Budżet UE: trwają prace nad nowym kształtem Wspólnej Polityki Rolnej

Wspólna polityka rolna jest jedyną, w pełni wspólnotową polityką UE, ważną nie tylko dla rolników i producentów żywności, ale także dla mieszkańców obszarów wiejskich i konsumentów. Obecne rozwiązania w ramach wspólnej polityki rolnej obowiązują na lata 2014-2020. Na forum UE trwają już prace nad nowym kształtem WPR, jaki miałby obowiązywać po 2020 roku. W ramach kolejnego budżetu Unii Europejskiej na lata 2021–2027 Komisja Europejska zaproponowała m.in. modernizację i uproszczenie Wspólnej Polityki Rolnej (WPR).

Nowa propozycja wieloletniego budżetu UE i środków na Wspólną Politykę Rolną

Nowy budżet ma wynieść 365 mld euro, a przedstawione przez Komisję wnioski zakładają, że Wspólna Polityka Rolna pozostanie przyszłościową polityką, wspierającą rolników i społeczności wiejskie oraz zrównoważony rozwój unijnego rolnictwa. Nowe wnioski zapewniają państwom członkowskim większą elastyczność i zwiększają zakres ich odpowiedzialności przy podejmowaniu decyzji, w jaki sposób i gdzie inwestować środki w ramach WPR, by osiągnąć ambitne cele wyznaczone na poziomie UE.

– Wspólna polityka rolna jest jednym z głównych filarów naszej polityki i ma wpływ na życie wszystkich Europejczyków. Te solidne wnioski przyczynią się do zwiększenia konkurencyjności sektora rolnictwa, jednocześnie kładąc nacisk na jego zrównoważony rozwój. Dzięki nowemu modelowi realizacji zapewniamy państwom członkowskim większą swobodę w ramach zasady pomocniczości, aby poprawić efektywność polityki rolnej i lepiej monitorować jej rezultaty

– mówił Jyrki Katainen, wiceprzewodniczący odpowiedzialny za zatrudnienie, wzrost gospodarczy, inwestycje i konkurencyjność.

– Nasz wniosek stanowi element realizacji zobowiązania Komisji, aby zmodernizować i uprościć wspólną politykę rolną, dając państwom członkowskim prawdziwą swobodę działania w ramach zasady pomocniczości, zapewniając większą odporność sektora rolnictwa w Europie i zwiększając poziom ambicji związanych z ochroną środowiska i przeciwdziałaniem zmianie klimatu w ramach tej polityki

– dodał z kolei Phil Hogan, komisarz do spraw rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich.

Będą uproszczenia we Wspólnej Polityki Rolnej?

Wśród głównych elementów wniosków Komisji znalazły się m.in.: plany strategiczne na cały okres finansowania, w których określone będzie, w jaki sposób poszczególne państwa członkowskie zamierzają osiągnąć 9 ogólnounijnych celów gospodarczych, środowiskowych i społecznych, przy wykorzystaniu zarówno płatności bezpośrednich, jak i środków rozwoju obszarów wiejskich. Poszczególne plany zatwierdzać będzie Komisja, aby zapewnić ich spójność i ochronę jednolitego rynku. Komisja będzie uważnie śledzić postępy każdego państwa w realizacji ustalonych celów końcowych.

Zieloni organizują "pogrzeb" drzewa

Sprawiedliwsze traktowanie poprzez lepsze ukierunkowanie wsparcia

Płatności bezpośrednie pozostaną zasadniczym elementem polityki rolnej, co zapewni rolnikom stabilność i przewidywalność. Priorytetem będzie wspieranie małych i średnich gospodarstw rolnych, które stanowią większość w sektorze rolnym UE, oraz pomoc dla młodych rolników. Ponadto płatności bezpośrednie dla rolników zostaną zmniejszone w przypadku kwot powyżej 60 tys. euro i ograniczone do maksymalnego limitu 100 tys. euro na gospodarstwo rolne. W pełni uwzględniane będą nakłady pracy. Ma to zapewnić bardziej sprawiedliwy podział płatności;

Małe i średnie gospodarstwa rolne otrzymają wyższy poziom wsparcia na hektar. Państwa będą musiały przeznaczyć co najmniej 2 proc. swojego przydziału płatności bezpośrednich na pomoc młodym rolnikom w podejmowaniu działalności. Będzie to uzupełnione wsparciem finansowym na rozwój obszarów wiejskich oraz różnymi działaniami ułatwiającymi dostęp do gruntów i przenoszenie praw własności do gruntów.

Nowe ramy Wspólnej Polityki Rolnej będą zachęcać do ochrony środowiska

W ramach proponowanych ogólnounijnych celów uwzględniono zmianę klimatu, zasoby naturalne, różnorodność biologiczną, siedliska i krajobrazy. Nowa WPR będzie wymagała od rolników zwiększenia poziomu ambicji poprzez działania zarówno obowiązkowe, jak i te oparte na systemie zachęt. Płatności bezpośrednie będą uwarunkowane spełnieniem surowszych wymogów w zakresie środowiska i klimatu.

Większe wykorzystanie wiedzy i innowacji

Zmodernizowana Wspólna Polityka Rolna będzie wykorzystywać wszystkie najnowsze technologie, aby pomóc zarówno rolnikom w polu, jak i administracji publicznej, w szczególności poprzez: budżet w wysokości 10 mld euro z unijnego programu badawczego „Horyzont Europa” przeznaczony na projekty w zakresie badań i innowacji dotyczące żywności, rolnictwa, rozwoju obszarów wiejskich i biogospodarki, a także zachęcanie państw członkowskich do korzystania z dużych zbiorów danych i nowych technologii na potrzeby kontroli i monitorowania (na przykład przy weryfikacji wielkości gospodarstw do celów wniosków o płatności bezpośrednie, z wykorzystaniem danych satelitarnych), co ograniczy konieczność przeprowadzania kontroli na miejscu;

Przyspieszenie digitalizacji życia na wsi, na przykład poprzez zwiększenie dostępu do łączy szerokopasmowych na obszarach wiejskich, co poprawi jakość życia na takich obszarach, a w dalszej kolejności przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności europejskiego sektora produkcji rolnej.

Szmulewicz: Niektóre zasady WPR dyskryminują rolników

Szybkie osiągnięcie porozumienia w sprawie ogólnego długoterminowego budżetu UE

Aby środki UE mogły zacząć jak najszybciej przynosić rezultaty, a rolnicy mogli uzyskać niezbędną pewność i mogli się cieszyć przewidywalnością w odniesieniu do swojej działalności i podejmowania decyzji inwestycyjnych, konieczne jest szybkie osiągnięcie porozumienia w sprawie ogólnego długoterminowego budżetu UE i powiązanych wniosków sektorowych.

Opóźnienia podobne do tych, które wystąpiły na początku bieżącego okresu budżetowego 2014–2020, oznaczałyby, że rolnicy i administracje krajowe nie będą mogli czerpać korzyści z nowej Wspólnej Polityki Rolnej w związku z ograniczeniem biurokracji, większą elastycznością i lepszymi wynikami. Osiągnięcie w 2019 r. porozumienia w sprawie przyszłego budżetu długoterminowego umożliwi płynne przejście z obecnego długoterminowego budżetu (2014–2020) do nowego, a także zapewni przewidywalność i ciągłość finansowania z korzyścią dla wszystkich.

ec.europa.eu/gov.pl/MS/Fot. CC-BY-4.0: © European Union 2019 – Source: EP