Cele przyszłej unijnej polityki rolnej będą trudne do pogodzenia, gdyż z jednej strony zakłada się zwiększenie konkurencyjności rolnictwa, a z drugiej nakłada na rolników obowiązki dot. ochrony środowiska – ocenili podczas dyskusji na posiedzeniu komisji rolnictwa jej członkowie. Tematem posiedzenia sejmowej komisji rolnictwa była informacja ministerstwa rolnictwa nt. projektu Planu Strategicznego WPR na lata 2023-2027.

WPR ma być silnie skoncentrowana na kwestiach związanych z ochroną środowiska

Jak mówił wiceminister rolnictwa Ryszard Bartosik, reforma Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) po 2023 roku zakłada, że każde państwo członkowskie UE przygotuje Plan Strategiczny dla WPR. Dokument ten będzie obejmował zarówno instrumenty I filaru WPR, (tj. płatności bezpośrednie) oraz działania w zakresie rynków rolnych, jak i II filaru, czyli wsparcie rozwoju obszarów wiejskich.

18 grudnia 2020 roku KE przekazała Polsce 15 zaleceń kierunkowych wraz z rekomendacjami do opracowania Planu Strategicznego, aby osiągnąć zakładane cele. "Pierwsza analiza dokumentu wskazuje, że oparte na analizie danych statystycznych w zakresie sektora rolno-spożywczego i obszarów wiejskich w Polsce rekomendacje w dużym stopniu odzwierciedlają wskazania krajowych analiz SWOT. Większość rekomendowanych przez KE obszarów interwencji znalazła odzwierciedlenie w pierwszej wersji Planu" – powiedział Bartosik.

Wiceminister zaznaczył, że państwa członkowskie mają dowolność w kształtowaniu przyszłych instrumentów interwencji (programów) i dostosowywania ich do krajowych uwarunkowań, ale muszą być one zatwierdzone przez Komisję Europejską.

Nowa WPR będzie silnie skoncentrowana na kwestiach związanych z ochroną środowiska i przeciwdziałaniu zmianom klimatu. Ukierunkowanie to jest wskazane w trzech dokumentach Komisji towarzyszących pakietowi legislacyjnemu WPR po 2020 roku tj. Europejski Zielony Ład, Strategia „Od pola do stołu” oraz strategia różnorodności biologicznej – wyjaśnił Bartosik.

WPR – pod koniec 2021 r. planowane jest oficjalne przekazanie Planu do zatwierdzenia przez KE

Prace nad polskim Planem Strategicznym WPR rozpoczęły się w październiku 2019 roku. Ta pierwsza wersja Planu obejmuje analizy SWOT – m.in. określenie silnych stron i potrzeb polskiego rolnictwa oraz propozycjach interwencji (wsparcia). Nie ma w nim jeszcze rozwiązań finansowych. Na obecnym etapie prac programowych przygotowano 59 interwencji w ramach obu filarów Wspólnej Polityki Rolnej – poinformował wiceminister.
1

5 lutego br. zakończyły się konsultacje społeczne dotyczące pierwszego projektu Planu, zgłoszono do niego 3,5 tys. uwag. Na bazie tych uwag w marcu/kwietniu 2021 r. powstanie II wersja dokumentu uwzględniająca już kwestie budżetowe. Następnie (maj/czerwiec 2021 r.) planowane jest przeprowadzenie konsultacji społecznych i opracowanie materiału, który we wrześniu 2021 r. zostanie przedłożony do akceptacji Komitetu Monitorującego a w październiku 2021 r. do akceptacji Radzie Ministrów.

W listopadzie 2021 r. planowane jest oficjalne przekazanie Planu do zatwierdzenia przez KE. "Biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia w negocjacjach z KE należy przyjąć, iż realnie negocjacje trwać będą do 6 miesięcy tj. do maja 2022 r." – powiedział wiceminister.

WPR, a potrzeba rozwoju rolnictwa ekologicznego

W opinii wielu posłów (m.in. Doroty Niedzieli (KO), Mirosława Maliszewskiego (KP), Kazimierza Plocke (KO), KE stawia przed unijnymi rolnikami ambitne cele dotyczące ochrony środowiska i klimatu, ale też stawia na konkurencyjność europejskiego rolnictwa jednocześnie ułatwiając dostęp dla produktów rolnych z krajów poza unijnych. KE chce wzmocnić dochody rolników, ale również chce ograniczyć stosowanie nawozów sztucznych i czy środków ochrony roślin, co może doprowadzić do zmniejszenia produkcji rolnej. Jak mówiła Niedziela (PO) "te sprzeczne cele będą trudne do pogodzenia".

Zdaniem posła Maliszewskiego (KP), Polska nie jest gotowa na realizację tak ambitnych celów, nie ma nowych środków ochrony roślin i nowych technologii upraw. Wskazał także, iż w innych krajach zużycie tych preparatów jest znacznie wyższe niż w Polsce.

W ramach unijnej strategii Zielony Ład, UE planuje do 2030 r. m.in. zmniejszyć ilość wszystkich używanych pestycydów chemicznych o połowę oraz o 20 proc. ograniczyć stosowanie nawozów sztucznych.

Posłowie mówili także o potrzebie rozwoju rolnictwa ekologicznego.

Według założeń UE, do 2030 r. należy zwiększyć skalę rolnictwa ekologicznego do 25 proc. W Polsce obecnie tylko ok. 4 proc. gruntów zajmują uprawy ekologiczne.

Wiceminister odpowiadając na wątpliwości, wyjaśnił, że Plan strategiczny jest budowany o określeniu o możliwości i doświadczenia kraju. "Będziemy dochodzić do zaleconych przez Unię norm i wskaźników, jednakże nie będzie się to działo z dnia na dzień".

"Jeżeli chodzi o nawozy i środki ochrony roślin (...) to nie będzie to tak, że jakimiś decyzjami z dnia na dzień będziemy zabraniać stosowania takich czy takiej ilości nawozów, ale będziemy skłaniać rolników do tego, by stosować środki jak najbardziej przyjazne środowisku, by stosować nawozy w sposób precyzyjny i tu będą nakierowane środki unijne" – powiedział Bartosik.

Czytaj także: ARiMR – więcej czasu na złożenie wniosku o dofinansowanie na inwestycje chroniące przed ASF lub powodzią

PAP/fot.pixabay