Informacje
09-12-2021
Jednym z zagrożeń dla roślin zbożowych jest infekcja przez grzyby z rodzaju Fusarium, które pozostawiają na ziarnie groźne dla ludzi i zwierząt mykotoksyny.
Walka z tego rodzaju grzybami jest bardzo ważna. Pamiętać należy bowiem, że rośliny zbożowe w Polsce zajmują wysoki udział w strukturze zasiewów. Zagrożenia wpływają na uzyskanie dobrej jakości ziarna potrzebnego do celów konsumpcyjnych, a w konsekwencji mogą zagrozić również bezpieczeństwu żywnościowemu naszego państwa.
Fusarium to bardzo groźna choroba
Infekcja kłosów przez grzyby z rodzaju Fusarium powodowana jest w okresie kwitnienia i dojrzewania ziarna. Obok fuzariozy kłosów na zbożach występują również inne choroby fuzaryjne, które porażają części wegetatywne i generatywne i wpływają bezpośrednio na plonowanie roślin zbożowych. Są to między innymi pleśń śniegowa, zgorzel siewek, fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła i korzeni, fuzarioza liści.
Grzyby powodujące tę chorobę dla swojego rozwoju potrzebują temperaturę w granicach od 15 do 26°C, a właśnie taka temperatura panuje w czasie wegetacji w naszym klimacie. Ponadto czynnikami wpływającymi na wrażliwość roślin na choroby są woda i światło. To właśnie w okresie, gdy zboża się kłoszą, ilość światła najczęściej jest bardzo duża, co z kolei ułatwia porażenie i namnażanie się grzybów.
Źródłem infekcji są zazwyczaj porażone ziarniaki, gleba oraz obumarłe resztki roślin, w których grzyby te żyją saprofitycznie. W przypadku fuzariozy kłosów infekcja rozpoczyna się podczas kwitnienia, a w czasie sprzyjającej pogody patogen infekuje kwiatki i wnika do zarodka. Choroba nasila się zwłaszcza w czasie przedłużającego się zbioru, gdy występuję obfite opady deszczu i utrzymuje się duża wilgotność powietrza.
Metody walki
Jak walczyć z tymi groźnymi grzybami? Ochrona kłosów przed fuzariozą jest trudna, ale w świetle najnowszych przepisów, konieczna, gdyż ziarno pszenicy przeznaczone na przetwórstwo konsumpcyjne lub paszowe musi być wolne od mikotoksyn. W celu walki z pasożytem należy chemicznie zaprawiać dokładnie oczyszczony materiał siewny, opryskiwać fungicydanmi na początku strzelania w źdźbło do fazy pierwszego kolanka oraz kiedy
zboża wykłoszą się.
Ponadto istnieją również niechemiczne metody walki z chorobami fusaryjnymi:
• uprawa odmian odpornych na wyleganie o krótkim okresie wegetacyjnym oraz większej odporności na choroby fuzaryjne;
• pełne wykorzystanie uprawek pożniwnych, unikanie uproszczeń uprawowych;
• zachowanie prawidłowego następstwa roślin, uprawa poplonów ścierniskowych, wsiewek poplonowych, międzyplonów na nawóz zielony;
• zbilansowane nawożenie pozwalające na utrzymanie w dobrej kondycji roślin przez cały okres wegetacji.
Czytaj też: Zaprawianie materiału siewnego – zacznij od niego nowy sezon
wmodr.pl/fot.wikimedia,Jerzy Opioła,CDC/Dr. Libero Ajello