Trawy są najważniejszą grupą roślin na łąkach i pastwiskach. Na łąkach kośnych powinna przeważać roślinność użytków zielonych w postaci wysokiej trawy, dostarczającej obfitej masy roślinnej, np.: kostrzewy łąkowej, tymotki łąkowej, kupkówko pospolitej.

Niezbędne są też trawy niskie, dające mocne zadarnienie, bogato ulistnione, czyli życica trwała, wiechlina łąkowa i kostrzewa czerwona. Najbardziej przydatnymi i pożądanymi gatunkami na pastwiska są: życica trwała, wiechlina łąkowa, mietlica biaława, tymotka łąkowa, kupkówka pospolita, kostrzewa łąkowa oraz kostrzewa czerwona.

Roślinność użytków zielonych – rośliny na łąkach i pastwiskach

Jeśli chodzi o roślinność użytków zielonych, ważnymi składnikami runi łąk ekologicznych są również rośliny bobowate (motylkowate) drobnonasienne. Z bobowatych na łąki odpowiednia jest koniczyna łąkowa. Ważnym gatunkiem w użytkowaniu pastwiskowym jest koniczyna biała. W siedliskach zbyt suchych dla koniczyny białej, dopuszcza się udział komonicy zwyczajnej. Na stanowiska zbyt wilgotne dla koniczyny białej nadaje się też koniczyna białoróżowa (szwedzka). Dobrze wytrzymuje kilkakrotne koszenie i udeptywanie, jest dosyć odporna na wymarzanie, ale wrażliwa na suszę.

Rośliny bobowate poprawiają wartość żywieniową zielonki, a dodatkowo potrafią wiązać azot atmosferyczny. Przyjmuje się, że na 1% udziału roślin motylkowatych w runi przypadają 2-3, a nawet 5 kg/ha azotu związanego z powietrza w ciągu roku. Ilość ta zależy głównie od udziału roślin motylkowatych i wieku runi.

Utrzymanie w miarę dużego udziału roślin motylkowatych w runi łąk ekologicznych może być trudne, gdyż źle znoszą częste koszenie oraz kwaśny odczyn gleby. Najlepiej rozwijają się na łąkach dwukośnych, nawożonych fosforem i potasem oraz co pewien czas wapnowanych.

Jeśli chodzi o roślinność użytków zielonych, w runi łąk i pastwisk ważną rolę odgrywają liczne gatunki roślin dwuliściennych, które ze względu na swoje liczne właściwości dietetyczne zaliczane są do ziół. W porównaniu z dominującymi w tych samych siedliskach gatunkami traw zioła są bogatsze w białko surowe i związki mineralne. Zawierają dużo potasu, fosforu, wapnia, żelaza, manganu i innych pierwiastków. Mają zdolność pobierania, nawet z głębszych warstw gleby, znacznych ilości mikroelementów, np.: manganu, boru, miedzi. Zawierają witaminy oraz substancje (alkaloidy, estrogeny, karoten i in.) mające korzystny wpływ na zdrowie zwierząt i jakość pozyskiwanych od nich produktów (mleko, mięso). Do szczególnie pożądanych w runi użytków zielonych gatunków ziół łąkowych należą: mniszek pospolity (Taraxacum officinale L.), krwawnik pospolity (Achillea millefolium L.), babka lancetowata (Plantago lanceolata L.), kminek zwyczajny (Carum carvi L.), przywrotnik pospolity (Alchemilla vulgaris L.), krwiściąg lekarski (Sanguisorba officinalis L.), brodawnik jesienny (Leontodon autumnalis L.,) i inne.

Niepożądana roślinność użytków zielonych

Oprócz ziół występują też chwasty, które definiuje się jako niepożądaną roślinność użytków zielonych, z powodu swojej szkodliwości. Ich udział w plonie nie powinien przekraczać 10%. Najczęściej występujące chwasty to: stokrotka pospolita, jaskry: ostry i rozłogowy, pokrzywa zwyczajna, szczawie: tępolistny i kędzierzawy, śmiałek darniowy, turzyce i sity.

Najbardziej niepożądane są chwasty trujące. Działają szkodliwie na organizm zwierzęcy poprzez toksyczne związki zawarte w ich tkankach. Mogą wywoływać poważne schorzenia, a nawet śmierć zwierząt gospodarskich. Do najgroźniejszych należą te, które wykazują trujące działanie zarówno w zielonej jak i w zakiszanej paszy oraz w sianie. Są to: zimowit jesienny, szalej jadowity, rutewki, kropidło wodne, kanianki, rzeżucha łąkowa, szelężniki. Niektóre z nich są trujące tylko w stanie zielonym (jaskry i knieć błotna) a niektóre z nich np. skrzypy, tracą swoje toksyczne właściwości po zakiszeniu.

Chwasty kolczaste i cierniste powodują mechaniczne uszkodzenia delikatnych części przewodu pokarmowego, dlatego są najczęściej pomijane przez zwierzęta. Przykładem roślin kolczastych są ostrożenie, a ciernistych wilżyna ciernista. Szkodliwy wpływ na zwierzęta mają również rośliny o ostrych, tnących liściach np. śmiałek darniowy i turzyce. Przez zwierzęta omijane są rośliny odznaczające się także złym smakiem np. wilżyna bezbronna oraz gatunki charakteryzujące się małą zawartością białka przy jednoczesnym nadmiarze włókna surowego czy nawet krzemionki. Należą do nich: sity, liczne turzyce, niektóre trawy (śmiałek darniowy, bliźniczka, trzcinniki) oraz skrzypy.

Czytaj też: Wirusy w uprawach pomidorów

cdr.gov.pl/fot.pixabay