Szarłat szorstki – kosmopolityczny chwast o cennych właściwościach

Szarłat szorstki pomimo tego, że należy do rodziny roślin cenionych za piękny pokrój i zdobiących ogrody, a także użytkowych, jak szpinak czy burak, jest od nich zupełnie inny i jako chwast zagraża uprawom warzyw. Roślina ta nie jest jednak całkowicie pozbawiona pozytywów i można ją wykorzystać jako wartościową paszę dla zwierząt, a nawet pokarm dla ludzi!

Szarłat szorstki – spotkasz go na całym świecie

Szarłat szorstki pochodzi z Ameryki Północnej, ale aktualnie występuje niemal na całym świecie. Do Europy został zawleczony przez dzieło przypadku, a w Polsce poławił się po raz pierwszy na początku XIX w. W Polsce ma status epekofita, czyli rośliny obcego pochodzenia, która pojawiła się na naszym terenie relatywnie niedawno i występuje wszędzie tam, gdzie ma miejsce intensywna działalność człowieka. Sprawia to, że szarłat szorstki pojawia się tam, gdzie nie ma już siedlisk naturalnie występującej tam roślinności. Takie miejsca to zwłaszcza hałdy górnicze i poprzemysłowe, przydroża i pobocza, ale także pola, co jest w oczywisty sposób bardzo niekorzystne dla rolników. Na szczęście chwast ten nie wywiera wpływu na cenne, rodzime gatunki roślin.

czytaj także: Maruna bezwonna – uroczy kwiat który może zagrozić uprawom

Szarłat szorstki – dlaczego zagraża uprawom?

Szarłat szorstki kwitnie od lipca do października, ale siewki pojawiają się już w marcu, dlatego należy bacznie obserwować uprawy. Przez ten czas do rozwoju wymaga bardzo dużych ilości azotu i światła. Potrafi dorosnąć do wysokości nawet jednego metra, dla roślin uprawnych stanowi więc potężną konkurencję w poborze zarówno niezbędnych składników odżywczych (zwłaszcza wspomnianego azotu), ale także w dostępie do światła. Największe szkody czyni w uprawie roślin okopowych i kukurydzy. Nie można bagatelizować najmniejszych przejawów obecności tego chwastu, już średnia obecność 1/10 rośliny na metr kwadratowy stanowi podstawę do interwencyjnego zwalczania. Ze względu na dużą szkodliwość, jaką charakteryzuje się szarłat szorstki, najlepiej oczywiście zapobiegać jego występowaniu w uprawach, a działaniem przynoszącym wymierne efekty jest po prostu zapobieganie wysianiu tejże rośliny. Należy więc stawiać na wysokiej jakości materiał siewny.

Szarłat szorstki jest jadalny!

Przy takiej ilości przytłaczających informacji związanych ze szkodliwością tej rośliny, łatwo można przeoczyć jej zalety. Jest to bowiem roślina jadalna! Młode listki można spożywać na surowo, na przykład w formie dodatku do sałatek, a starsze po obróbce stanowią wartościową paszę dla świń, ze względu na wysoką wartość odżywczą. Szarłat szorstki (liście i nasiona) jest bogatym źródłem białka, a także witaminy c i soli mineralnych. Obecne trendy żywieniowe, zachęcające do spożywania wszelkich jadalnych, ale dziko występujących (lub po prostu nieuprawianych) roślin mogą spowodować, że szarłat szorstki znów zostanie doceniony i przeżyje swój renesans jako roślina jadalna. Mamy przecież amatorów przydrożnej pokrzywy, czy amatorów jadalnych kwiatów. Propagowaniem szarłatu do celów spożywczych swego czasu zajmowała się nawet Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego - chodziło tutaj o nasiona, które dodawane były do chleba.

atlasroslin.pl/ fot. wikimedia (Lynk Media, CC BY-SA 3.0)