Odczyn gleby – czynnik, który warunkuje urodzajność podłoża

Odczyn gleby jest jednym z najważniejszych czynników, które warunkują jej urodzajność. Właściwie przeprowadzony proces wapnowania pozwala na uzyskanie najbardziej optymalnego pH, zarówno dla gleby, jak i dla uprawianych na niej roślin. Ukształtowanie pożądanego pH powinno się rozpocząć od określenia rodzaju gleby, a następnie wymagań dla planowanej uprawy. 

Kwaśny odczyn gleby, a wrażliwość roślin

Rośliny wykazują zróżnicowaną wrażliwość na kwaśny odczyn gleby. W glebach szczególnie kwaśnych, przy pH znajdującym się na poziomie poniżej 4,5 wytwarza się nadmiar toksycznych dla roślin czynników np. jonów manganu czy glinu. pH poniżej 5,0 powoduje zahamowanie rozwoju systemu korzeniowego. Rośliny o słabo wykształconych i płytkich korzeniach zaczynają słabiej rosnąc, mimo stosowania prawidłowego nawożenia i właściwego uwilgotnienia gleby. Należy pamiętać, ze w okresach suszy sytuacja może się pogłębić. Natomiast na glebach o uregulowanym odczynie, nawet w przypadku słabszej zasobności, można uzyskać wysokie plony.

Czytaj także: Klasy ziemi – co warto uprawiać na glebach najsłabszych?

Odczyn gleby, a rodzaj podłoża

Bielice, bielicowe leśne i uprawne oraz glejowo-murszowe to gleby, które charakteryzują się odczynem silnie kwaśnym. Odczyn kwaśny cechuje podłoże bielicowe, rdzawe, brunatne kwaśne, torfowe glejowe i pseudoglejowe. Słabo kwaśne gleby to najczęściej czarnoziemy leśno-stepowe, czarnoziemy leśno-łąkowe,  brunatne właściwe, płowe i torfowe torfowisk dolinowych. Stanowiska o obojętnym pH to głównie czarnoziemu leśno-stepowe, czarnoziemy leśno-łąkowe, brunatne właściwe, szaro-brunatne, mady i deluwialne. Podłoże zasadowe zaś cechują dwa główne typy – rędziny i słone. 

Zbyt wysokie dawki wapna, a odczyn gleby

Warto pamiętać, że gwałtowne kształtowany optymalny odczyn gleby zbyt wysokimi dawkami wapna może wywrzeć niekorzystny wpływ na wchody roślin i może być szkodliwe dla mikroorganizmów bytujących w glebie. Może również przyspieszyć uwstecznianie wielu składników – w większości wartościowych mikroelementów oraz rozkład glebowej materii organicznej. Duże dawki wapna zazwyczaj powodują wymywanie większości składników pokarmowych z warstwy ornej. 

Odczyn gleby, a jej zakwaszanie

Prawidłowy odczyn gleby uzyskuje się poprzez zakwaszenie gleb. Proces ustawicznie przeprowadza się zarówno z przyczyn niezależnych od rolnika – wymywanie wapna, kwaśne deszcze, jak i zależnych – wynoszenie wapnia z plonem zbieranych roślin, nawożenie mineralnymi nawozami azotowymi. Potrzebę wdrożenia procesu wapnowania ustala się na podstawie analizy próbek glebowych, dokonywanych przez okręgowe stacje chemiczno-rolnicze.

modr.pl