O tym co ważne dla polskiej wsi.

Czyste powietrze czysty zysk Czyste powietrze czysty zysk
Talk icon

Informacje

24-04-2020

Autor: Alicja Ostrowska

Azot amonowy, amidowy, czy azotanowy – jak wybrać najlepszy?

azot

Azot jest jednym z pierwiastków, który najkorzystniej wpływa na plenność rośliny. Jest składnikiem większości nawozów, jednak ze względu na łatwe uwalnianie się z gleby, należy użyć go w odpowiedniej ilości i formie, aby możliwie jak najszybciej i najbardziej efektywnie został pobrany przez roślinę. Na rynku można znaleźć przeróżne nawozy azotowe, jednak do najbardziej powszechnych form pierwiastka należą trzy: amonowa, amidowa i azotanowa.

Azot, czyli jeden z najważniejszych pierwiastków pobieranych przez roślinę

Azot jest jednym z najważniejszych makroskładników pokarmowych, które pobiera roślina uprawna podczas wzrastania. Wszelkie jego niedobory w glebie powinny być rokrocznie uzupełniane za pomocą nawozów azotanowych. Należy pamiętać, że to właśnie azot odpowiada za wszelkie procesy związane ze wzrostem i rozwojem danej rośliny, ale i powoduje wydłużenie okresy wegetacji, wyższą plenność korzeni, ziarna i masy zielonej. Pierwiastek odpowiada również za dużo wyższy poziom białka i jego jakości w roślinie. Oczywiście wszelkie jego niedostatki w glebie mogą niekorzystnie wpływać na roślinę tj. powodować wstrzymanie jej rozrastania, a co za tym idzie, spowodować znacznie mniejsze plony, a w efekcie duże straty ekonomiczne.

Zwolnienia z podatków dla Kół Gospodyń Wiejskich. Gembicka: przeżywamy renesans

Jeden pierwiastek w trzech formach – azot

Azot amonowy (NH4+), amidowy (C-NH2) i azotanowy (NO3-) są formami, które podczas wzrostu przyswajają rośliny i które zazwyczaj są nieodłącznym składnikiem większości nawozów. Od tego jaka ilość konkretnej formy azotu zostanie pobrana przez daną roślinę, zależy wiele czynników m.in. wszelkie warunki środowiskowe, czy znajdowanie się rośliny w określonej fazie rozwoju.

Azot azotanowy preferowany przez większość roślin

Azot azotanowy określany również mianem saletrzanego jest dużo lepiej i szybciej absorbowany przez rośliny niż inne jego formy. W związku z silnym azot nawozeniepobudzeniem syntezy cytokin zazwyczaj stosuje się go tylko podczas gwałtownego wzrostu roślin. Azotanowa forma nosi znamiona typowej formy pogłównej – niepobrany charakteryzuje się szybkim wymywaniem z gleby przez wody gruntowe. NO3- pod względem fizjologicznym ma odczyn zasadowy. Dodatkowo korzystanie wpływa na podejmowanie innych pierwiastków z gleby przez roślinę – wapnia, sodu, magnezu i potasu. Należy jednak pamiętać, że może ograniczyć rozwój korzeni rośliny, więc nie powinno stosować się jej w okresie nawożenia przedsiewnego. Azot saletrzany może również znacznie podnieść poziom uwodnienia rośliny, a to zazwyczaj skutkuje zmniejszeniem jej odporności na niskie temperatury, dlatego też nie powinno się używać tej formy w okresie jesiennym i zimowym. Niska temperatura otoczenia powoduje także zmniejszone pobieranie azotowego składnika pokarmowego przez daną roślinę. Dlatego też forma azotanowa najczęściej polecana jest jako nawóz do późno zasianych plantacji, potrzebujących zregenerowania po jesieni lub zimie – bezpiecznie można zastosować ją nie wcześniej niż w marcu.

Najlepszy do nawożenia przedsiewnego – azot amonowy

Najlepiej azot amonowy sprawdza się, gdy zastosuje się go przedsiewnie, ponieważ nie wypłukuje się z gleby z taką łatwością i szybkością jak forma azotanowa. Dodatkową korzyścią jest to, że roślina pobiera tę formę azotu miarowo i niespiesznie. W odróżnieniu od NO3- amonowa forma doskonale radzi sobie przy niskich temperaturach otoczenia. Wspomaga przyswajanie pierwiastków odpowiedzialnych za właściwy wzrost rośliny np. siarki, fosforu, krzemu i boru. Absorpcja pierwiastków prowadzi również do podniesienia odporności i do wzmożonej syntezy aminokwasów w korzeniach rośliny, co bezpośrednio wpływa na ich wzmożone rozrastanie się. NH4+ pod względem fizjologicznym ma odczyn kwaśny, więc wykazuje działanie zakwaszające, co może wpływać niekorzystnie na krzewienie niektórych roślin. Należy również pamiętać, że nawozy amonowe działają znacznie wolniej, a podczas suszy uwalniają się wówczas, gdy podniesie się poziom wilgotności w glebie.

Azot amidowy – uniwersalny nawóz, powolne działanie

Amidowa forma azotu, nazywana również mocznikową ze względu na występowanie głównie w moczniku, działa zauważalnie wolniej niż formy amonowa i azotanowa – proces uwalniania trwa czas aż 3 miesiące. Związane jest to bezpośrednio z tym, że zanim roślina pobierze składniki pokarmowe z gleby, azot amidowy musi przekształcić się do formy amonowej, dzięki obecności enzymu ureazy. Wymienione cechy świadczą o uniwersalności amidowej formy azotu. Co ciekawe nie ma bezpośredniej zdolności pobudzania krzewienia rośliny, dlatego też najbardziej polecana jest podczas nawożenia upraw o długim procesie wegetacji i znajdującym się w okresie rozkrzewienia. Dodatkowo nie wpływa na proces rozhartowania roślin i może spowodować obniżenie się nagromadzenia azotanów w roślinie. Forma amidowa najbardziej efektywnie działa podczas nawożenia w wyższych temperaturach otoczenia, głownie ze względu przez to, ze hydroliza mocznika jest bezpośrednio zależna od wysokości temperatury gleby. Niestety ten rodzaj nawozu ma zdolność do rozpuszczania się w wodzie, dlatego też może zostać w łatwy sposób wypłukany z gleby.

Jaka forma będzie najbardziej efektywna, czyli idealny azot

Podczas wyboru odpowiedniego nawozu azotowego należy wziąć pod uwagę wiele czynników. Każda forma, jaką przybiera azot, działa zupełnie inaczej w różnych warunkach glebowych czy klimatycznych. Zastosowanie odpowiedniej formy azotu zależy przede wszystkim od zawartości danej formy w środowisku glebowym oraz intensywności przemian azotu w glebie. Pod uwagę należy wziąć również możliwość dostępności innych składników pokarmowych. Ważnym czynnikiem są fazy i właściwości krzewienia rośliny oraz warunki, jakich potrzebuje do prawidłowego wzrostu tj. światło, natlenienie, temperatura, wilgotność. Podczas procesu nawożenia należy pamiętać o odpowiednim terminie, w którym ten nawóz zostanie zaaplikowany, ponieważ to także może wpłynąć na efektywność działań. Azot może uratować nasze uprawy.

nawozy eu/polifoska/AO/fot. pixabay

 

swiatrolnika.info 2023