Mączlik (znany pod nazwą biała muszka) to wspólna nazwa wielu gatunków szkodnika upraw. Dotychczas opisano ich niemal 1550. W Polsce najbardziej rozpowszechnione są dwa z nich: mączlik szklarniowy i warzywny. Jak skutecznie odeprzeć ich ataki?

Mączlik – jaki jest mechanizm jego szkodliwego działania?

Mączlik może poczynić szkody w dwojaki sposób - bezpośredni i pośredni. Pierwszy z nich związany jest z ich sposobem odżywiania. Owady te wprowadzają swoją toksyczną ślinę i zaburzają turgor, czyli napięcie ścian komórkowych. W ten sposób pobierają soki z rośliny, co obciąża ją i powoduje jej zamieranie. Dodatkowym problemem jest fakt, że mączliki gromadzą się w dużych ilościach na plantacjach. Niszczycielski efekt ich bytowania jest więc spotęgowany ich przytłaczającą ilością.

Czytaj także: Zbiory jęczmienia ozimego – niemieccy rolnicy zgłaszają słabe plony

Mimo wszystko ta szkoda nie jest największa, najbardziej zagrażający uprawom jest sposób pośredni, w jakim mączlik oddziałuje na uprawy. Jest on związany z ich sposobem odżywiania się – mączlik pobierając soki, pozostawia na liściach spadź. Może ona przyczyniać się do wystąpienia na roślinach bardzo groźnych chorób grzybowych. Warto zwrócić uwagę na wspomnianą już wcześniej ślinę tych owadów – jest ona bardzo niszczycielska, dużo bardziej, niż uszkodzenia mechaniczne, jakie wywołuje mączlik pobierając pokarm. Ostatecznie największym zagrożeniem dla upraw jest po prostu przenoszenie przez mączlika szeregu chorób, w tym wirusowych i to to czyni w uprawach największe szkody.

Mączlik – jak go efektywnie zwalczać?

Mączlik jest trudny w zwalczaniu i wymaga złożonych sposobów, ponieważ szybko rozwija odporność na pestycydy. Chociaż stosowanie pestycydów może być konieczne w celu opanowania ciężkich, początkowych inwazji, wielokrotne stosowanie może prowadzić do rozwinięcia się szczepów mączlików całkowicie odpornych na chemiczne środki ochrony roślin. Aby temu zapobiec, zaleca się stosowanie tylko selektywnych środków owadobójczych. Dodatkowo należy uważać, aby zastosowane środki nie zaszkodziły naturalnym wrogom mączlika.

Jedną z ekologicznych metod zwalczania mączlika jest właśnie wypuszczenie na teren jego bytowania drapieżników, na przykład dobrotnicy szklarniowej (jest to jeden z gatunków os). Sposób ten stosuje się już od 1920 roku, jednak najbardziej skuteczne zwalczanie mączlika odbywa się poprzez chemiczne opryski. Szkodnik ten może być skutecznie zwalczany kilkoma składnikami aktywnymi z grupy neonikotynoidów, do których należą na przykład dinotefuran czy imidachlopryd. Bardzo ważnym jest, aby komponować ze sobą różne substancje z tej grupy, aby uniknąć wspomnianej wcześniej tolerancji na środek. Metody ekologiczne zwalczania tego szkodnika zwykle są mało efektywne, na małą skalę można jednak próbować zmywać go z zaatakowanych roślin.

biocontrol.ucr.edu/biotaxa.org/ fot. wikimedia CC BY-SA 3.0, Jack Dykinga