Informacje
22-02-2020
W teorii istnieją 3 systemy opasu bydła mięsnego, a ich dobór zależy od bazy paszowej własnego gospodarstwa, areału upraw i dostępności pastwisk:
- intensywny (alkierzowy)
- półintensywny ( z jednym sezonem pastwiskowym)
- ekstensywny ( z dwoma sezonami pastwiskowymi)
System opasu |
Intensywny |
Półintensywny |
Ekstensywny |
Żywienie – podstawowe pasze |
kiszonka z kukurydzy, pasza treściwa |
pastwisko – wiosna, lato; sianokiszonka, pasza treściwa - jesień, zima |
pastwisko - wiosna, lato; kiszonki, pasza treściwa – jesień, zima |
System utrzymania |
alkierzowy – tylko w budynku |
z jednym sezonem pastwiskowym |
z dwoma sezonami pastwiskowymi |
Systemy opasania młodego bydła rzeźnego na przykładzie rasy Charolaise (Micol i Beranger, 1984)
Opas intensywny
Nowoczesne systemy opasania bydła bazują na młodych – rosnących zwierzętach, charakteryzujących się wysokim tempem wzrostu i intensywnym odkładaniem białka w dziennym przyroście masy ciała.
Najszybszy wzrost masy ciała następuje przed osiągnięciem dojrzałości płciowej. W opasie intensywnym zwierzęta są utrzymywane alkierzowo. Do intensywnego opasania nadają się buhajki ras mięsnych, mleczno-mięsnych lub mieszańce z rasami mięsnymi, których dzienne przyrosty masy ciała powinny wynosić powyżej 1000 g/dzień, przy zużyciu około 1 - 1,2 kg paszy treściwej/100 kg mc. Stosuje się go w opasaniu buhajków od masy ciała 200-250 kg do 400-450 kg, uzyskanej w wieku 10-12 miesięcy życia lub w opasaniu buhajków do masy ciała 500 - 600 kg, uzyskanej w wieku 14 - 18 miesięcy życia.
Żywienie w opasie intensywnym polega na skarmianiu dobrze zbilansowanej dawki opartej na wysokiej jakości kiszonki z kukurydzy, traw i innych roślin oraz paszy treściwej. Kiszonka z kukurydzy doskonale spełnia wymagania zwierząt w zakresie energii. Przy zawartości s.m 30-35% w kiszonce z kukurydzy jesteśmy w stanie uzyskać przyrosty ponad 1000g/dzień z energii pobranej z tą paszą. Kiszonka ta charakteryzuje się niską zawartością białka i składników mineralnych (szczególnie Ca, P, K, S) oraz witamin. Niezbędne jest w związku z tym, przy żywieniu kiszonką z kukurydzy, zapewnienie paszy treściwej bogatszej w białko, szczególnie na początku opasu, oraz mieszanek witaminowo-mineralnych.
Przy odchowie przeznaczonych do opasu cieląt ras mlecznych, bądź krzyżówek ras mlecznych z mięsnymi, podajemy do 90 dnia życia preparat mleko zastępczy, w ilości około 5-6 l/sztukę dziennie, a od 3 tygodnia wprowadzamy niewielkie ilości kiszonki z kukurydzy i mieszankę treściwą (średnio po 1 kg/dzień). W następnym okresie odchowu zwierzęta otrzymują do woli kiszonkę z kukurydzy lub inną i dodatek od 2,5 do 3,0 kg paszy treściwej. Opasy ras mlecznych (np. HF) opasa się do niższej masy ciała (550-600 kg) niż zwierzęta ras mięsnych lub krzyżówek z rasami mlecznymi, aby zapobiec ich nadmiernemu otłuszczeniu, do czego mają skłonność w późniejszym okresie opasania.
Żywienie modelem intensywnym prowadzi do otrzymania tusz (zwłaszcza cieląt i buhajków) z bardzo dobrym umięśnieniem i niskim stopniem otłuszczenia. W ten sam sposób dla zwiększenia masy ciała przed ubojem powinny być opasane również wybrakowane krowy mleczne i mamki.
Przykładowa dawki pokarmowe z uwzględnieniem masy ciała opasanych zwierząt Pasze |
Masa ciała (kg) |
|||||
250 |
300 |
350 |
400 |
450 |
500 |
|
Kiszonka z kukurydzy (34%s.m) (kg) |
10 |
12 |
15 |
16 |
17 |
19 |
Słoma |
0,5-1 |
0,5-1 |
0,5-1 |
0,5-1 |
0,5-1 |
0,5-1 |
Mieszanka treściwa (kg) |
2,5 |
3 |
3,2 |
3,8 |
4,3 |
4,5 |
Koncentrat białkowy (kg) |
0,5 |
0,5 |
0,5 |
0,5 |
0,5 |
0,5 |
Oczekiwany przyrost dzienny (g) |
1350 |
1400 |
1400 |
1400 |
1250 |
1250 |
Opas półintensywny
Model żywienia z wykorzystaniem jednego sezonu pastwiskowego. Po zejściu z pastwiska zwierzęta utrzymuje się alkierzowo i żywi się kiszonką z traw (6–8 kg/100 kg masy ciała i paszą treściwą zbożową (0,6 kg/100 kg masy ciała). Do uboju przeznacza się zwierzęta w wieku około 18 miesięcy życia, przy masie ciała około 520 kg – w przypadku wolców, ok. 400–450 kg – w przypadku jałówek i ok. 600 kg – w przypadku buhajków. W celu poprawienia klasy rzeźnej opasanych zwierząt zwiększa się w ostatnich 2–3 miesiącach przed ubojem intensywność żywienia, zwłaszcza przy dotuczaniu buhajków, poprzez stosowanie dawek pokarmowych z maksymalną dopuszczalną (tj. 40% SM dawki) ilością pasz treściwych zbożowych. W opasaniu jałówek i wolców dotuczanie stosuje się rzadziej z uwagi na możliwość nadmiernego otłuszczenia tusz przy uboju.
Opas ekstensywny
System przeznaczony najczęściej dla opasania w rejonach o dużym udziale trwałych użytków zielonych, wykorzystujący 1-2 sezony pastwiskowe, a zimą kiszonki z traw i siano wraz z dodatkiem paszy treściwej ok 0,5 kg/100 kg masy ciała zwierzęcia. W wieku około 18 miesięcy buhajki mogą ważyć ok 520 kg, jałówki 450 kg, a w wieku 24-30 miesięcy 600-650 kg. W opasie ekstensywnym w oparciu o pastwisko zwierzęta powinny uzyskiwać przyrosty 800-1000 g dziennie, a zimą przy żywieniu kiszonkami 500-600 g. Pod koniec opasania, im bliżej uboju, zaleca się zwiększenie udziału pasz treściwych w dawkach. Przy wykorzystywaniu odpasu pastwiskowego należy pamiętać o szybkiej zmienności składników pokarmowych w runi, nawet z dnia na dzień. Ze względu na wysoką wartość pokarmową runi pastwiskowej, największe przyrosty zwierząt powinniśmy uzyskać w maju i czerwcu.
swiatrolnika.info/Fot. Pixabay