Talk icon

Informacje

24-12-2020

Autor: Alicja Ostrowska

Opłatek – symbol pojednania, miłości i przebaczenia

Opłatek

Opłatek rozpoczyna wszystkie wieczerze bożonarodzeniowe. To dzieląc się nim składamy sobie życzenia powodzenia w nadchodzącym roku. Symbolizuje pojednanie, miłość, przebaczenie oraz przyjaźń. Ma charakter mistyczny. Jest popularny nie tylko w Polsce, ale także u naszych bliższych i dalszych sąsiadów, jak Czechy, Słowacja, Białoruś, Litwa i Włochy.

Opłatek – „dar ofiarny”

Wyznawcy religii rzymskokatolickiej nie potrafią wyobrazić sobie Wigilii bez jej jednego z najważniejszych elementów – opłatka. Jest to bardzo cienki biały płatek chlebowy, niesolony oraz niekwaszony. Wypieka się go z białej mąki oraz z wody, najlepiej święconej bez dodatku drożdży. Jeżeli jego składnikiem nie była woda święcona musi zostać on poświęcony przez kapłana, aby zyskać wymiar sakralny. Osoby zasiadające do wieczerzy rozpoczynają ją właśnie od składania sobie życzeń i jednoczesnym łamaniem się nim. Opłatek z łaciny „oblatek” oznacza „dar ofiarny”. Jako zwyczaj występuję również na Słowacji, Litwie, Białorusi, we Włoszech oraz Czechach.oplatek wigilijny

Opłatek, a ukryta w nim symbolika

Rozpoczęcie tego wyjątkowego spotkania, jakim jest kolacja bożonarodzeniowa od dzielenia się opłatkiem jest wyrażeniem chęci bycia razem. Opłatek symbolizuje pojednanie, miłość, przyjaźń oraz przebaczenie. Jednakże interpretację powyższego „daru ofiarnego” opiera się nie tylko o sferę duchową, ale również w materii opłatka, czyli „chleba”, który to symbolizuję doczesny charakter życzeń. Ponadto wypowiadając słowa modlitwy Ojcze Nasz modlimy się o to by tego „chleba naszego powszedniego” nigdy nam nie zabrakło. Warte uwagi jest, że chleb to również symbol dobroci i umiejętności dzielenia się.

Opłatek i tradycja łamania się nim

Tradycja łamania się opłatkiem zrodziła się na kanwie codziennego dzielenia się nim jako wymiaru komunii duchowej członków kościoła katolickiego, a miało to miejsce w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Natomiast opłatek, aby móc być traktowany jako dobro religijne należy go pobłogosławić – eulogia. Zgodnie z dawnymi tradycjami przynoszono do kościoła chleb, który święcono i którym dzielono się. Jeżeli dany członek rodziny nie mógł pojawić się w kościele zabierano dla niego część powyższego symbolu pojednania się. Zwyczaj ten zaczął zanikać w IX wieku na mocy dekretu synodów karolińskich.

Czytaj także: Norki amerykańskie, a utylizacja UPPZ. Szczepan Wójcik: norki to pożyteczne stworzenia

Opłatek – nie tylko ludzki wymiar Świąt

W Polsce XIX wieku popularyzowano ozdoby wigilijne z opłatka zawieszonego nad stołem bożonarodzeniowym. To one miały zapewnić powodzenie oraz szczęście w zbliżającym się nowym roku. Nie tylko ludzie korzystają z dobrodziejstwa opłatka, również zwierzęta mają swój odpowiednik – kolorowy symbol daru ofiarnego przeznaczony dla domowych czworonogów oraz bydła. Na Śląsku wypieka się tzw. „radośnik”, tj. specjalnie dla dzieci wypiekany opłatek posmarowany miodem. Co więcej potocznie używamy nazwy „opłatek” na spotkania wigilijne organizowane w okresie adwentu lub Bożego Narodzenia, na którym to zgormadzeni łamią się opłatkiem i składają sobie życzenia.

Źródło: gov.pl

swiatrolnika.info 2023