Parch zwykły ziemniaka wywoływany jest przez promieniowce z rodzaju Streptomyces, z których najbardziej rozpowszechniony jest gatunek Streptomyces scabies.

Do infekcji dochodzi w momencie zawiązywania bulw, a o nasileniu choroby decyduje odczyn oraz stosunki wodno-powietrzne gleby. Bakterie wnikają do bulwy przez przetchlinki, aparaty szparkowe oraz młodą, niewykształconą skórkę. Bulwy reagują tworzeniem bariery wokół uszkodzeń (warstw korka). Jeżeli bariera zostanie przełamana, to wytwarzane są kolejne warstwy, dopóki penetracja bulwy przez bakterie nie zostanie zahamowana.

Parch zwykły ziemniaka – objawy choroby

Do zakażenia dochodzi tylko w okresie wegetacji. Pierwsze objawy charakteryzujące parch zwykły ziemniaka, to małe brązowe plamki na bulwie. Rozwój, oraz ich liczebność zmienia się wraz ze wzrostem bulwy. 

Plamki te różnią się wyglądem i dlatego, w zależności od szczepu patogenu i odporności odmiany, wyróżnia się różne formy parcha zwykłego:

– parch płaski (powierzchniowy) – drobne skorkowacenia występujące tylko na powierzchni bulwy;
– parch wgłębny – na powierzchni bulw pojawiają się okrągłe lub gwiaździste plamy utworzone z koncentrycznych warstw korka, które mogą sięgać w głąb bulwy na kilka milimetrów. Jest to najgroźniejsza forma choroby.
– parch wypukły – między strupami tworzy się nowa tkanka i powstają wypukłości.

Powstawanie form parcha jest związane z podatnością odmian ziemniaka. Forma powierzchniowa (płaska) występuje na odmianach odpornych, pozostałe formy pojawiają się na odmianach podatnych.

Przypomnijmy, że równie groźną chorobą dla upraw jest alternarioza ziemniaka.

Jakimi metodami można ograniczyć rozwój choroby?

Parch zwykły ziemniaka może zostać ograniczony głównie za pomocą metod agrotechnicznych: używanie zdrowych sadzeniaków, uprawa na glebach lekkich odmian o podwyższonej odporności, stosowanie 4-5-letnich przerw w uprawie ziemniaka (wpływa na obniżenie populacji patogenu w glebie), wapnowanie gleb (stosować wapno w takich ilościach, aby nie zachwiać stosunku Ca:P, najlepsze jest wapno węglanowe, aby zwiększyć jego skuteczność, należy je dobrze wymieszać z glebą), uprawa nawozów zielonych (lucerna, gorczyca, wyka, łubin), nawożenie nawozami fizjologicznie kwaśnymi w celu obniżenia pH gleb.

Pomocne może być także stosowanie mikroelementów jak miedź, bor i szczególnie mangan, który może obniżyć poziom porażenia parchem, unikać stosowania obornika na wiosnę (jeśli już będzie to konieczne to stosować dobrze przerobiony), nawadniać plantację (szczególnie krytyczny moment to tworzenie się zawiązków do wykształcania bulw).

Czytaj też: Zaraza ziemniaka – niebezpieczna choroba, która może zniszczyć uprawy

cdr.gov.pl/fot.Wikimedia