Lipiec jest pierwszym miesiącem lata, ale oprócz tego czasem wytężonej pracy rolników, ogrodników, czy sadowników. Na wsiach wśród unoszącego się zapachu kwitnących lip trwają intensywne przygotowania do żniw. Sadownicy cieszą się zbiorami niektórych owoców, a ogrodnicy wydobywają z ziemi pierwsze dojrzałe warzywa.

Lipiec jest pierwszym miesiącem lata, ale oprócz tego czasem wytężonej pracy rolników, ogrodników, czy sadowników. Na wsiach wśród unoszącego się zapachu kwitnących lip trwają intensywne przygotowania do żniw. Sadownicy cieszą się zbiorami niektórych owoców, a ogrodnicy wydobywają z ziemi pierwsze dojrzałe warzywa.

 

W polu

Lipiec jest miesiącem, który słynie z zapachu kwitnących lip na wsi, od czego zresztą wzięła się nazwa tego miesiąca. Oprócz tego rolnicy zaczynają żniwa. Nim jednak zaczną proces zbioru plonów z pół, to sprawdzają, czy zboże nadaje się do skoszenia. Tradycyjnym sposobem, aby się o tym przekonać jest łamanie ziaren na pół i badanie ich twardości.
Ci rolnicy, którym uda się terminowo dokonać zbioru plonów z pól mogą się zainteresować materiałem siewnym do wykonana zasiewu poplonu. Najczęściej wykorzystywane są rośliny strączkowe, takie jak słonecznik, facelia, rzepak, gorczycę i rośliny zbożowe. Rolnicy decydują się na zasiewy poplonów, dlatego, że są bardzo dobrym źródłem taniej paszy dla bydła, ale również dają możliwość wypasania bydła na pastwisku przez kilka kolejnych tygodni.
Lipiec jest miesiącem intensywnego rozwoju roślin, ale jednocześnie w tym czasie zwiększa się zagrożenie ze strony chorób grzybowych w zbożach. Poza tym jeśli liść flagowy i kłos będzie w stanie zielonym jak najdłużej, czyli bez porażenia przez choroby grzybowe, to ziarno lepiej wypełnia kłos, a plon jest większy. W związku z tym, dla zbóż ozimych czas kłoszenia jest uważany za optymalny dla drugiego zabiegu ochronnego środkami ochronnymi roślin. Idealnym momentem jest chwila po wykłoszeniu, ale jeszcze przed kwitnieniem, a także bezpośrednio po kwitnieniu. Podczas kwitnienia zaleca się pominięcie w opryskach mocznika.
Oprócz prac związanych ze zbożami rolnicy w lipcu kontynuują zwalczanie zarazy ziemniaczanej, przygotowuje magazyny na odbiór rzepaku i zbóż, zaopatruje się w wapno nawozowe. Za to zaraz po zbiorach rzepaku i zbóż zabierają się do wysiewu wapna na glebach kwaśnych, sieje poplony ścierniskowe lub wykonuje podorywki. Okres pożniwny to najlepszy czas do głęboszowania gleb, w szczególności przy uprawie buraka cukrowego.
O kolejności zbioru poszczególnych zbóż zazwyczaj decyduje pogoda, jednak warto, aby pogodne i słoneczne dni rolnicy w pierwszej kolejności wykorzystali na zbiór jęczmienia ozimego. Po zbiorze zbóż ozimych, na polach przeznaczonych pod kolejną uprawę rzepaku powinny być jak najszybciej wykonane wszystkie przedsiewne zabiegi uprawowe, takie jak wapnowanie, nawożenie fosforem i potasem oraz orka. Wykonywane zabiegi mają na celu ograniczenie rozwoju zachwaszczenia i wymieszanie wysianych nawozów z glebą.
Specyficzne warunki pogodowe panujące w ostatnich tygodniach, długotrwała susza oraz intensywne opady deszczu w ciągu ostatnich dni mogą stać się przyczyną wzrostu zachwaszczenia wtórnego w ziemniakach, stąd działania rolników powinny dążyć do eliminacji chwastów, by nie przeszkadzały w rozwoju ziemniaków. Bieżące działania rolników powinny również koncentrować się na przygotowaniu magazynów i silosów zbożowych do zbliżających się żniw. Czas żniw niesie za sobą bardzo wiele zagrożeń w gospodarstwach rolnych, gdzie pracuje się przy użyciu sprzętu mechanicznego. Stąd bezwzględnie trzeba zwracać uwagę na środki bezpieczeństwa, zwłaszcza, gdy w gospodarstwie znajdują się dzieci, ponieważ chwila nieuwagi może tu doprowadzić do tragedii.

 

Prace w warzywniku

Lipiec to miesiąc prac pielęgnacyjnych w naszych ogrodach warzywnych. Wprawdzie warzywa są już dość duże, jednak chwasty nie odpuszczają. W ogrodzie wszystko zmienia się w zaskakującym tempie, jednak w tym pięknym, pełnym słońca czasie nie brakuje pracy żadnemu ogrodnikowi.

