Bakterioza pierścieniowa ziemniaka to niebezpieczna choroba, dotykająca rośliny i bulwy ziemniaki. Występuje w większości krajów europejskich, również w Polsce.

Jest to choroba kwarantannowa, która podlega obowiązkowi zwalczania z urzędu (jedno wykrycie sprawia, że cała partia uznana jest za porażoną). Jeśli choroba zostanie wykryta konieczna jest m.in. utylizacja partii ziemniaków uznanych za zakażone i to w taki sposób, aby nie doszło do rozprzestrzeniania się choroby, konieczne jest wykonanie dezynfekcji infrastruktury gospodarstwa, która służy produkcji ziemniaka, a także obowiązuje stosowanie w latach następnych kwalifikowanego materiału sadzeniakowego (wolnego od bakteriozy).

Bakterioza pierścieniowa ziemniaka i jej skutki

Znana od ponad 100 lat choroba dotykająca rośliny i bulwy ziemniaki występuje dzisiaj w wielu krajach świata i w Polsce. Przed II wojną światową zniszczyła produkcję ziemniaków w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, a przed kilkunastu laty była poważnym problemem w Finlandii. W większości krajów europejskich choroba ta jest wykrywana, ale raczej sporadycznie – od 2-3 przypadków rocznie. Przed wejściem Polski do UE wykryto bakteriozę pierścieniową również w naszym kraju, ale nie był to problem.

Dzisiaj również nie stanowiłoby to problemu, gdyby nie fakt, że bakterie, które wywołują chorobę zaliczane są do grupy organizmów kwarantannowych i to najbardziej niebezpiecznych.

Jeśli bakterioza pierścieniowa ziemniaka zostanie wykryta w gospodarstwie produkującym ziemniaki powoduje to dość istotne problemy:
– wymagana jest utylizacja partii ziemniaków uznanych za zakażone i to w taki sposób, aby nie doszło do rozprzestrzeniania się choroby (parowanie, spalenie, zakopanie, przerób w gorzelni, krochmalnictwo),
– konieczne jest wykonanie dezynfekcji infrastruktury gospodarstwa, która służy produkcji ziemniaka,
– obowiązuje stosowanie w latach następnych kwalifikowanego materiału sadzeniakowego (wolnego od bakteriozy),
– obowiązuje zakaz uprawy ziemniaka na polu na którym wykryto bakteriozę pierścieniową przez kolejne 4 lata (dotyczy produkcji towarowej) lub 7 lat (dotyczy produkcji kwalifikowanych sadzeniaków),
– ograniczenia w uprawie ziemniaków i ich obrocie w miejscach prawdopodobnie zakażonych (na innych polach niż zakażone).

Patogen przenosi się z roku na rok w porażonych sadzeniakach, a w polu przez maszyny i narzędzia.

Cechy charakterystyczne choroby

Cechą charakterystyczną bakteriozy jest to, że przez wiele pokoleń rozmnażania ziemniaków nie muszą wystąpić żadne jej objawy takich jak zgnilizna bulw czy objawy widoczne na roślinach. Pozornie rośliny i bulwy są zdrowe a laboratoryjnie stwierdza się w nich obecność komórek bakterii Cms. Dopiero wysokie stężenie komórek Cms może wywołać tzw. objawową postać choroby.

Podsumowując, należy zauważyć, że występowanie bakterii można skutecznie ograniczyć do okoliczności losowych. Zdarzyło się to w sektorze nasion, gdzie choroba jest bardzo rzadko wykrywana. Kupowane kwalifikowane sadzeniaki są zdrowe. Sektor towarowy musi również uwolnić się od bakteriozy. Ziemniaki były, są i powinny być naszą narodową specjalnością. Nie stanowią już zagrożenia dla bezpieczeństwa fitosanitarnego innych krajów, które je od nas kupują. Wszystkie eksportowane ziemniaki są kontrolowane. Nie powinny też stanowić zagrożenia dla plantatorów ziemniaków w Polsce.

Niektórzy rolnicy uważają, że bakterioza pierścieniowa ziemniaka jest uważana za chorobę kwarantannową, ponieważ zwykle nie powoduje fizycznych uszkodzeń upraw, w przeciwieństwie do zarazy ziemniaczanej, alternariozy, czarnej nóżki, parcha zwykłego itd. Mogłoby wydawać się, że jest w tym dość dużo racji, ale faktem jest, że bakterioza pierścieniowa ziemniaka wykrywana jest w wielu gospodarstwach w związku z tym podlega obowiązkowi zwalczania z urzędu.

Czytaj też: Jak przechowywać ziemniaki? Poznaj ważne wskazówki

odr.pl/fot.pixabay