Psy myśliwskie

Nie ulega wątpliwości, że psy myśliwskie mają swój niezrównany urok. Ich samodzielność i zdolność do radzenia sobie w trudnych warunkach jest godna podziwu, a dobrze ułożony pies myśliwski nie tylko dobrze wykona swoją pracę, ale także będzie chlubą swojego właściciela.

Psy myśliwskie dzieli się na gończe, legawce, płochacze, norowce, dzikarze, tropowce i posokowce, aportery (retrivery) i charty. Każda grupa psów ma osobne zastosowanie, służy do polowań innego rodzaju i każda ma swoje zalety. Jednak wszystkie psy myśliwskie mają tą samą wspólną cechę – chcą pracować. Nawet jeżeli taki pies nigdy nie będzie spełniał swojej roli u boku myśliwego, zrobi wszystko by wykorzystać każdą ze swoich umiejętności – bo te psy pracę mają w genach

Psy gończe mają donośny głos i są świetnymi tropicielami. Są wytrwałe i wytrzymałe, dobrze przygotowane do pracy w środowisku leśnym. Psy te pracowały w grupie (nazywanej złają) goniąc zwierzynę. Według klasyfikacji FCI – Międzynarodowej Federacji Kynologicznej zarejestrowane jest 71 ras psów gończych. Wszystkie rasy należą do grupy IV. Obecnie w naszym kraju polowania z gończymi są zabronione.

Do grupy legawców należą wyżły i setery. Typowe dla tej grupy psów jest wykonywanie stójki, czyli zamieranie w bezruchu gdy pies dostrzeże zwierzynę. Wyżły najczęściej stają wpatrując się w kierunku z którego dochodzi zapach, nierzadko unosząc i zginając przednią łapę. Swoją polską nazwę legawce zawdzięczają pozycji leżącej jaką przybierają setery podczas wystawiania zwierzyny. Zgodnie z klasyfikacją FCI wszystkie 37 ras należy do grupy VII.

Płochacze to psy myśliwskie które przeszukują teren w niedużej odległości od myśliwego tak by mógł ustrzelić wypłoszone przez nie ptactwo. Trzymając się klasycznego podziału do grupy tej zakwalifikowane są spaniele angielskie, płochacz niemiecki i płochacz holenderski. Jednakże do polowań w roli płochaczy bardzo często wykorzystuje się inne średnie i małe psy myśliwskie takie jak gończe, teriery, szpice czy nawet jamniki.

Do norowców zaliczymy wszystkie jamniki oraz niektóre teriery jak foksteriery, niemieckie teriery myśliwskie, teriery walijskie lub border teriery. Ich wyjątkową zdolnością jest polowanie na lisa, borsuka czy jenota pod ziemią. Są to psy którym eksploracja podziemnych korytarzy sprawia ogromną przyjemność i nawet jeśli nie polują chętnie sprawdzą napotkane wejście. W przypadku jamników trzeba jednak szczególnie uważać, ponieważ mimo iż potrafią przekopać się przez napotkaną przeszkodę nie zwracają uwagi że kopiąc zasypują sobie drogę powrotną.

Psy wykorzystywane do polowań na dziki określa się mianem dzikarzy. Do grupy tej zaliczymy zarówno jamniki, wyżły, gończe czy szpice myśliwskie. Szkoli się je w taki sposób by podążały jedynie tropem dzików lekceważąc tropy innych zwierząt. Nawet jeśli znajdą zwierzynę nie wolno im na nią polować. Ich zadaniem jest wytropienie dzika i wygonienie go z lasu prosto na idących w linii myśliwych. Jeśli dzik zostanie postrzelony ich zadaniem jest wytropienie go i doprowadzenie do niego myśliwego.

Tropowce i posokowce to psy wykorzystywane do tropienia postrzelonej zwierzyny. Ich zadaniem jest wywęszenie nawet wielogodzinnych śladów krwi. Chociaż do tych zadań można wykorzystać niemal wszystkie psy myśliwskie najlepiej sprawdzą się te które posługują się tak zwanym wiatrem dolnym, czyli węszą i szukają zapachu blisko ziemi. Taki sposób pracy na śladzie będą przejawiały posokowce, gończe a także jamniki, choć tak naprawdę bardziej od rasy liczą się indywidualne predyspozycje psa.

