O tym co ważne dla polskiej wsi.

Czyste powietrze czysty zysk Czyste powietrze czysty zysk
Talk icon

Informacje

24-12-2020

Autor: Alicja Ostrowska

Polskie tradycje wigilijne – jak to wyglądało dawniej?

Polskie tradycje wigilijne

Polskie tradycje wigilijne są w większości kultywowane od pokoleń. Pomagają nam przeżyć tę jedyną noc w roku, w której to narodził się Jezus Chrystus w sposób szczególny. W tym dniu od wieków najważniejsze jest zapomnienie o wszelkich waśniach, obrządek dzielenia się opłatkiem oraz zadbanie o odpowiednie potrawy i symbole wpływające na powodzenie przez cały przyszły rok.

Polskie tradycje wigilijne dzisiaj

Wigilia Bożego Narodzenia, inaczej nazywana wigilią świąt Bożego Narodzenia, wieczerzą wigilijną, wieczorem wigilijnym, a niekiedy i Gwiazdką w chrześcijańskie tradycji poprzedza dzień Bożego Narodzenia i kończy okres adwentu. Gwiazda Betlejemska zwiastowała narodziny Chrystusa i wskazywała drogę Trzem Królom, dlatego też rok rocznie, to wraz z pierwszą gwiazdką powinniśmy zasiąść do tej wyjątkowej kolacji. Wieczerzę rozpoczynamy modlitwą oraz fragmentami Ewangelii Mateusza lub Łukasza. Następnie rodzina przełamuje się opłatkiem jednocześnie składając sobie życzenia. Stół wigilijny przykryty powinien być białym obrusem, pod który należy położyć sianko. Nie powinniśmy zapomnieć o dodatkowym miejsce przy stole, które przeznaczone jest dla zbłąkanego wędrowca. Polskie tradycje wigilijne to również uwielbiane przez dzieci rodzinne śpiewanie kolęd oraz obdarowywanie bliskich prezentami znajdującymi się pod choinką.polskie tradycje wigilijne

Polskie tradycje wigilijne – magiczny czas pojednania

Prastary polski zwyczaj głosi, że do wigilijnego stołu nie wolno zasiąść pokłóconym, dlatego też 24 grudnia to idealny czas na godzenie się i wybaczanie. Dawniej gospodarze czuli się w obowiązku pogodzenia zwaśnionych sąsiadów, których w tajemnicy przed sobą zapraszano na kolację wigilijną, by tam podali sobie ręce, otworzyli się na ponowne relację i przełamali opłatkiem. Ponadto dawne polskie tradycje wigilijne głoszą, że na stole znajdowało się zawsze jedno dodatkowe nakrycie, gdyż wierzono i do dzisiaj wierzy się w zwyczaj odwiedzania domostwa we ten dzień przez ducha zmarłych oraz z otwartymi ramionami oczekiwano przybycia zbłąkanego wędrowca, który w tak szczególny czas nie powinien być sam.

Polskie tradycje wigilijne, a zwierzęta i nieobecni członkowie rodziny

W Wigilię nikt nie mógł być ani sam, ani głodny, dlatego też pozostawiano na stole przez całą noc symboliczny bochenek chleba dla tych, którzy w tym dniu nie mogli być z rodziną, a każdy gospodarz po zakończonej Wigilii zanosił swoim zwierzętom odrobinę potraw z gwiazdkowego stołu. Co więcej przed domem również rzucano resztki bożonarodzeniowych posiłków i wierzono, że dzięki temu wilki nie pojawią się w gospodarstwie przez cały następny rok. Polskie tradycje wigilijne w niektórych rejonach opiewały o zapraszanie do chaty nawet mrozu, tak by nikogo nie pominąć w tym dniu.

Czytaj także: CIT problematyczny – kto płaci, a kto tylko "trochę"?

Polskie tradycje wigilijne – co znajdowało się szlacheckich wigilijnych stołach?

Wigilia Bożego Narodzenia według pisarza Juliana Ursyna Niemcewicza była wielką uroczystością. Tego dnia wigilijna wieczerza wyglądała jednakowo w całej Polsce. Serwowano trzy zupy: migdałową z rodzynkami, barszcz z uszkami, grzybami i śledziem. Ponadto na stole znajdowała się kutia dla służących, karp, krążki z chrzanem, placuszki z makiem i miodem, szczupak z szafranem oraz okonie z jajami i oliwą. Potrawy ustawiane były na obrusie, pod którym znajdowało się siano, a w czterech kontach pokoju ustawiano snopy niemłóconego zboża. Podczas pojawienia się pierwszej gwiazdki na niebie gospodarz częstował wszystkich zgromadzonych, wraz ze służbą opłatkami. W chwili łamania się nimi wypowiadał jednocześnie słowa „Bodaj byśmy na przyszły rok łamali go ze sobą”. Zboże stanowiące element wystroju świątecznego to pamiątka betlejemskiego żłóbka. Wnosząc snopy do domu gospodarz powtarzał słowa: „Słoma do chałupy, a bieda z chałupy”. Polskie tradycje wigilijne w Wielkopolsce to także kładzenie główki czosnku główka czosnku, która kładziono na stole w celu odstraszenia chorób.

Polskie tradycje wigilijne – a wróżby

Gospodarze podczas wieczerzy wigilijnej wyciągali ze snopów kłosy. Licząc pełne i niepełne, można było wywnioskować co do przyszłorocznych urodzajów. Co więcej polskie tradycje wigilijne dawały również szansę wróżbom odnoszącym się do zmiany stanu cywilnego. Wylosowanie źdźbła długiego i zielonego oznaczało ślub, zwiędłe wróżyło w przyszłym roku wesele, zeschłe staropanieństwo lub starokawalerstwo. Polskie kolędy i pastorałki, śpiewane w noc wigilijną są przesycone naszymi tradycjami, zwyczajami i motywami.

histmag/fot. pixabay

swiatrolnika.info 2023