Europarlamenatrzyści alarmują, że Unia Europejska traci kontrolę nad ziemią rolną. Polski minister rolnictwa będzie zadowolony.

"Liczby z 2010 r. pokazują, że już około 3 proc. gospodarstw rolnych w UE-27 kontrolowało 50 proc. powierzchni użytków rolnych, natomiast w 2012 r. 80 proc. gospodarstw posiadało jedynie 12 proc. gruntów rolnych" – można przeczytać w Uzasadnieniu do specjalnej uchwały "Projekt Rezolucji Parlamentu Europejskiego w sprawie aktualnego stanu koncentracji gruntów rolnych w UE: jak ułatwić rolnikom dostęp do gruntów?" przygotowanej przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego.

 

Rezolucja zawiera w sumie 17 postulatów. Wśród nich są:

• utworzenie głównego centrum monitorowania mającego za zadanie nadzorować stopień koncentracji gruntów rolnych w UE, zmiany sposobu użytkowania gruntów oraz zachowania się rynku właścicieli i dzierżawców, a także regularne informować o tych kwestiach;
• zachęcanie państw członkowskich, by przy nabywaniu gruntów rolnych przyznawały pierwszeństwo rolnikom;
• wzywanie państw członkowskich do takiego kształtowania polityki dotyczącej rynku gruntów, aby wzrost cen kupna i dzierżawy użytków rolnych był przyhamowany;
• wiążące wprowadzenie ograniczenia części kwoty płatności bezpośrednich przekraczającej górny limit 150 000 EUR, jak przewidziano w art. 11 rozporządzenia (UE) nr 1307/2013 w sprawie płatności bezpośrednich, oraz obowiązkowe zmniejszenie części kwoty przyznawanej właścicielom gospodarstw płatności podstawowej, która przekracza 150 000 EUR, o co najmniej 5 proc.;
• 30 proc. płatności bezpośrednich powinno być przeznaczane na pierwsze hektary gospodarstwa, jeśli jednocześnie przestrzegane są wytyczne prawa Unii zawarte w art. 41 i 42 rozporządzenia w sprawie płatności bezpośrednich.

 

Europosłowie z komisji rolnictwa podkreślają, że koncentracja gruntów rolnych w rękach niewielkiej liczby podmiotów wiąże się z poważnymi konsekwencjami społecznymi, kulturowymi, ekonomicznymi i politycznymi we wszystkich państwach członkowskich UE.

 

Dlatego domagają się większej kontroli tego, komu i na jakich zasadach jest sprzedawana czy dzierżawiona ziemia. Ta rezolucja jest przedstawiana jako ostatni dzwonek, bo procesy w zakresie koncentracji gruntów szybko postępują, co zresztą widać po liczbach przedstawionych wyżej.

 

Stanowisko Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego jest podobne do tego, które głosi minister rolnictwa Krzysztof Jurgiel. Taka filozofia legła u podstaw zmian legislacyjnych w zakresie handlu ziemią, gdzie wprowadzono całkowity zakaz swobodnego obrotu gruntami rolnymi.

 

Z tej rezolucji wypływa jeszcze jeden ciekawy wniosek. Jak na dłoni widać, że kolejna dziedzina gospodarki Unii Europejskiej dotknięta jest tzw. krótką kołderką. Szuka się więc uniwersalnych rozwiązań, pozwalających zaspokoić prawa wszystkich. Tak się jednak nie da, bo globalizacja dotyka samą UE i więksi, silniejsi, bogatsi wypierają słabszych. Proponuje się więc kontrolę administracyjną, która de facto narusza – o czym mowa w Uzasadnieniu do Rezolucji – jedną z czterech podstawowych wolności europejskich: swobodny przepływ kapitału. Czy Unia Europejska w przyszłości będzie Unią ograniczonych praw i pozornych wolności?

 

Możesz przeczytać projekt rezolucji: tutaj. 

 

 

Jacek Strzelecki

 

Fot. pixabay.com