Wojna domowa w Hiszpanii to konflikt zbrojny, który toczył się w latach 1936-1939 pomiędzy rządem Republiki Hiszpańskiej a prawicową opozycją. W ocenie historyków domowa w Hiszpanii to „wstęp” do drugiej wojny światowej i starcia pomiędzy III Rzesza a ZSRR.

Wojna domowa w Hiszpanii – przyczyny konfliktu

Wojna domowa w Hiszpanii nie zaczęła się w 1936 r. Linia podziałów i konfliktów ukształtowała się znacznie wcześniej. W 1931 r. władza w Hiszpanii przypadła lewicy, która zniosła monarchię i ogłosiła powstanie II Republiki Hiszpańskiej. Nowy rząd wprowadził szereg reform, które miały poprawić jakość życia oraz trwale rozdzielić państwo od Kościoła. Rok 1931 ro również upadek  siedmioletniej dyktatury generała Miguela Primo de Rivera oraz ucieczka z Hiszpanii króla Alfonso XIII.

Dość szybko okazało się jednak, że pomysły proponowane przez lewicę nie przypadły do gustu społeczeństwu. Dwa lata później do władzy doszły ugrupowania prawicowe, która cofnęły część wprowadzonych reform. W odpowiedzi, w 1934 r., w Asturii wybuchła rewolta, która została skutecznie spacyfikowana przez oddziały wojskowe pod dowództwem gen. Francisco Franco. To właśnie wtedy prawicowi politycy uznali armię za podporę hiszpańskiej państwowości.

W 1936 r. w Hiszpanii odbyła się pierwsza tura wyborów, która została wygrana przez Front Ludowy. Była to koalicja złożona przez komunistów, socjalistów, republikanów. Głównymi postulatami Frontu była amnestia dla więźniów politycznych, ulga podatkowa dla prowincji, intensyfikacja kredytów rolnych, przyspieszenie reformy rolnictwa. Już następnego dnia po wygranych wyborach lewicowi działacze rozpoczęli uwalnianie z więzień swoich współtowarzyszy. Rozpoczął się czas wzajemnych mordów i prześladowań. Wybuch wojny domowej w Hiszpanii był tylko kwestią czasu.

Czytaj także: Stanisław Michalkiewicz o marcu 1968: z Polski wyjeżdżał ten, kto chciał

Wojna domowa w Hiszpanii – wybuch walk

Bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny domowej w Hiszpanii było aresztowanie  przywódcy Falangi José Antonio Primo de Rivera, którego następnie zamordowano. W odpowiedzi na ten czyn Falangiści zamordowali José Castillo, porucznika Guardia de Asalto.
17 lipca 1936 r. doszło do próby wojskowego przewrotu. Powstańcy pod wodzą Franco opanowali hiszpańskie Maroko i Wyspy Kanaryjskie. W kontynentalnej części Hiszpanii zdołali przejąć kontrolę w Galicji, północnej Kastylii i Nawarrze. W środkowej części kraju opanowali Toledo. Zajęli także część Andaluzji z Sewillą, Kordobą i Kadyksem. Jednak najbardziej uprzemysłowione tereny Katalonii i Kraju Basków opowiedziały się za republikańskim rządem. Rozpoczęła się wojna domowa w Hiszpanii.

Czytaj także: Ks. Isakowicz-Zaleski o Grzegorzu Chomyszynie i ludobójstwie na Wołyniu

Wojna domowa w Hiszpanii – próba oceny konfliktu i generała Francisco Franco.

Wojna domowa w Hiszpanii to konflikt, którego nie można jednoznacznie ocenić. W ocenie historyków wojna domowa w Hiszpanii może być rozpatrywana na kilku płaszczyznach: militarnym, religijnym lub jako starcie dwóch ideologii oraz pośrednio i bezpośrednio dwóch mocarstw.
Próby oceny wojny domowej w Hiszpanii oraz postaci generała Francisco Franco podjął się gość Olivera Pochwata w programie Polska na serio. Historia Andrzej Matowski, założyciel fanpage II wojna światowa w kolorze.

Przeciwnicy Franco podnoszą, że Franco sprowadził komunistów do Hiszpanii. Jest to nieprawda, ponieważ rolę Komunistów w Hiszpanii bardzo skutecznie spełniała partia socjalistyczna. Największa partia Frontu Ludowego, która wprost nawoływała do przeprowadzenia rewolucji na wzór bolszewicki.

– zauważył Andrzej Matowski pytany o ocenę konfliktu w Hiszpanii.

Jeden z jej liderów Largo Caballero, który był potem premierem Hiszpanii wręcz nawoływał w 1936 r., że jeśli prawica wygra wybory, to pójdziemy na wojnę domową. Mówimy tu o ludziach, którzy wywoływali terrorystyczne zamach w Asturii i Katalonii, którzy odrzucali demokratyczną legitymację do rządów.

– przypomniał gość Polska na serio. Historia.

 Nawet gdyby Sowieci nie wsadzali swojego nosa do Hiszpanii, to Hiszpania stała by się lewicowo radykalna. Jestem niemal pewien, że w roku 1940/41 po podboju Francji Niemcy nie tolerowaliby takiego państwa u swojego boku. Szczególnie, że było ono niebezpieczne dla ich planów ataku na Związek Radziecki.

– mówił.