W trakcie tego miesiąca wysiewa się jeszcze buraki ćwikłowe przeznaczone na przetwory. Oprócz tego można wysiać rzodkiew jesienną i zimową, kapustę pekińską, sałatę, koper. Nie jest także jeszcze za późno na wysadzenie rozsady kalafiorów, jarmużu, kalarepy, sałaty kruchej. Trzeba pamiętać, że w trakcie suszy konieczne jest nawadniacie warzyw, w tym głównie gatunków bardziej wrażliwych na brak wody, tzn. sałaty, ogórków i innych dyniowatych, selerów, kapustnych. Przy tym trzeba zwrócić uwagę, że rośliny w warzywniaku podlewamy zgodnie z ich wymaganiami co do wilgoci. Największe znaczenie ma jednak nie tylko rodzaj rośliny, ale rodzaj gleby czy stanowiska, które zajmuje warzywo. Nie ma jednoznacznych wyznaczników, jak podlewać poszczególne warzywa. Jedno zaś jest pewne, lepiej podlewać je umiarkowanie, a w razie konieczności zwiększać dawkę wody. Warto też pamiętać, że niektóre warzywa nie lubią być podlewane po liściach a do tej grupy należą ogórki, pomidory, czy papryka.

Oprócz podlewania, jedną z najważniejszych prac w warzywniaku jest wspomniane już odchwaszczanie. Jednak uwagę poświęcić należy także szkodnikom, które mogą pojawić się na warzywach w lipcu. W tym celu warto sprawdzać, co dzieje się z naszymi plonami, a w razie konieczności zastosować odpowiednie środki.
Oprócz tego w tym czasie suszymy i gromadzimy zioła z ogródka. W związku z tym posiekany koperek czy listki pietruszki, pory czy selera możemy zamrozić lub ususzyć w słońcu. Wystarczy rozłożyć je na tacy i wystawić na miejsce, gdzie promienie słoneczne są intensywne. Gdy koperek czy inne zioła są dobrze ususzone, powinny być sypkie. Wtedy można zamknąć je w szklanym naczyniu i przyprawa gotowa. Suszony koperek dłużej zachowuje swój aromat, niż np. mrożony, dlatego warto podjąć trud przygotowania tej przyprawy.
W związku z tym, że zakończyły się zbiory truskawek, to można przystąpić do przycinania i usuwania starych krzaków tych owoców. Oprócz tego warto odmłodzić te krzaczki, które mają pozostać do następnego roku. W związku z tym należy przyciąć je na ok. 7 cm nad ziemią. Z kolei miejsce, które zajmowały wcześniej truskawki należy uporządkować i posadzić inne warzywo.
W długie lipcowe dnie na grządkach przerasta zasiana w kwietniu i maju sałata, a rzodkiewka zamiast w korzeń, przyrasta w łodygę i kwitnie, w związku z tym jest czas na zasianie letniego poplonu. Rzodkiewkę można wysiewać praktycznie przez całe lato. Jednak decydując się na wysiew tego warzywa w połowie miesiąca warto pamiętać o odpowiednim spulchnieniu ziemi oraz obfitym podlewaniu. Jesienne zapotrzebowanie organizmu na beta-karoten można zapewnić sobie przez wysiew wczesnych odmian marchwi na zbiór w październiku. Krótki okres wegetacji pozwoli dostatecznie wykształcić się korzeniom. Przez cały miesiąc można dokonywać wysiewu koperku, który świetnie nada się do kiszenia ogórków. W drugiej połowie miesiąca, na dobrze uprawioną i nawiezioną grządkę wysiewamy kapustę pekińską na zbiór późną jesienią. Do gruntu lub doniczek wysiewamy też pietruszkę naciową, której gałązki zetniemy późną jesienią i zimą.

 

Prace w sadzie

Lipiec to miesiąc, gdy w sadzie pracy także nie brakuje. Dojrzewają wiśnie i czereśnie. Z tym wiąże się nie tylko ich zbiór, ale również intensywna ochrona przed szpakami, które atakują nawet w czasie zbioru owoców. Z kolei po zakończonym zbiorze czereśni i wiśni przystępuje się do cięcia prześwietlającego korony drzew. Poza tym rozpoczyna się letnie cięcie jabłoni w celu otrzymania dobrego naświetlenia koron, dzięki czemu odsłonięte owoce intensywnie się wybarwią. Dla ochrony drzew przed złamaniem pod koniec lipca warto przejrzeć drzewa i zobaczyć czy gałęzie nie uginają się pod ciężarem owoców. Jeśli tak, to gałęzie wówczas należy podwiązać lub podeprzeć tyczkami. Oprócz wiśni i czereśni w lipcu zbiera się również agrest, porzeczki, które zamienia się na przetwory. Coraz lepiej zaczynają wyglądać owoce jeżyny ogrodowej. W tym miesiącu warto pamiętać także o przycięciu malin. Z kolie pod koniec miesiąca, kiedy kończy się zbiór tych owoców, to warto przyciąć ich zeschnięte pędy. W drugiej połowie lipca można sadzić młode sadzonki truskawki i poziomki.

