Uprawa cebuli ozimej stała się popularna ze względu na brak dobrej jakości cebuli w okresie wiosennym. Cebula ozima pozwala uzupełnić wiosną lukę w podaży. 

O powodzeniu uprawy tego warzywa w dużej mierze decyduje odmiana. Powinna ona charakteryzować się: odpornością na warunki zimowania, choroby, jak również jarowizację. Do uprawy cebuli ozimej przeznacza się odmiany dnia krótkiego lub pośredniego, które wyróżniają się dużą wytrzymałości na niską temperaturę. Najpopularniejsze odmiany cebuli ozimej to m.in. Agra, Augusta, Algida, Balstar, Dalila, Fredo,Fentock, Sibir, Sonic, Swift, Hielo, Nevix, Globe Yellow Danvers, Panther, Radar, Senshyu Yellow, Wolf.

Uprawa cebuli ozimej – wysiew nasion i wymagania glebowe

Cebulę ozimą wysiewa się między 10 a 25 sierpnia, najpóźniej do końca miesiąca. Ważne jest, by przed końcem listopada rośliny wytworzyły 3-4 liście i szyjka o średnicy 5-7 mm. Rośliny o takiej wielkości są mniej podatne na mróz oraz szybciej rozpoczynają wzrost wiosną. Uprawa cebuli ozimej i ustalenie optymalnego terminu siewu jest zależne od przebiegu warunków pogodowych w danym rejonie. Niezależnie od terminu siewu, nie należy jej wysiewać do gleby o silnie przesuszonej wierzchniej warstwie.

W przypadku optymalnych warunków wschody pokazują się już po 14 dniach od siewu. Jednak gdy w okresie wschodów jest bardzo sucho, bardzo niebezpieczne jest przesuszenie wierzchniej warstwy roli. W takich warunkach kiełki cebuli zamierają, zanim ukażą się na powierzchni. Podczas zimy, gdy temperatury spadają poniżej -15°C, przy braku okrywy śnieżnej, cebula przemarza. Szkodliwe dla cebuli ozimej jest bardzo wczesne topnienie śniegu na przedwiośniu, połączone wiatrem, który wysusza glebę i następujące po nim mrozy. W takich warunkach nawet krótkotrwałe mrozy mogą powodować znaczne straty lub całkowite zamieranie roślin.

Wymagania glebowe cebuli są dość duże ze względu na stosunkowo słabo rozwinięty system korzeniowy. Najlepsze pod uprawę cebuli są gleby żyzne, próchniczne, o dobrej kulturze i właściwej pojemności wodnej. Takimi są: czarnoziemy, czarne ziemie, mady średnie, gleby brunatne i płowe wytworzone z lessów, a także lekkie gliny. Do uprawy cebuli nie nadają się z kolei gleby piaszczyste, szybko przesychające lub podmokłe i zaskorupiające się. Na takich stanowiskach, w wyniku przesuszenia lub zalania, dochodzi do zakłócenia wzrostu i rozwoju roślin.

Cebula jest też bardzo wrażliwa na zakwaszenie gleby, pH dla gleb mineralnych powinno wynosić 6,5-7,0 natomiast dla gleb torfowych 5,5-6,5. Na glebach zakwaszonych rośliny słabo rosną, liście są drobne, jasnozielone z żółknącymi wierzchołkami, przez co uzyskujemy plony niższe i znacznie gorszej jakości.

Nawożenie, przygotowanie stanowiska i jesienna ochrona

Przed siewem składniki pokarmowe należy doprowadzić (na podstawie wyników analizy gleby) do poziomu (w mg/dm3): N - 80-120, P- 70-90, K - 180-250, Mg - 60-80, Ca - 1000-1500. Fosfor i potas w zalecanej dawce należy podać w nawożeniu przedsiewnym, natomiast azot w ilości 20-30 kg przed siewem, a resztę pogłównie w trakcje wegetacji wiosennej w dawkach dzielonych. Aby uprawa cebuli ozimej była odpowiednia, rok przed założeniem plantacji, szczególnie na słabszych glebach polecane jest przyoranie obornika w dawce 35 t/ha.

