Produkcja rolna w Polsce odnotowała spadek, ale dochody rolników wzrosły

W 2019 r., po dwóch latach wzrostu, odnotowano w Polsce 3 proc. spadek produkcji rolniczej liczonej w cenach stałych. Zmniejszyła się zarówno produkcja roślinna jak i zwierzęca – wynika z raportu GUS. Produkcja rolna może osiągnąć jeszcze gorszy wynik w roku 2020, na co wpływ mieć będzie pandemia koronawirusa.

Produkcja rolna spadła w sektorze sadowniczym

Na wynik produkcji roślinnej wpłynął spadek zbiorów owoców z drzew w sadach – o ok. 13 proc., owoców z plantacji jagodowych oraz krzewów owocowych w sadach o ok. 16 proc. i ziemniaków o ok. 12 proc. Spadek produkcji zwierzęcej był wynikiem zmniejszenia wolumenu produkcji głównie żywca wieprzowego (o ok. 5 proc.).

Czytaj także: Fundacja Viva do delegalizacji? Powstała petycja w tej sprawie!

Produkcja rolna słabsza w wymiarze globalnym

Natomiast wartość globalnej produkcji rolniczej w cenach bieżących wzrosła w stosunku do 2018 r. o 7 proc. w wyniku wzrostu zarówno produkcji roślinnej (o ok. 12 proc.), jak i zwierzęcej (o ok. 3 proc.). Według GUS,

na wzrost ten wpłynęły, poza zmianami wolumenu produktów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, zmiany cen produktów rolnych skorelowane z krajową podażą i zmianami cen zachodzącymi na zagranicznych, przede wszystkim unijnych rynkach rolnych.

Produkcja rolna w cenach bieżących

Wartość produkcji towarowej w cenach bieżących była wyższa niż przed rokiem. W przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych (UR) wartość towarowej produkcji roślinnej wzrosła z 2219 zł w 2018 r. do 2451 zł w 2019 r., a towarowej produkcji zwierzęcej – z 3635 zł do 3705 zł.

Powierzchnia zasiewów w ub.r. wyniosła 10,9 mln ha i była zbliżona do powierzchni z 2018 r. W strukturze zasiewów, tak jak w poprzednich latach, dominowały zboża – 72,4 proc. ogólnej powierzchni zasiewów, a na kolejnych miejscach znalazły się uprawy przemysłowe (10,8 proc.) i uprawy pastewne (8,9 proc.).
W 2019 r. wzrosła powierzchnia zasiewów m.in. pszenicy – o 3,9 proc., rzepaku i rzepiku - o 3,6 proc., ziemniaków 4,1 proc., kukurydzy na ziarno – o 3,1 proc. Istotnie natomiast zmniejszyła się powierzchnia upraw warzyw gruntowych – aż o 10,6 proc.

Pogłowie bydła ogółem (wg stanu w grudniu 2019 r.) liczyło 6,3 mln szt. i było o 1,3 proc. większe niż w grudniu roku poprzedniego. Pogłowie trzody chlewnej (wg stanu w grudniu 2019 r.) liczyło 11,2 mln sztuk i było o 1,7 proc. większe niż przed rokiem. W skali roku zwiększyła się liczebność wszystkich grup użytkowych. Jak zaznaczył GUS, przy wzroście cen żywca opłacalność tuczu świń poprawiła się w relacji do roku poprzedniego.

Produkcja rolna w dół, wskaźnik FADN w górę

Szacowany, na podstawie danych gromadzonych w systemie rachunkowości FADN, dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego w 2019 r. wyniósł 43745 zł i był wyższy o blisko 15 proc. w stosunku do roku 2018. Zwiększenie dochodu było efektem zwiększenia wartości produkcji o 30,7 proc. przy wyższych kosztach ogółem o 32,4 proc. i większych o 13,4 proc. dopłatach do działalności operacyjnej.

Przeciętny dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego na osobę pełnozatrudnioną był wprawdzie o 5,6 proc. wyższy niż przed rokiem, ale mniejszy od przeciętnego rocznego wynagrodzenie netto w gospodarce narodowej o 26,3 proc.

Produkcja rolna, a dochody rolników

GUS zauważył, że gospodarstwa rolne mają bardzo zróżnicowane dochody w zależności od specjalizacji. Najwyższe osiągają gospodarstwa ogrodnicze (ponad 73 tys. zł) i zajmujące się produkcją mleka. Najgorzej wypadają gospodarstwa utrzymujące zwierzęta trawożerne.

Istotnym czynnikiem dochodów są dopłaty bezpośrednie. Dla Polski udział dopłat bezpośrednich w dochodach z produkcji rolnej w latach 2013-2017 wyniósł 30 proc. Biorąc pod uwagę wszystkie dotacje, całkowite wsparcie publiczne w średnich dochodach rolniczych był na poziomie 45 proc.

GUS zwraca uwagę, że część gospodarstw rolnych, tych najmniejszych i największych nie mogłoby funkcjonować bez unijnych dopłat, ale inne są w stanie wytworzyć dochód bez korzystania z dopłat, zwłaszcza dotyczy to gospodarstwa o średniej i dużej wielkości ekonomicznej.

PAP/jac/fot. pixabay