Aportery, inaczej retrivery, to psy których głównym zadaniem jest przyniesienie, czyli zaaportowanie trafionej zwierzyny. Należą do nich między innymi Labrador Retriver, Golden Retriver czy Flat Coated Retriver. I choć to zadanie potrafi wykonać niemal każdy pies myśliwski, to tym co wyróżnia retrivery od innych ras to tzw. marking, czyli umiejętność oceny miejsca upadku postrzałka i zapamiętanie go tak by mimo obserwacji z miejsca obok myśliwego sprawnie zaaportować postrzelone ptactwo gdy padnie komenda. Po wysłaniu po aport po kolei przynoszą wszystkie postrzelone sztuki. Większość retriverów uwielbia wodę i bezbłędnie aportuje zarówno z lądu jak i ze zbiorników wodnych. Bywają również użytkowane jako płochacze lub tropowce.

Charty to jedna z najstarszych ras myśliwskich. Są sprinterami o lekkiej budowie mającymi za zadanie jak najszybciej dopaść zwierzynę na niedalekim dystansie. Są ciche, gdyż ich szczekanie mogłoby spłoszyć ofiarę dając jej przewagę odległości. Głęboka klatka piersiowa ma dać miejsce do przyczepu silnych mięśni kończyn niezbędnych do szybkiego biegu. To co wyróżnia się u tej rasy to przewaga wzroku nad węchem co jest wyjątkowe u psów. Polowania z chartami są zabronione zarówno w Polsce jak i w większości Europy. Warto wspomnieć że mamy swoje rodzime rasy psów myśliwskich a należy do nich chart polski, gończy polski oraz ogar polski.

Wiele osób marzy o psie konkretnej rasy. Mądre oczy spaniela, radosne usposobienie retriverów czy szorstkie brody terierów mają swoich wielbicieli. Nie każdy jednak wie, że poza swoim wyglądem i usposobieniem psy te mają swoje szczególne potrzeby o spełnienie których właściciel powinien zadbać.

Część osób postanawia kupić rasowego psa myśliwskiego, a skoro już na takiego się decydują to nierzadko wybierają też szczenię z linii psów pracujących czy inaczej użytkowych. Nie ma w tym nic złego o ile właściciel takiego czworonoga będzie pamiętał o zapewnieniu psu odpowiedniej ilości aktywności zarówno fizycznej jak i umysłowej. Trzeba mieć na uwadze, że psy po pracujących przodkach mają silniej rozwinięte potrzeby związane z realizacją popędu łowieckiego i trudniej im powstrzymać instynktowne zachowania typowe dla rasy. Jest to wynik dobierania do rozrodu psów i suk które miały najwyższe wartości danej cechy przez co została ona wzmocniona i utrwalona u ich potomków.

Decydując się na psa myśliwskiego należy starannie się przygotować wybierając spośród interesujących nas ras. Przed kupnem szczenięcia dobrze jest poznać specyfikę jego rasy. Warto porozmawiać z hodowcami, poszukać informacji na stronach klubów ras, podpytać właścicieli i hodowców np. na Facebooku – wiele klubów ras ma swoje grupy do których można się zapisać.

W przeciwieństwie do psów ras określanych jako rasy do towarzystwa psy ras myśliwskich, a tym bardziej psy użytkowe nie zadowolą się chwilą zabawy i kilkoma krótkimi spacerami dziennie. Potrzeby takie jak możliwość węszenia i eksploracji środowiska u psów myśliwskich znajdują się niezwykle wysoko w ich hierarchii potrzeb. Dla psów należących do tak zwanych norowców kopanie jest zachowaniem w stu procentach naturalnym, więc jeśli nie zapewnimy im takiej możliwości musimy liczyć się z przekopanym ogródkiem. Mając psa gończego warto pamiętać że gdy znajdzie wyjątkowo interesujący ślad zapachowy (a takich jest dla psa bez liku) na pewno będzie chciał go zbadać. Może nie tylko ciągnąć na smyczy ale jeśli będzie biegał swobodnie nienauczony powrotu na komendę w mgnieniu oka zniknie nam z oczu. Decydując się na retrivera trzeba wziąć pod uwagę że noszenie w pysku to ich sens życia i dobrze być przygotowanym na to że będą tam trafiać przedmioty codziennego użytku. Frustracja wynikająca z niespełnienia podstawowych potrzeb prędzej czy później będzie musiała znaleźć ujście co może przysporzyć nie lada problemów. Wspomniane wyżej cechy można oczywiście wykorzystać we wspaniały sposób szkoląc na przykład psa asystującego osobie niepełnosprawnej lub psa tropiącego pomagającego w odnajdywaniu zaginionych osób.

Przy odpowiednim szkoleniu, jeśli właściciel poświęci psu wystarczającą ilość czasu i zadba o to by we wspólne życie wplecione były potrzebne psu zadania, pies myśliwski z pewnością będzie wspaniałym towarzyszem i przyjacielem.

Agnieszka Siedlecka