnicze.
Aby zostać członkiem Związku Rolnika, trzeba złożyć deklarację w siedzibie swojego rejonu.

Jak związki rolników pomagają polskim rolnikom?
Związek powstał na potrzeby polskich rolników, w celu doskonalenia produkcji rolnej i zwiększania jej. Zapewnia wszystkim zrzeszonym członkom pomoc w działalności statutowej. Broni ich zawodowych i społecznych interesów,  a także gospodarczych interesów indywidualnych rolników. Reprezentuje polskie wsi i rolnictwo przed samorządem terytorialnym i administracją państwową.
Wszelkie działania jakie podejmuje Związek Rolników, służą obronie interesów polskiego rolnictwa, starając się uchronić przed spadkiem opłacalności produkcji i jego skutkami. Działa na rzecz organizacji skupu produktów spożywczo - rolnych, organizowania zaopatrzenia gospodarstw, instytucji z branży rolniczej. Związek prowadzi działania na rzecz wielofunkcyjnego rozwoju wsi i jej infrastruktury, a także agroturystyki, czy przedsiębiorczości.
Pomaga w tworzeniu zakładów przetwórczych (a także magazynów) oraz w zbywaniu płodów z pól. Oferuje pomoc instruktażowo – doradczą dla zrzeszonych członków i przedstawicieli kółek,
a zwłaszcza dla powiatowych i gminnych związków rolników, kółek i organizacji rolniczych, kółkom rolniczym. Pomaga rolniczym zrzeszeniom branżowym oraz innym organizacjom rolniczym w realizacji ich własnych zadań statutowych. Czuwa także nad tym, aby każdy mieszkaniec wsi – rolnik, był poinformowany o wszelkich działaniach i był na bieżąco np. ze sprawami administracyjnymi dotyczącymi jego rejonu, czy miejscowości, oraz nad poprawą warunków życia i pracy na wsi.
Związek Rolnika, aktywnie uczestniczy w kształtowaniu i realizacji polityki polskiego rolnictwa, poprzez pośrednictwo między rolnikami a organami administracji państwowej oraz wszystkimi organizacjami działającymi na rzecz rolnictwa. Są to działania między innymi w zakresie:
- gospodarowania ziemią,
- wyposażenia gospodarstw indywidualnych rolników w niezbędne środki produkcji,
- rozwoju społecznej wsi i infrastruktury rolnej,
- utrwalania prawa własności oraz dziedziczenia gospodarstw rolnych,
- ochrony środowiska naturalnego oraz gruntów rolnych,
- ochrony zdrowia mieszkańców wsi i zabezpieczenia socjalnego ludności.

Podejmuje się także promowania regionalnego zatrudnienia i aktywizacji zawodowej – to bardzo istotna pomoc dla ludności z rejonów wiejskich, którym o wiele ciężej na rynku pracy. Działania te są o tyle szerokie, że dotyczą nawet umów międzykrajowych w Unii Europejskiej. Związek współdziała również z zagranicznymi organizacjami rolników, w celu wymiany doświadczeń związanych nie tylko z działalnością gospodarczą samą w sobie oraz prowadzenia postępu rolniczego, czy społecznego, ale także z pracą organów samorządowych.
Związek Rolnika prowadzi szereg działań w celu uzyskiwania dotacji z Unii Europejskiej, nie tylko dla realizacji ustaw i rozporządzeń samego związku ale również indywidualnych rolników. W ten sposób, uzyskiwane są dodatkowe środki finansowe pozwalające na realizację szeregu planów związanych z rozwojem wsi i rolnictwa, wdrażania nowoczesnej technologii i zapewniania wyposażenia nawet dla indywidualnych – a co za tym idzie, często małych – gospodarstw.

Nie tylko rolnicy są wspierani, ale wszyscy mieszkańcy wsi.
Trzeba podkreślić także to, że związek podejmuje się intensywnej promocji kultury wiejskiej poza jej obszarem oraz zdrowego odżywiania. Prowadzi nawet akcje edukacyjne na wsi, mające na celu wdrażania nowoczesnych rozwiązań.
Związek Rolników nie troszczy sie tylko o rolnika i jego interes. Kładzie silny nacisk na kształtowanie etyki zawodowej i zaznajamianie z nią nie tylko wszystkich zrzeszonych członków ale też mieszkańców wsi. Stara się nieustannie podnosić społeczną rangę zawodu rolnika.

Związek Rolnika, nie zapomina również o najuboższych mieszkańcach wsi i gminy – organizowane są dla dzieci wyjazdy wakacyjne (kolonie dla dzieci i młodzieży)  i akcje edukacyjne. Młodzież wiejska, jest obejmowana pomocą organizacyjno – instruktażową, oraz poddawana przysposobieniu zawodowo – społecznym do pracy w rolnictwie i na wsi. Wspierane jest uczestnictwo przedstawicieli młodzieży w działalności społeczno – samorządowej organizacji związków, stowarzyszeń i kółek rolniczych.

Kładziony jest też nacisk na rozwój kultury, rekreacji, sportu i oświaty, w wyniku czego współfinansowane są wszelkie projekty dotyczące stawiania budynków dających możliwość rozwoju powyższych dziedzin, jak i również budynków rekreacyjnych, w w celu rozwoju turystyki. W przypadku rozwoju oświaty i kultury, oraz poprawy warunków zawodowych i socjalnych mieszkańców wsi, podejmowane są kroki polegające na włączaniu odpowiednich kadr fachowców do bezpośredniego działania w powiązaniu z kółkami rolniczymi.
Związek Rolnika, prowadzi również działania wspierające ochronę zdrowia mieszkańców. Zapewnia zabezpieczenie socjalne każdemu mieszkańcowi wsi oraz leczenie sanatoryjne. Podejmuje się również nieodpłatnych działalności pożytku publicznego (w zakresie wykonywania zadań należących do sfery publicznej), w charakterze wolontariatu. To bardzo istotne w przypadku np. klęsk żywiołowych, podczas których udzielana jest pomoc medyczna, czy materialna.
Podsumowując, rola związków rolników jest bardzo istotna i pełni ważne dla rolnictwa funkcje, oferując wszechstronną pomoc organizacyjną, instruktażową, gospodarczą, szkoleniową i interwencyjną w usprawnianiu funkcjonowania spółdzielni oraz innych organizacji gospodarczych działających w ramach kółek rolniczych. Wspiera wszelkie działalności gospodarcze poprzez inicjowanie i propagowanie spółdzielczych form i metod gospodarowania a także działalności społeczno – wychowawczej. Dodatkowo upowszechnia osiągnięcia zasłużonych członków i organizacji członkowskich. Z kolei w razie potrzebnej interwencji, występuje zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego o wszczęcie postępowania administracyjnego w określonej sprawie działalności gospodarczej lub indywidualnego rolnika.

Karolina Kwiatkowska/SR