Sianokiszonka dobrej jakości zależy przede wszystkim od składu runi, fazy wegetacji traw w dniu zbioru, wilgotności, rozdrobnienia i czystości surowca.

Jej kolor powinien być zbliżony do koloru surowca wyjściowego z odcieniem lekko brązowym, bez widocznych pleśni i grzybów. Jej zapach powinien być aromatyczny, a smak lekko kwaskowy. Aby uzyskać surowiec o dużej zawartości białka i cukrów, a małej ilości włókna, należy pamiętać o właściwym terminie koszenia.

Jakie parametry posiada dobrej jakości sianokiszonka?

Dobrej jakości sianokiszonka zawiera 30-40 proc. suchej masy, nie więcej niż 20-25 proc. włókna i przynajmniej 15 proc. białka ogólnego.

Termin koszenia zależy on od gatunków i odmian występujących w runi i przypada na okres od początku do pełni kłoszenia wiodących gatunków traw. Wysokość koszenia uzależniona jest od częstotliwości zbioru: na łąkach jedno- i dwukośnych wynosi 5 cm, na trzy- i czterokośnych jest o 1 cm wyższa.

Zielonka powinna być rozdrobniona na elementy o długości 20-30 mm. Im są krótsze, tym łatwiej poddają się procesowi zakiszania i ugniatania. Skoszoną trawę trzeba tak przetrząsnąć, aby rozpocząć jej podsuszanie. Podczas tego zabiegu zmniejsza się ilość zanieczyszczeń występujących w runi. Jeżeli zielonka będzie zakiszana na pryzmie lub w silosie przejazdowym, należy podsuszyć ją do wartości ok. 35 proc.

W przypadku zakiszania w belach jej optymalna sucha masa to około 45 proc. Odsetek s.m. w zakiszanej trawie jest bardzo ważny, gdy jej wartość jest zbyt niska (< 30 proc.), namnażają się w niej niekorzystne bakterie Clostridium. Powodują fermentację kwasu mlekowego do masłowego i rozkład aminokwasów do amoniaku, czego skutkiem jest wzrost pH i zwiększone straty suchej masy. Z kolei zbyt mocne podsuszenie (>50 proc.) utrudnia zwijanie bel i ubicie pryzmy, co sprzyja rozwojowi mikroflory tlenowej odpowiedzialnej za psucie kiszonki.

Na jakie rzeczy zwracać uwagę przy zakiszaniu materiału

Odpowiednio podsuszona sianokiszonka może być składowana w wybranej przez nas technologii. Podsuszoną zielonkę należy zgrabić w rzędy. W przypadku zakiszania w bele zgarnięta trawa powinna tworzyć prostokątne wały o szerokości odpowiadającej szerokości wlotu do prasy. Ważne, aby były maksymalnie zbite oraz jak najszybciej owinięte folią. Stosowanie się do tej zasady zapobiega nadmiernemu ich wysychaniu.

Rolkę folii, na dzień przed użyciem, dobrze jest umieścić w pomieszczeniu, w którym temperatura wynosi przynajmniej 15°C. Staje się ona wówczas bardziej elastyczna i uzyskuje lepsze parametry klejenia. Gotowe baloty należy niezwłocznie przetransportować na miejsce stałego składowania, co ogranicza ryzyko ich uszkodzenia.

Po tym okresie może dochodzić do wtórnej fermentacji, czyli psucia się zakiszonego materiału, a tym samym pogorszenia jego jakości. Zakiszając trawę w silosie lub pryzmie, należy pamiętać, aby napełnić je w możliwie najkrótszym czasie (w ciągu 1-2 dni). Kolejne warstwy zielonki powinny być równomiernie rozłożone i mieć grubość ok. 25 cm.

Zagęszczenie zakiszanego materiału powinno wynosić 220 kg s.m. na 1m3. Kolejny etap to szczelne okrycie folią, najlepiej podwójnie. Pierwsza powinna być folia podkładowa (grubość 0,04 mm), druga natomiast folia zewnętrzna (grubość od 0,11 do 0,15 mm). Należy pamiętać również o dobrym dociążeniu folii przy użyciu starych opon, worków z piaskiem, kostek słomy. Dla prawidłowego przebiegu kiszenia niezbędne są warunki beztlenowe oraz szybkie obniżenie pH do poziomu 4-4,2. W takich warunkach przebiega fermentacja mlekowa, uniemożliwiająca rozwój bakterii gnilnych i pleśni. Aby sianokiszonka była jak najlepszej jakości oraz w celu ograniczenia strat w czasie przechowywania, zaleca się stosowanie tzw. zakiszaczy opartych na kwasie mrówkowym, propionowym lub mlekowym.

Czytaj też: Zakiszanie traw – jak przygotować odpowiednią sianokiszonkę?

wmodr.pl/fot.Pixabay