Podczas przygotowywania stanowiska dobrze jest ograniczyć uprawki przesuszające glebę. Orkę najlepiej wykonać 3 tygodnie przed wysiewem cebuli ozimej, aby gleba osiągnęła odpowiedni stopień podsiąkania. Uprawki przedsiewne stosuje się, aby przygotować glebę, które zapewni uzyskanie najbardziej wyrównanych wschodów. 

Warto, aby przed nadejściem zimy cebula osiągnęła 5-7 mm grubości (pozwoli jej to lepiej przezimować). Nieumiejętne zastosowanie herbicydów może zahamować wzrost wschodzących roślin, czego konsekwencją są kłopoty z osiągnięciem odpowiedniej fazy wzrostu tych roślin przed zimą. Ochrona plantacji przed zachwaszczeniem za pomocą środków chemicznych jest taka sama jak przy siewie wiosennym. Krótki termin siewu wymaga tego, aby ochrona herbicydowa została wykonana w warunkach sprzyjających (wilgotna gleba).

Zaraz po siewie warto zastosować preparat Stomp 330 EC w ilości maksymalnie 3 l/ha. W stadium 3-4 liści cebuli można zastosować Goal 240 EC (0,1 l/ha, nie wyższej, koniecznie w dawkach dzielonych). Goal 240 EC to herbicyd, który wywołuje objawy poparzenia na liściach, dlatego wskazana jest szczególna ostrożność w jego stosowaniu. Warto również pamiętać, że każdorazowe zastosowanie tego preparatu powinno być poprzedzone 3 dniami pogodnymi (odbudowana woskowina na szczypiorze). Przeciwko chwastom jednoliściennym zalecane jest użycie którychś z zarejestrowanych graminicydów.

Pielęgnacja plantacji wiosną i zbiór cebuli ozimej 

Uprawa cebuli ozimej wiosną polega podaniu pogłównie nawozów azotowych w dawce zwiększonej o 30%, w stosunku do wykorzystywanej w uprawie tradycyjnej cebuli. Najczęściej składnika tego dostarcza się w dwóch dawkach (w sumie 70 kg/ha). Doglebowe nawożenie azotowe zaleca się zakończyć do 25 kwietnia.

W uprawie cebuli ozimej korzystne jest spulchnianie międzyrzędzi – napowietrzanie gleby i niszczenie ewentualnych chwastów. Po spulchnieniu gleby należy wykonać zabieg preparatem Stomp 330 EC. W przypadku uprawy na zbiór pęczkowy, zabieg ten z oczywistych względów, nie jest możliwy.

Wtórne zachwaszczenie można zwalczyć preparatem Goal 240 EC. Wiosną należy też zapewnić ochronę przed mączniakiem rzekomym cebuli, alternariozą i śmietką cebulanką. Można dokarmiać rośliny w okresie intensywnego wzrostu liści nawozami dolistnymi, w odstępach dwutygodniowych. Należy pamiętać, że liście roślin po zimie są zdecydowanie delikatniejsze, ze słabszym nalotem woskowym, a tym samym bardziej narażone na uszkodzenia.

Cebulę na zbiór pęczkowy należy zbierać w godzinach porannych lub w czasie dni pochmurnych, ponieważ pozwala to na dłuższe utrzymanie wigoru i świeżości liści. Cebulę, która będzie sprzedawana bez suchej łuski, zbiera się, gdy zgrubienie osiągnie ok. 75% typowej wielkości. Do zbioru cebuli z suchą łuską przystępuje się, gdy co najmniej 80% szczypioru na plantacji jest załamana.

Czytaj też: Bezłzowa cebula powstała po 35 latach badań i może stać się hitem sprzedażowym

lodr.konskowola.pl/fot.pixabay