Barszcz Sosnowskiego i barszcz Mantegazziego to rośliny inwazyjne pochodzące z rejonu Kaukazu. Są niezwykle trudne do zwalczania, łatwo zajmują nowe tereny i powodują degradację środowiska przyrodniczego, a przy tym są też niebezpieczne dla ludzi i zwierząt.

Barszcz Sosnowskiego i barszcz Mantegazziego to rośliny inwazyjne pochodzące z rejonu Kaukazu. Są niezwykle trudne do zwalczania, łatwo zajmują nowe tereny i powodują degradację środowiska przyrodniczego, a przy tym są niebezpieczne dla ludzi i zwierząt.

 

Sok świeżych roślin zawiera furanokumarynę – toksyczną substancję. Związek ten pod wpływem promieni słonecznych powoduje poparzenie skóry. Bolesne pęcherze i zaczerwienienia pojawiają się do 48 godzin, po ekspozycji na promieniowanie słoneczne, nas skórze, która miała kontakt z sokiem barszczu. Objawy w postaci zaczerwień, ciemnych plam lub blizn mogą utrzymywać się przez kilka miesięcy, a czasem nawet lat. W skrajnych przypadkach może dojść do rozległej martwicy skóry, wymagającej interwencji chirurgicznej.

 

Innymi skutkami kontaktu z tą toksyczną substancją są efekty ogólnoustrojowe: nudności, bóle głowy, wymioty, a nawet urazy oczu. W upalne dni olejki eteryczne mogą wyparowywać z powierzchni roślin i unosić się w powietrzu, dlatego do poparzeń może dojść nawet bez bezpośredniego kontaktu z barszczem.

 

W Polsce barszcze kaukaskie występują w każdym województwie, a liczba ich stanowisk z roku na rok wzrasta. Rośliny te mają dużą zdolność do regeneracji, są odporne na środki do zwalczania chwastów i bardzo łatwo się rozmnażają. Pojedyncza roślina wytwarza przeciętnie kilkadziesiąt tysięcy nasion, które mają zdolność do kiełkowania nawet przez 5 lat. Wszystko to sprawia, że walka z barszczami jest niezwykle trudna i wymaga systematycznych działań realizowanych przez kilka kolejnych lat.

 

Badania dotyczące oceny skali inwazji barszczy Sosnowskiego i Mantegazziego na terenie Polski od wielu lat prowadzi zespół ekspertów. Dzięki ich wysiłkom powstał również serwis internetowy barszcz.edu.pl. Można w nim znaleźć informacje na temat barszczy, ich występowania na terenie Polski, metod ich zwalczania. Dostępne są tam również formularze umożliwiające zgłaszanie stanowisk tych roślin.

 

Na zlecenie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska Fundacja "Palący Problem – Heracleum" wykonała ekspertyzę "Wytyczne dotyczące zwalczania barszczu Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi) i barszczu Mantegazziego (Heracleum mantegazzianum) na terenie Polski".

 

Dokument stanowi kompendium wiedzy o biologii tych inwazyjnych gatunków i ich wpływie na środowisko przyrodnicze oraz organizmy żywe. W opracowaniu można także znaleźć przegląd metod zwalczania barszczy oraz potencjalne źródła finansowania działań zmierzających do ich wyeliminowania.

 

gdos.gov.pl/AZK/Fot. pixabay.com