Czarna porzeczka to owoc, który uprawia się na całym świecie – w różnych państwach i na różnych kontynentach. Polska od lat jest czołowym producentem i eksporterem, jeśli chodzi o rynek czarnej porzeczki. Na świecie około 51% tych owoców ma polskie korzenie, a w krajach Unii Europejskiej aż 56%.

Rynek czarnej porzeczki – owoc z historią

Historia uprawy czarnej porzeczki w Polsce może poszczycić się długoletnią tradycją. Jej początki sięgają 50 lat XX wieku. Głównym celem rozpoczęcia uprawy czarnej porzeczki w już nieistniejącym Instytucie Sadownictwa, znajdującym się w Skierniewicach, było stworzenie własnej odmiany, która rodziłaby większe plony niż ta zza granicy. Uzyskano wówczas kilka zupełnie nowych odmian, którym nadano istnie polskie nazwy: „Łódka”, „Bzura”, „Ner”, „Dunajec”, „Wisła” oraz „Warta”. W latach sześćdziesiątych, siedemdziesiątych i osiemdziesiątych nadal trwały prace nad udoskonaleniem odmian czarnej porzeczki, w wyniku których powstały kolejne typy owocu – „Ceres” i „Bona”. Pierwsza odmiana była ceniona przede wszystkim za to, że nabyła odporność na wielkopąkowca porzeczkowego – szkodnik, gatunek roztocza, który bytuje na owocach z gatunku porzeczki, w szczególności na czarnej porzeczce. Natomiast „Bona” jest odmianą uprawianą do dziś najczęściej w uprawie szpalerowej, zarówno w Polsce, jak i za granicą. Owoce tej odmiany uznaje się za owoce deserowe, które charakteryzują się głównie wysoką zawartością składników korzystnie wpływającą na zdrowie.

Czytaj także: Jagoda kamczacka – wciąż niedoceniany superowoc

 Rynek czarnej porzeczki – pożądane cechy owocu

Badania nad nowymi, coraz lepszymi odmianami czarnej porzeczki trwają do dziś w Zakładzie Hodowli Roślin Ogrodniczych w Instytucie Ogrodnictwa. Dzięki uczestniczeniu w Programie Wieloletnim, który został sfinansowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, można było skupić się na wyższej jakości, odporności i adaptacyjności hodowli owoców, co bezpośrednio wpływa również na większą atrakcyjność takiej odmiany na rynku czarnej porzeczki. Nowe odmiany owocu muszą spełniać szereg kryteriów, które pożądane są przez przetwórców, np. powinny obradzać w plony na wysokim poziomie czy powinny być podatne na różne sposoby gospodarowania produktu – zamrażanie czy przetwarzanie. Ważną cechą jest również możliwość łatwego przystosowania się do warunków glebowych i klimatycznych panujących w danym kraju oraz do różnego rodzaju technologii uprawy, np. do uprawy szpalerowej – odmiana deserowa, zaś do zbioru za pomocą kombajnu – odmiana przemysłowa.

Należy pamiętać, że każda odmiana owocu czarnej porzeczki powinna charakteryzować się odpornością lub jak najmniejszą podatnością na różnego rodzaju patogeny, które niestety mogą zaatakować uprawę.

Nowe odmiany na rynku czarnej porzeczki

Do nowych odmian czarnej porzeczki należą przede wszystkim: „Gofert”, „Tiben”, „Tines”, „Tisel”, „Tihope”, „Ores”, „Ruben”, „Polonus”, „Polares” i „Polben”. Wszystkie wymienione odmiany zostały wpisane w krajowym rejestrze Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych. Prawodawstwo Unii Europejskiej obejmuje zasięgiem działań ochronnych zdecydowaną większość odmian czarnej porzeczki. Odmianom „Gofert”, „Polares”, „Tihope” w Stanach Zjednoczonych w 2016 roku został nadany patent, zaś w Kanadzie przyznaną im ochronę prawną.
Najnowsze odmiany polskiej czarnej porzeczki zyskują coraz większe poważanie w środowisku plantatorów w Polsce. Z badań wynika, że uczestnictwo polskich odmian w procesie uprawy towarowej w Polsce utrzymuje się na poziomie ponad 80%, z czego zdecydowaną większość, bo aż 50% stanowią owoce odmiany „Tisel”.

Uprawy nowych odmian są efektem postępu biologicznego i coraz to nowszych technologii w procesie produkcji, a to wywiera korzystny wpływ na pozycję polskiego sadownictwa w krajach UE i na świecie.

polskiesuperowoce.pl/wikipedia/poradnikogrodniczy.pl