Transformacja klimatyczna problemem angażującym całą gospodarkę

Proces jakim jest transformacja klimatyczna i energetyczna wykroczył poza walkę o środowisko naturalne i stał się złożonym problemem, angażującym wszystkie sektory gospodarki – ocenia ustępujący prezydent stowarzyszenia Euracoal, prezes Polskiej Grupy Górniczej Tomasz Rogala. Europejskie Stowarzyszenie Węgla Kamiennego i Brunatnego Euracoal z siedzibą w Brukseli to organizacja skupiająca głównie europejskich producentów i importerów węgla – w sumie blisko 30 podmiotów z 20 krajów.

Transformacja klimatyczna problemem

Szef największej w Europie górniczej spółki, który przez ostatnie trzy lata kierował pracami tej międzynarodowej organizacji, w nowej kadencji będzie wiceprezydentem seniorem oraz doradcą nowego szefa Euracoal – Czecha Vladimira Budinskiego – dotąd wiceprzewodniczącego komitetu wykonawczego stowarzyszenia.

Podczas posiedzenia online, podsumowując trzyletni okres zarządzania organizacją, Rogala ocenił, że były to bodaj najtrudniejsze dla węgla kamiennego lata, w których zapadły najważniejsze decyzje polityczne zmierzające do radykalnej dekarbonizacji unijnej gospodarki oraz neutralności klimatycznej.

„Walka ze zmianami klimatu jest niewątpliwie uwarunkowana czynnikami natury politycznej, o czym świadczy wzmagana głównie od 2018 roku presja na węgiel” – ocenił ustępujący prezes Euracoal.

Wśród przykładów tej presji wymienił m.in. windowanie cen uprawnień emisyjnych ETS, ustalenie celu zeroemisyjności UE w 2050 r., blokadę finansowania paliw kopalnych prze Europejski Bank Inwestycyjny oraz podniesienie do 55 proc. unijnego celu redukcji CO2, co – jak ocenił – uszczupli zapotrzebowanie na węgiel energetyczny w Polsce nawet o dodatkowe 20 proc. w ciągu dekady.

Czytaj także: Pseudoekologiczny marketing! Kontrola stron internetowych wykazała plagę fejków

Transformacja klimatyczna, a pandemia

Rogala podkreślił, że w minionym roku wiele gałęzi gospodarki spowolniło lub zatrzymało się z powodu pandemii. Jednocześnie – jak mówił – transformacja energetyczno-klimatyczna nabrała „gwałtownego i niekontrolowanego tempa, a wszelkie działania proklimatyczne zostały bezkrytycznie uznane jako jeden z fundamentów odbudowy gospodarki UE po kryzysie”.

„Wszystko, o czym dyskutowano w ostatnich latach, nabrało kształtów prawnych i spowodowało, że ub. rok był okresem drastycznego spadku produkcji energii elektrycznej z węgla, zarówno kamiennego jak i brunatnego” – powiedział prezes PGG, wskazując, iż w pierwszym półroczu 2020 r. łączna produkcja węgla kamiennego w UE spadła o 16 proc., a węgla brunatnego o 29 proc., zaś produkcja energii elektrycznej z węgla spadła w drugim półroczu rok do roku o 35 proc.
Ustępujący prezes Euracoal zwrócił uwagę, że chociaż osiągnięcie neutralności klimatycznej może kosztować UE nawet 550 mld euro, zdominowany przez odnawialne źródła system elektroenergetyczny jest zagrożony ryzykiem braku ciągłości dostaw i blackoutami, co w ostatnich miesiącach miało miejsce np. w Wielkiej Brytanii.

Transformacja klimatyczna może być niebezpieczna

Zdaniem Rogali zbyt gwałtowna lub całkowita eliminacja paliw konwencjonalnych jest niebezpieczna, dlatego konieczne jest zagwarantowanie rozwiązań zapewniających dostawę energii w przypadku braku możliwości wystarczającej produkcji energii z OZE.

„Musimy wciąż rozmawiać i tłumaczyć, iż działania związane z transformacją energetyczną - zwłaszcza teraz, w dobie kryzysu gospodarczego- powinny być wprowadzane stopniowo. Działania zbyt gwałtowne mogą przynieść odwrotny skutek, ze szkodą dla społeczeństwa i bezpieczeństwa energetycznego Europy” – przestrzegał szef Euracoal w minionych trzech latach.

W jego opinii ograniczone do terytorium UE wysiłki proklimatyczne prawdopodobnie nie przyniosą zamierzonych efektów, ponieważ wciąż rośnie zużycie węgla na świecie (obecnie już 7,5 mld ton rocznie), a sama Unia ma niewielki wpływ na globalną emisję gazów cieplarnianych, za którą w dwóch trzecich odpowiadają kraje Azji, głównie Chiny, oraz USA.

„Jednocześnie ujemny bilans handlowy UE z państwami, w których produkcja dóbr nie jest w żaden sposób obarczona kosztami emisji, bezustannie powiększa się - w przypadku Chin deficyt urósł już do 2,6 bln euro od 2002 r. Wprowadzenie podatku węglowego wydaje się być krokiem niezbędnym w celu uniknięcia ucieczki przemysłu, a tym samym ochrony europejskiej gospodarki” – uważa Tomasz Rogala.

Jego zdaniem niezbędna w procesie transformacji energetycznej pomoc finansowa nie pokrywa faktycznych potrzeb. Wliczał, że przewidywane roczne wsparcie z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji wynosi ok. miliarda euro i stanowi znikomy ułamek budżetu, jaki UE poświęca polityce klimatycznej.

PAP/fot. pixabay