Proso jest uprawiane od setek lat. Z jego ziarna powstaje kasza jaglana, która zawiera przyswajalne białko, wysoką zawartość witamin z grupy B i mikroelementy.
Ziarno prosa nie zawiera glutenu i może być wykorzystywane w diecie bezglutenowej. Ze względu na swoje właściwości preferowana szczególnie dla osób chorych na celiakię. Oprócz kaszy jaglanej można je wykorzystywać do produkcji spirytusu, piwa, skrobi i cukru gronowego. Może być także wykorzystywane na paszę, a słoma i plewy prosa dorównują sianu średniej jakości. Wartość paszowa słomy jest wyższa niż pozostałych zbóż. Niektóre gatunki prosa mogą być także uprawiane na zielonkę.
Proso to roślina samopylna, która również bywa często zapylana przez owady. Potrzebuje wysokiej temperatury i dobrego nasłonecznienia, aby zwiększyć płodność kwiatków.
Średnie plony prosa w Polsce kształtują się w granicach 2,7 tony na hektar.
Posiada ono wiązkowy system korzeniowy, który w warstwie gleby zalega na głębokości około 40-50 cm, a pojedyncze korzenie sięgają do metra. To powoduje, że w stosunku do pozostałych gatunków zbóż lepiej znosi okres suszy.
Proso jest rośliną o wysokich wymaganiach termicznych i świetlnych. Do kiełkowania potrzebuje temperatury w granicach 8-10°C, natomiast w okresie wegetacji zahamowuje wzrost przy temperaturze poniżej 15°C. Jest szczególnie wrażliwe na późne przymrozki majowe. Okres wegetacji wynosi 80-115 dni, jednak ostateczny termin zbioru uzależniony jest od czynników takich jak np.: odmiana, występujące warunki klimatyczno-glebowe czy nawożenie.
Proso nie ma dużych wymagań, jeśli chodzi o gleby. Należy unikać uprawy na glebach ciężkich, zimnych i podmokłych. Dobrze się udaje na glebach lżejszych i niezachwaszczonych. Przy uprawie na glebach kompleksu pszennego dobrego i żytniego bardzo dobrego daje wyższe plony. Na pozostałych kompleksach żytnich można uzyskać zadowalające efekty pod warunkiem zachowania wysokiej kultury gleby i odpowiedniej zasobności w wodę.
Proso słabo wykorzystuje składniki pokarmowe z nawozów pochodzenia organicznego z uwagi na krótszy okres wegetacji. Dlatego wymaga zastosowania wyższych dawek nawozów mineralnych. Preferuje odczyn zbliżony do obojętnego (pH 6,0-6,5). Jeśli zaistnieje taka potrzeba, wapnowanie gleby należy dokonać po zbiorze przedplonu według zaleceń nawozowych.
Nawozy fosforowe i potasowe należy zastosować w całości przed siewem proso, najlepiej przed zabiegami mieszającymi glebę jak kultywatorowanie. Nawożenie azotem zaleca się stosować w dwóch dawkach: 50-60 procent przedsiewnie, a pozostałą część w fazie krzewienia po odchwaszczeniu.
Metody agrotechniczne mają szczególne znaczenie w ograniczaniu agrofagów i wpisują się w założenia integrowanej ochrony roślin. W przypadku przekroczenia progu ekonomicznej szkodliwości uzasadnione jest podjęcie chemicznej metody zwalczania. W celu określenia faktycznego zagrożenia dla uprawy prosa ze strony agrofagów należy systematycznie dokonywać przeglądu pól.
Czytaj też: Proso – czy może być rzeczywistą alternatywą dla kukurydzy?
odr.pl/fot.Flickr/Wikimedia