O tym co ważne dla polskiej wsi.

Czyste powietrze czysty zysk Czyste powietrze czysty zysk
Talk icon

Informacje

15-08-2021

Autor: Emilia Gromczak

Żętyca – napój z mleka owczego o wielu wartościach odżywczych

Żętyca – serwatka z mleka owczego o wielu wartościach odżywczych

Żętyca jest to biało, lekko kremowy, gęsty napój z serwatki z mleka owczego. Jest ona nieodłącznie związana z historią wypasu owiec. Gęsta żętyca stanowiła niegdyś główny pokarm owczarzy, a jej nadmiar jadła rodzina bacy. Na liście produktów tradycyjnych ministerstwa rolnictwa figuruje zarówno żętyca z Żywiecczyzny, jak i żentyca z Podhala.

Powstawanie serwatki

Żętyca to napój z serwatki z mleka owczego pozostały po produkcji serów podpuszczkowych. Może być spożywana, jako świeża – słodka (na ciepło lub na zimno) albo sfermentowana kwaśna. Gęsta żętyca stanowiła niegdyś główny pokarm owczarzy, a jej nadmiar jadła rodzina bacy. Żętyca zawiera 60-70% wody, 0,5% soli i 3-4 procent tłuszczu jeżeli pochodzi z mleka owczego. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wpisało ją na Listę Produktów Tradycyjnych. 

Kiszenie żętycy uznawane jest za swoistą sztukę. Serwatka najpierw powinna zostać podgrzana w miedzianym kociołku i starannie mieszana, żeby nie przywarła do dna. Kiedy tylko zacznie się warzyć powinno się przerwać proces mieszania i wnikliwie obserwować produkt, który na powierzchni powinien zacząć charakterystycznie pękać. Naczynie należy całkowicie ściągnąć z ognia. Warstwę sera zbiera się wraz z niewielką ilością serwatki i po uprzednim roztrzepaniu wlewa do okrągłego naczynia, w którym żętyca ulegnie naturalnym procesom kiszenia dzięki obecności bakterii kwasy mlekowego.

Żętyca – właściwości

Jeszcze na początku XX w. żętyca była uznawana za produkt leczniczy i wykorzystywano ją podczas kuracji w licznych uzdrowiskach. Napój miał regulować pracę systemu pokarmowego i działać uspokajająco. Zalecano go osobomżętyca właściwości zmagającym się z problemami układu moczowego oraz oddechowego (zwłaszcza gruźlikom). Górale od wieków cenili żętycę za walory odżywcze (stanowiła ważny element diety baców i juhasów), ale również uznawali ją za skuteczny afrodyzjak.

Napój ten jest bogatym źródłem białek, w tym aminokwasów egzogennych, których organizm nie umie sam syntetyzować, a które są niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania. Dostarcza solidnej dawki laktoferyny, która wspomaga dojrzewanie komórek układu immunologicznego oraz kwasu pantotenowego niezbędnego do prawidłowego przyswajania białek, cukrów i tłuszczów oraz syntezy niektórych hormonów. Jest skarbnicą witamin z grupy B (przede wszystkim B1, B2, B6 i B12) i licznych mikroelementów, m.in. fosforu, wapnia, sodu czy jodu.

Zobacz: Wspierając polskie gospodarstwa, pomagamy środowisku

zakopane.naszemiasto.pl/fot.pixabay.com

 

swiatrolnika.info 2023