Zasady zbioru ziół są proste, ale niezwykle potrzebne, aby nie utracić cennych wartości substancji czynnych w roślinie.

Podstawowym warunkiem, od którego zależy jakość surowca, jest zbiór ziół we właściwym czasie. Czas zbioru materiału roślinnego zależy od jego rodzaju oraz gatunku rośliny. Naziemne części roślin należy zbierać w suchy i słoneczny dzień rano, po opadnięciu porannej rosy, z wyjątkiem materiałów kruchych, które należy zbierać we wcześnie z poranną rosą i w pochmurne dni. Podziemne części rośliny można zbierać w pochmurne, a nawet deszczowe dni. W przypadku ziół z cieplejszych klimatów (lawenda, rozmaryn), zbiory należy zakończyć do końca sierpnia, co ochroni roślinę przed osłabieniem i ewentualnymi zimowymi mrozami.

Podstawowe zasady zbioru ziół

Zasady zbioru ziół są ściśle określone i należy ich przestrzegać, gdyż warunki uprawy, czas, czas i miejsce zbioru mają istotny wpływ na wartość surowców i zawartość składników aktywnych. Ważne jest, aby obszar zbioru ziół znajdował się z dala od pól uprawnych i obszarów oprysków pestycydami, ruchliwych dróg, nasypów kolejowych czy obiektów przemysłowych ze względu na obecność w glebie niebezpiecznych substancji. Rośliny żółte, zwiędłe lub chore nie nadają się do zbioru.

Do zbioru ziół potrzebne są również narzędzia i akcesoria - noże do siekania, noże i nożyczki. Zazwyczaj nie zbiera się całej rośliny, a jedynie jej części, które wymagają przycięcia, dlatego należy uważać, aby nie uszkodzić rośliny niepotrzebnie podczas zbioru lub zbioru. Surowce zielarskie obejmują zioła, liście, kwiaty, owoce, nasiona, pąki, korę, korzenie i kłącza.

Czas zbioru materiału roślinnego zależy od rodzaju i gatunku rośliny. Nadziemne części rośliny należy zbierać w suchy, słoneczny dzień rano po opadnięciu porannej rosy, z wyjątkiem kruchych roślin, które należy zbierać wcześnie rano i gdy jest pochmurno. Podziemne części rośliny można zbierać w pochmurne, a nawet deszczowe dni. W przypadku ziół z cieplejszych klimatów (lawenda, rozmaryn) zbiór należy zakończyć do końca sierpnia, co uchroni roślinę przed osłabieniem i ewentualnymi sezonowymi przymrozkami.

Zioła po zebraniu należy umieścić w płaskich koszach lub drewnianych skrzyniach, luźno ułożonych. Ziół nie należy zbierać do plastikowych torebek, takich jak plastikowe lub foliowe, ponieważ mogą zostać skażone bakteriami i stać się bezużyteczne. Jeśli zebrany materiał jest silnie zanieczyszczony, można go umyć przed suszeniem, a korzenie i kłącza energicznie opłukać pod bieżącą wodą. Nie należy jednak myć pąków, kwiatów i nasion, ponieważ stracą cenne substancje lecznicze.

Zbiór ziół, w zależności od rodzaju

Kwiaty zbiera się na początku zakwitania, a czasem w okresie pełnego kwitnienia rośliny. Jeśli zbierzemy je w innym terminie, mogą tracić swoje lecznicze właściwości. Nie należy zrywać kwiatów już przekwitłych, uszkodzonych i zwiędłych, a najlepszą porą do zbioru jest słoneczne popołudnie. Liście zbiera się przed kwitnieniem rośliny, najlepiej w ciepły poranek tuż po obeschnięciu rosy, ponieważ są one wtedy najbardziej aromatyczne i wartościowe. Do zbioru nadają się tylko zdrowe i zielone listki bez przebarwień i szkodników. Liście roślin zimozielonych można zbierać przez cały rok.

W przypadku owoców mięsistych, zbiera się je, zanim osiągną pełną dojrzałość, kiedy są jeszcze twarde, w dni pogodne, bezdeszczowe. Owoce przejrzałe dają bowiem niepełnowartościowy surowiec. Unikamy także owoców pokrytych plamami i robaczywych. Z kolei nasiona zbiera się kiedy dojrzeją, ale zanim zaczną się rozsiewać, najlepiej w pochmurny dzień lub z poranną i wieczorną rosą. Pączki zbiera się pod koniec zimy lub wczesną wiosną, gdy tylko zaczynają nabrzmiewać. Najwięcej jest w nich wtedy substancji czynnych. Obrywamy je ręcznie lub obcinamy nożem. Z kolei korę zbiera się zwykle wczesną wiosną, wyłącznie ze ściętych młodych gałęzi (nie z kory żywych drzew). Wybiera się korę gładką, czystą i jak najmniej spękaną.

Korzenie i kłącza najczęściej zbierane są po utracie części nadziemnych lub przed wypuszczeniem nowych pędów, czyli późną jesienią, zimą lub bardzo wczesną wiosną, kiedy gromadzą w sobie największą ilość związków czynnych. Można je zbierać niezależnie od pogody. Po zbiorze należy otrząsnąć je z resztek piasku i ziemi, a następnie opłukać wodą. W przypadku ziela, zbiera się je na początku lub w pełni kwitnienia, co gwarantuje pełne nagromadzenie się substancji czynnych. Najlepszą porą do zbioru jest pogodne, późne popołudnie, przed pojawieniem się rosy. Części zielone ziół jednorocznych ścinamy na wysokości około 5-8 cm nad ziemią, a w przypadku ziół wieloletnich ścinamy tylko jedną trzecią wysokości.

Czytaj również: Zioła i przyprawy – kontrola jakości handlowej IJHARS

zodr.pl/fot.pixabay