Informacje
09-10-2021
Zakiszanie traw może mieć miejsce w pryzmach, silosach rękawach oraz belach owijanych folią. Najmniejsze straty podczas kiszenia występują przy sporządzaniu kiszonek w belach owiniętych folią. Odpowiednio sporządzona sianokiszonka, w dobrych warunkach może być przechowywana do dwóch lat.
Zakiszanie traw – jak to robić?
Najczęściej zakiszanie trwa w balotach odbywa się w przypadku podsuszonej trawy oraz roślin motylkowych z trawami (lucerna w mieszance z trawami). Wyróżnia się następujące etapy przygotowania sianokiszonki:
- skoszenie trawy,
- przesuszenie materiału zakiszeniowego,
- sprasowanie podsuszonej trawy,
- owijanie sprasowanej beli nieprzepuszczającym powietrza materiałem w celu zapewnienia warunków beztlenowych.
Zanim zaczniemy zakiszanie traw, jak również roślin motylkowych z trawami, należy wcześniej podsuszyć skoszoną masę. Więdnięcie zielonki powinno przebiegać jak najszybciej. W tym celu do koszenia powinno się używać kosiarek ze zgniataczem lub spulchniaczem pokosów, które szeroko rozkładają zielonkę na pokosach. Surowiec do zakiszenia w belach nie może być za suchy i zbyt mokry. Zawartość suchej masy w materiale zakiszeniowym powinna wynosić od 35-50%. Wtedy występuje wysoka koncentracja potrzebnych do zakiszania cukrów i optymalne warunki do produkcji kwasu mlekowego. Nie powinno się zakiszać materiału poniżej 25% suchej masy ze względu na występujące wtedy niebezpieczeństwo produkcji niepożądanego kwasu masłowego w kiszonce. Następuje wówczas wyciek soków i straty składników pokarmowych. Zakiszanie zbyt suchego materiału (powyżej 50% suchej masy) może powodować trudności w ubiciu, w wyniku czego może dojść do wystąpienia pleśni.
Czy polskie jabłka sprostają unijnym i rynkowym wyzwaniom?
Zakiszanie traw – suszenie zielonki
Ustalenie optymalnego terminu zbioru nie jest trudne. Zielonka posiada 15-23% suchej masy i w ciągu doby w czasie dobrej słonecznej pogody traci 15% wody, a w czasie dobrej pogody 10%. Wystarczy więc jeden dzień suszenia na niezbyt grubym i raz prze-wróconym pokosie, aby uzyskać pożądaną do zbioru zawartość ponad 35% suchej masy. Krótki okres suszenia pozwala uniknąć strat wskutek oddychania roślin, co szczególnie dotyczy cukrów i karotenu.
Zanim rozpoczniemy zakiszanie traw, należy podsuszyć zielonkę do 40-50% suchej masy. Bele sianokiszonki muszą być mocno zbite i niezwłocznie owinięte dokładnie folią. W celu zapewnienia odpowiedniego naciągu przylegania do surowca najczęściej stosuje się folie o grubości 0,025-0,03 mm i rozciągliwości do 50%. Aby ograniczyć dostęp powietrza i zapewnić prawidłowy proces fermentacji, bele powinny być owijane z 50% zakładką folii. Sprasowane bele najlepiej przewieść do miejsca składowania i tam owinąć je folią. Proces fermentacji w belach trwa około 6 tygodni i po tym okresie sianokiszonka nadaje się do skarmienia. Tak sporządzona sianokiszonka, w dobrych warunkach może być przechowywana do dwóch lat.
Owinięte bele sianokiszonki najlepiej składować w zacienionym miejscu na utwardzonej i czystej nawierzchni lub piaszczystym podłożu, aby uniknąć zniszczenia folii przez gryzonie. Bele można ustawiać w pozycji stojącej w dwóch warstwach. Nie należy przykrywać składowanych bel dodatkową warstwą folii. Powstałe uszkodzenia mechaniczne folii należy natychmiast usunąć naklejając na uszkodzone miejsce folię samoprzylepną. Masa kiszonki w belach zależy od stopnia podsuszenia zielonki i kształtuje się w granicach 380-450 kg/m3.
Zakiszanie traw – na co zwrócić uwagę?
Jeśli zakiszanie traw odbywa się przy przestrzeganiu właściwych zasad zakiszania to podczas przechowywania straty ograniczone są do minimum. W belach jest mniejsze ryzyko pogorszenia jakości paszy, wynikające z kontaktu zielonki z powietrzem. Nie obserwuje się również wycieku soków z bel w trakcie ich przechowywania, dzięki czemu ogranicza się zagrożenie dla środowiska naturalnego. Ponadto, nie ma strat związanych z rozrzucaniem sianokiszonki, tak jak w przypadku jej wybierania z silosów i pryzm. Problemem są jedynie koszty związane z zakupem folii do owijania bel oraz utylizacja odpadów foliowych po zużyciu kiszonki.
Przy produkcji sianokiszonki należy zwrócić szczególną uwagę na następujące aspekty:
- zawartość suchej masy powinna wynosić od 35-50%;
- należy zastosować dodatki chemiczne, biologiczne dla ukierunkowania przebiegu procesów fermentacji;
- owijanie bel folią powinno nastąpić w ciągu dwóch godzin od zbalotowania;
- folia posiada jedną stronę klejącą (strona wewnętrzna), dzięki temu baloty nie przyklejają się do siebie;
- bele należy owijać folią dwu- lub trzykrotnie z zakładką 50%;
- okrągłe bele można przechowywać na boku lub pionowo – wskazane przechowywanie pionowe, ponieważ w denku beli znajduje się najwięcej warstw folii;
- owijane bele należy składować na płaskiej powierzchni;
- po owinięciu należy unikać przestawiania bel.
cdr.gov.pl/fot.pixabay