Jabłonie są zazwyczaj obcopylne, dlatego kluczową rolę odgrywają pszczoły i inne owady, które przenoszą pyłek kwiatowy z jednej odmiany na inną tego samego gatunku drzewa. Jest to warunek zapłodnienia i zawiązania owoców.

Jabłonie, a zapylanie przez pszczoły

Jabłonie na zapylenie 1 ha sadu potrzebują około 3-4 rodzin pszczelich. Jednak należy pamiętać, że nie wszystkie odmiany są dobrymi zapylaczami. Nie powinno się obsadzać całego odcinka jedną odmianą, lecz wybierać takie odmiany, które kwitną i dojrzewają w tym samym czasie. W uprawach ekologicznych wybór odmiany ma istotne znaczenie.

Jabłonie w sadach ekologicznych – jak wykorzystać plony najbardziej efektywnie?

W towarowych uprawach ekologicznych najlepszymi odmianami będą te, które można wykorzystać w dwojaki sposób – na deser i na przetwory. Dwutorowe działanie jest idealnym rozwiązaniem, które przynosi wymierne korzyści finansowe. W sadach ekologicznych udział owoców najwyższej jakości wynosi zazwyczaj od 30 do 60 proc. i jest uzależniony bezpośrednio od odmiany jabłoni oraz warunków pogodowych w danym okresie wegetacyjnym. Jabłonie, które wydały owoce uszkodzone przez szkodniki, choroby i niesprzyjające warunki atmosferyczne najczęściej przeznacza się do produkcji soków mętnych wielo lub jednoodmianowych. Wybór właściwej odmiany i podkładki, dostosowanej do lokalizacji i warunków tam panujących jest ważnym elementem podczas planowania uprawy, jednak nie można zapomnieć również o zabiegach agrotechnicznych, które wywierają wpływ na regularność plonowania oraz podwyższają jakość owoców.

Jabłonie, a dobór zapylaczy

Odmiany uprawne pełnią najczęściej funkcję zapylaczy, jednak można do tego wykorzystać również jabłonie ozdobne np. "crab" czy "crabapple", których owoce nie mają większej wartości handlowej, ale charakteryzują się wysoką wydajnością pyłku. Należy spełnić wówczas jeden warunek – pełnia kwitnienia odmiany zapylającej powinna pokrywać się w czasie z kwitnieniem odmiany zapylanej. Odmiany oprócz zróżnicowanego terminu kwitnienia mogą różnić się szeregiem innych cech np. pokrojem drzew, który jest dość istotny podczas sadzenia drzew jako zapylaczy między rosnącymi jabłoniami odmiany podstawowej. Najbardziej korzystne są wówczas jabłonie tworzące wąskie korony lub te o pokroju kolumnowym – takie drzewa łatwo dają się formować i zajmują mało miejsca. Aby zminimalizować ryzyko niewystarczającego zapylania spowodowanego brakiem kwitnienia, powinno się sadzić 2-3 różne odmiany.

Czytaj także: Sad efektywny, czyli strategie sadownicze według praktyków

cdr.gov.pl/AO/Fot. Pixabay