 

Ogród ozdobny

Lipiec to pierwsza cześć lata, dlatego wiele czasu spędza się w ogrodzie czy na działce. Jednak trzeba pamiętać, ze oprócz słodkiego leniuchowania i odpoczynku jest tam sporo pracy do wykonania. Pamiętając też o przyszłej urodzie ogrodu warto na rozsadniku lub w inspekcie wysiać rośliny dwuletnie takie jak malwy, stokrotki, czy niezapominajki. Natomiast jeśli pikowanie okaże się konieczne, to należy tego dokonać, gdy roślinki będą miały po 3 listki, czyli około 3, 5 tygodni po wysiewie. 
Oprócz tego, do najważniejszych prac w tym miesiącu należy pielęgnacja roślin, polegająca w zdecydowanej większości na podlewaniu, odchwaszczaniu, nawożeniu cięciu i usuwaniu przekwitłych kwiatów. W związku z tym usuwamy przekwitłe kwiaty bylin i róż aby rośliny nie tworzyły nasion. Z kolei roślinom kwitnącym dostarczmy wodę i pokarm. Jak w poprzednim miesiącu warto zadbać o krzewy róż, które właśnie okresie kwitnienia wymagają szczególnej troski. Dlatego też grunt pod krzewami regularnie odchwaszczamy a kwitnące krzewy warto nawozić nawozem wieloskładnikowym. Krzewy róż wymagają podlewania niezbyt częstego ale za to obfitego. Natomiast przekwitające kwiatostany należy usunąć odcinając je nad pierwszym, górnym liściem pięciolistkowym.
Jeżeli w naszym ogrodzie rosną drzewa i krzewy owocowe, to w lipcu wzrasta ich zapotrzebowanie na wodę i dlatego o nich także należy pamiętać. Dodatkowo lipiec jest czasem na walkę ze szkodnikami i chorobami roślin ogrodowych. Warto zwrócić uwagę również na żywopłoty. W związku z tym należy delikatnie przyciąć żywopłoty liściaste. Jednak w miarę możliwości dobrze jest dokonać tego przy pochmurnej pogodzie, ponieważ wówczas ostre słońce nie poparzy świeżo odsłoniętych liści. Czas kwitnienia różnych krzewów dobiega końca, dlatego też warto pamiętać o usuwaniu przekwitłych kwiatostanów krzewów ozdobnych. W związku z tym należy nisko przyciąć takie kwiaty jak ostróżka ogrodowa, szałwia, czy tojad. Oprócz tego lipiec jest czasem na wysianie bylin, takich jak orliki, łubiny, goździki, smagliczka skalna, czy gipsówki. Z kolei pod koniec miesiąca do skrzynki można wysiać nasiona ostróżki ogrodowej. Lipiec jest również dość dobrą porą na dzielenie i przesadzanie bylin, które już zakończyły kwitnienie na przykład fiołki, żagwinu, floksów szydlastych, barwinków czy astrów alpejskich.
Przez cały czas trzeba pamiętać o regularnym strzyżeniu trawnika, nie zapominając o tym, że wyższa trawa bardziej zacienia glebę, która w mniejszym stopniu ulega wysuszeniu, więc nie należy trawy strzyc zbyt nisko i zbyt często. Z kolei podczas upałów trzeba podlewać trawę, a najlepiej robić to rano i wieczorem.

 

Pasieka

Lipiec jest jednym z ważniejszych miesięcy dla pszczelarzy, ponieważ z tego, jak w tym miesiącu przygotuje się rodziny pszczele do kolejnego sezonu, to taki będzie efekt na cały kolejny rok. Po ostatnim miodobraniu należy zrobić szczegółowy przegląd gniazda i usunąć wszystkie stare i zdeformowane plastry, zwłaszcza te, które już zimowały w ulu. Warto pamiętać, że najlepsze na gniazdo do zimowania są plastry lekko brązowe. Wynika to z faktu, że pszczoły wybierają plastry ciemniejsze. Jest to również tendencja szkodników, i owadów, które także obsiadają ciemniejsze plastry, stąd takie należy z ula usunąć. Z kolei podczas przeglądu uli należy zwrócić uwagę na siłę rodzin, jakość matek, czy jakość i ilość czerwiu. Oprócz ego istotne jest zwrócenie uwagi na stan zapasów pierzgi. W tym kontekście z zależności od oceny wyrosłych z wykonanych przeglądów podejmuje się decyzje co do dalszego losu rodziny. W tym kontekście rodziny zakwalifikowane jako dobre od 15 lipca zaczyna się pobudzać do czerwienia, czyli podkarmiać na tzw. rozwój jesienny. W związku z tym co drugi dzień podaje się każdej rodzinie odpowiednią dawkę syropu cukrowego. Takie pobudzanie powinno trwać do do połowy sierpnia z zachowaną częstotliwością, co drugi dzień.

 

Kalina Brzozowska