Mączniak prawdziwy to groźna i często występująca choroba roślin, która sprawia wiele trudności gospodarzom. Należy ją zwalczać już na etapie pierwszych objawów i za każdym razem chronić przyszłoroczne uprawy poprzez opryski. Mączniak prawdziwy charakteryzuje się bardzo szybkim rozwojem i to przy niskiej wilgotności.

Mączniak prawdziwy – ogólna charakterystyka

Mączniak prawdziwy to ektopasożyt należący do grupy chorób roślin wywołanych przez gatunki grzybów należące do rzędu mączniakowców (Erysiphales). Grzybnia mączniaka prawdziwego rozwija się z reguły na powierzchni zaatakowanej rośliny. Do wnętrza wnikają jedynie ssawki grzyba, którymi czerpie z rośliny substancję pokarmowe oraz wodę.

Mączniak prawdziwy – objawy

Mączniak prawdziwy charakteryzuje się białym nalotem grzybni występującym na powierzchni zaatakowanej rośliny. Następnie nalot ten staje się wojłokowaty, grubieje i zmienia barwę na brunatnoszarą z licznymi czarnymi punktami (drobne kuleczki), które stanowią owocniaki grzyba w konsekwencji porażone liście zamierają. Nalot przy mączniaku prawdziwym zbudowany jest ze strzępek grzybni, konidioforów i konidiami, czyli wytwarzanych na nich bezpłciowo zarodników. Nazwa choroby wzięła się z nalotu jakim mączniakowce atakują roślinę, gdyż do złudzenia przypomina mąkę. Biały obszar na zaatakowanej roślinie zmniejsza jej zieloną powierzchnię liścia, co wpływa na ograniczenie procesu fotosyntezy oraz parowania wody z rośliny. Najczęściej grzyby te występują na liściach, łodygach roślin zielnych, młodych pąkach, a także owocach.

Co sprzyja rozwojowi mączniaka prawdziwego?

Pierwsze oznaki, że roślina została zaatakowana przez mącznika prawdziwego można zaobserwować już jesienią. Choroba rozwija się w już zaatakowanej roślinie w temperaturze 15 °C ok. 5 dni po czym w zależności od temperatury w okresie od 3 do 7 dni po zainfekowaniu pojawiają się pierwsze objawy choroby na zewnątrz. Jednakże najlepszy okresem na szybki rozkwit choroby jest czas późnowiosenny i letni w temperaturze 18-25 °C. Wilgotna pogoda sprzyja rozwojowi grzyba, jednakże temu konkretnemu typowi, w porównania do innych grzybów, wystarczy tylko poranna rosa.

Mączniak prawdziwy – zapobieganie

Podstawowym sposobem zapobiegania przed mączniakiem prawdziwym, jest wybór odmian odpornych na niego. Specjalne nawozy z krzemem i wapniem wzmacniają ściany komórkowe roślin i utrudniają inkubację grzyba. W szklarniach zaleca się wietrzenie pomieszczenia poprzez otwieranie okien tylko po stronie zawietrznej. Na początku sezonu należy przycinać drzewa owocowe. Rozwojowi chorób sprzyja nawóz z azotem, dlatego gospodarstwa powinny go unikać. Zapewnienie optymalnych warunków upraw zapobiega rozwojowi tego, ale i innych patogenów.

Czytaj także: Zgnilizna twardzikowa – czym jest i jak z nią walczyć?

Mączniak prawdziwy – zwalczanie

Każdy rolnik, powinien zdawać sobie sprawę z faktu, że mączniak prawdziwy jest bardzo trudny do zwalczenia. Jednym ze sposobów zapobiegania jego rozwojowi  jest usuwanie i palenie porażonych części roślin. Ponadto stosuje się opryski przy użyciu specjalnych fungicydów dostosowanych do ich zwalczania. Są to związki siarki, triazolowe, pirymidynowe i inne. Jednakże opryski są skuteczne jedynie na etapie pierwszych objawów choroby. W przyszłym sezonie wegetacyjnym należy opryskiwać profilaktycznie, jeszcze przed pojawieniem się objawów tej choroby roślin.

Mączniak prawdziwy – typologia

W zależności od tego jaka roślina jest zaatakowana przez mączniaka prawdziwego taką nazwę przyjmuję choroba, na przykład: mączniak prawdziwy astrowatych – wywoływany przez gatunek Golovinomyces cichoracearum, azalii – wywołany przez Erysiphe azaleae i Erysiphe penicillata, buraka – wywoływany przez gatunek Erysiphe betae, dębu – wywoływany przez gatunek Erysiphe alphitoides, maliny – wywoływany przez gatunek Podosphaera macularis, mączniak prawdziwy zbóż i traw – wywoływany przez gatunek Blumeria graminis.

Koppert Biological Systems/AO/fot.wikimedia Jerzy Opioła CC BY-SA 4.0