Dlaczego oleje roślinne są dla nas tak istotne?

Tłuszcze roślinne, w tym szczególnie oleje roślinne, odgrywają ogromną rolę w prewencji i leczeniu wielu chorób dietozależnych. Wzrost częstości występowania cukrzycy, otyłości czy nadal niepokojąca sytuacja dotycząca chorób układu sercowo-naczyniowego sprawiają, że wciąż modyfikowane są zalecenia żywieniowe. Niezmiennie jednak od lat podkreśla się, że nasycone kwasy tłuszczowe, których źródłem są głównie produkty pochodzenia zwierzęcego, warto zastępować nienasyconymi kwasami tłuszczowymi pochodzenia roślinnego. 

Oleje roślinne w Polsce

W Polsce najczęściej wybieramy oleje – rzepakowy i słonecznikowy. Choć tak naprawdę, tylko sięgając po różnorodne oleje z roślin lub ich mieszanki, można urozmaicić menu i zapewnić organizmowi bogactwo cennych składników. Co takiego wyjątkowego jest w olejach roślinnych?

Jakie zalety mają oleje roślinne?

Zawierają NNKT, czyli niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Są to takie tłuszcze, których organizm człowieka nie jest w stanie sam wytworzyć i dlatego powinny być stałym elementem codziennej diety. Do rodziny NNKT zaliczamy kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6. Są składnikami tkanek, prekursorami prostaglandyn – hormonów tkankowych, które regulują pracę układu krążenia, ciśnienie krwi, wydzielanie soków trawiennych. NNKT są też niezbędne do prawidłowego transportu lipidów w organizmie, dzięki czemu przyczyniają się do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi i zmniejszenia ryzyka rozwoju miażdżycy.

Oleje roślinne to także źródło witamin. Te, które kryją się w roślinnych olejach, można by długo wymieniać. Np. olej rzepakowy ma najwięcej prowitaminy A i witaminy K, natomiast olej słonecznikowy przoduje pod względem zawartości witaminy E, która jest silnym przeciwutleniaczem. Olej z orzechów włoskich ma sporo witamin z grupy B, działa przeciwzapalnie i przeciwstresowo. Roślinne oleje zawierają też witaminę K, która jest niezbędna w procesie krzepnięcia oraz pomaga w utrzymaniu zdrowych kości.

Czytaj także: Mleko w diecie seniora

Oleje roślinne są uniwersalne. Olejami roślinnymi łatwo można zastąpić tłuszcze zwierzęce: masło, smalec, słoninę. Można je dodawać do surówek, dań mięsnych, zup. Oleje, w których przeważają jednonienasycone kwasy tłuszczowe (oliwa i olej rzepakowy) nadają się do smażenia, spożywania na zimno i gotowania. Natomiast te, w których dominują kwasy wielonienasycone (słonecznikowy, kukurydziany, sojowy), powinno się stosować tylko na zimno.
Dodatkowo poprawiają smak i wygląd potraw. Tłuszcz jest nośnikiem smaku, dlatego dania skropione olejem są ucztą dla naszych kubków smakowych. Podczas przygotowywania ciast czy ciasteczek, od rodzaju wykorzystanego tłuszczu zależy m.in. kruchość, konsystencja czy faktura przygotowanego wypieku. Tłuszcz pomaga też zachować dłuższą świeżość potraw.

Oleje roślinne mają właściwości lecznicze. Niektóre oleje roślinne mają znacznie krótszy okres przydatności do spożycia, ale warto po nie sięgnąć ze względu na korzystne dla zdrowia właściwości. Np. olej z włoskich lub laskowych orzechów obniża ciśnienie tętnicze. Olej cedrowy łagodzi objawy choroby wrzodowej i wspomaga pracę stawów. Z kolei olej sezamowy stosuje się w profilaktyce osteoporozy, a konopny działa antybakteryjnie i przeciwzapalnie. Można kupić buteleczkę wybranego oleju roślinnego i dozować dla zdrowia wedle uznania.

Fot. pixabay