O tym co ważne dla polskiej wsi.

Czyste powietrze czysty zysk Czyste powietrze czysty zysk
Talk icon

Informacje

18-12-2021

Autor: Sebastian Wroniewski

Gleby w Polsce – zróżnicowanie terytorialne poszczególnych odmian

Gleby w Polsce

Najczęściej występujące gleby w Polsce, to odmiany brunatne, bielicowe i płowe. Zajmują blisko 80 procent powierzchni naszego kraju.

Gleby wykorzystywane są przez rolników pod uprawę roślin. Ważną sprawą jest więc dobra ich jakość, by plony były duże. Na jakość gleby ma wpływ zawartość próchnicy – im większa, tym lepiej. Najlepszymi pod tym względem glebami są czarnoziemy. Ustępują im nieco mady i czarne ziemie, a także niektóre gleby brunatne i rędziny. Natomiast najmniej próchnicy zawierają gleby górskie oraz bielicowe i płowe.

Gleby w Polsce – jaką powierzchnię zajmują te wysokiej jakości?

Gleby w Polsce o najwyższej jakości występują na niewielkim obszarze – czarnoziemy zajmują tylko około 1 procent powierzchni. Można je spotkać na Wyżynie Lubelskiej, Wyżynie Małopolskiej i na Płaskowyżu Głubczyckim (opolskie).

Charakteryzujące się niewiele niższą jakością czarne ziemie również mają tylko około 1 procent udziału w powierzchni kraju. Występują głównie na Kujawach, a poza tym na Nizinie Wielkopolskiej, Nizinie Szczecińskiej i Nizinie Śląskiej.

Większy odsetek (około 5 procent) przypada na mady. Na dużej powierzchni utworzyły się one w delcie Wisły, dzięki czemu Żuławy Wiślane zaliczają się do najbardziej urodzajnych terenów w Polsce.

Dobrej jakości gleby występujące w Polsce

Gleby bagienne zajmują około 7 procentGleby w Polsce 02 powierzchni kraju i poza dolinami rzek występują głównie na Podlasiu, Polesiu i pojezierzach. Te gleby w Polsce są dosyć dobre, ale ze względu na duże zawilgocenie wykorzystuje się je przede wszystkim jako łąki i pastwiska.

Dobrą jakość z uwagi na głęboki profil mają także rędziny. Wykształciły się one na skałach węglanowych Wyżyny Małopolskiej i Wyżyny Lubelskiej. Stanowią łącznie około 1 procent powierzchni kraju.

Natomiast dla typowo górskich gleb inicjalnych odsetek ten wynosi około 6 procent. Spotkać je można na stokach Karpat i Sudetów. Są mało urodzajne i na ogół porośnięte trawami, dlatego najczęściej wypasa się na nich zwierzęta.

Ostatnią grupę stanowią gleby antropogeniczne, czyli przekształcone na skutek działalności człowieka. Występują one na obszarach miejskich (tzw. urbisole), podmiejskich (np. ogrodowe – hortisole) i uprzemysłowionych (industrioziemy). Większe ich kompleksy spotkać można w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym i na terenie innych dużych miast (w Warszawie, Trójmieście, Łodzi, Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu, Szczecinie) oraz w rejonie odkrywkowych kopalni węgla brunatnego (Bełchatów, Konin, Turoszów).

Odmiany zajmujące największą powierzchnię w naszym kraju

Brunatne i płowe gleby w Polsce zajmują łącznie ponad połowę powierzchni (52 procent). Powstały one przy udziale roślinności lasów iglastych lub mieszanych.

Gleby brunatne powstały na skutek procesu brunatnienia. Proces ten polega na wietrzeniu minerałów glebowych zawierających w swoim składzie żelazo, które wytrąca się podczas wietrzenia, nadając glebom brunatnym ich charakterystyczną barwę. Gleby brunatne są średnio urodzajne. Ich odmianą z intensywniej wymytymi związkami ilastymi i żelazistymi są gleby płowe.

Gleby bielicowe, bielice i rdzawe zajmują ok. ¼ powierzchni naszego kraju. Na gleby rdzawe przypada 14 procent, bielicowe 10 procent, a na bielice 2. Gleby te różnią się od siebie intensywnością przebiegu bielicowania.

Powstały z piasków przy udziale roślinności borów. Z uwagi na kwaśny odczyn gleby i niską urodzajność, rzadko są wykorzystywane w rolnictwie. Najczęściej są porośnięte borami iglastymi.

Czytaj też: Próbki gleby – jak umiejętnie pobrać je samodzielnie?

stat.gov.pl/fot.Pixabay

swiatrolnika.info 2023