Karczoch zwyczajny – Czy znasz jego zalety i walory smakowe?

Karczoch zwyczajny znany jest jako roślina, której dno kwiatowe oraz okrywy stanowią wyśmienite w smaku warzywo. Najnowsze doniesienia wskazują ponadto, że liście karczocha są doskonałym surowcem zielarskim.

Karczoch zwyczajny pochodzenie i budowa

Karczoch zwyczajny swoje korzenia ma w rejonie śródziemnomorskim. Jest wieloletnią rośliną spotykaną w ogródkach południowej Francji, Hiszpanii, Włoch, północnej Afryce oraz USA, w szczególności w Kalifornii. Pierwszy rok po wysiewie jest dla rośliny znaczący, gdyż wytwarza dużą rozetę o okazałych, pod względem rozmiaru, liściach, które są z wierzchu jasnozielonych i gładkich, a od spodu pokryte są srebrzystobiałymi włoskami. Drugi rok charakteryzuje się u rośliny wysoką, posiadającą rozgałęzienia łodygą, a na końcach pędów znajduje się kwiatostan.

Karczoch zwyczajny, a jadalna część rośliny

Jadalną częścią karczocha jest dno kwiatowe oraz okrywy. Jest to bardzo cenione warzywo nie tylko ze względu na wysublimowany smak, ale również z powodu wysokich walorów dietetycznych. Karczoch zwyczajny kwitnie w miesiącach od lipca do sierpnia. Wzrost zapotrzebowania na karczocha odnotowano w ostatnich latach po ogłoszeniu informacji, że w jego liściach znajduje się dużo związków o działaniu leczniczym. Liście rozetowe traktowane są jako surowiec zielarski i hodowany z takim przeznaczeniem karczoch uznawany jest za roślinę jednoroczną.

Rolnicy mieli niewolników! Wśród nich dziecko! Wabili ich do gospodarstwa i zmuszali do pracy! A to nie koniec

Karczoch zwyczajny i liście jako surowiec zielarski

Surowiec zielarski stanowią liście rozetowe nazywane ziołem. Suszy się je w temperaturze 40-50 C0. Charakteryzują się szarozieloną barwą oraz gorzkim smakiem, ponieważ zawierają związki flawonoidowe, cynarynę, kwasy polifenolowe, witaminę C, enzymy, sole mineralne. Zdrowotne właściwości wyciągu z karczocha zwyczajnego to: żółciopędność i żółciotwórczość, moczopędność, ochrona wątroby, a także przeciwmiażdżycowość i rozkurczowość.

Karczoch zwyczajny, jak prawidłowo go uprawiać

Karczoch zwyczajny najlepiej rośnie na glebach przepuszczalnych, żyznych, o odczynie od lekko kwaśnego do obojętnego. Zadomawia się w miejscach podobnych jak te dla rośliny okopowej na oborniku, ale azot w dawce obornika nie może być powyżej 170 kg N/ha. Nie należy sadzić karczochów bezpośrednio po sobie. Do nawożenia karczocha zwyczajnego zaleca się stosowanie nawozów fosforowych i potasowych, które są dozwolone w rolnictwie ekologicznym.

Jak założyć plantację karczocha zwyczajnego

Karczoch hodowany dla surowca zielarskiego uprawiany jest z nasion. Można zasiać nasiona wprost do gruntu i należy to uczynić w pierwszej połowie maja w rzędach co 80 cm, gniazdowo, siewnikiem lub linią ciągłą w rzędzie od siebie co 40 cm. Siew rzędowy wymaga od 15 do 20 kg nasion na 1 ha, a gniazdowy jedynie 10 kg. Głębokość przykrycia nasion to 1-2 cm. Już po dwóch tygodniach można zauważyć wschody rośliny. Drugim sposobem zakładania plantacji są rozsady. Plantacje zakładane w ten sposób dają znacznie większe plony, a do siewu wystarczy 3 kg nasion na 1 ha. Karczochy zwyczajne wysiewane są w marcu w mnożarce, a w chwili pojawienia się minimum dwóch par liści i po przymrozkach rozsadza się rośliny. Sadzi się je w odległości 8x40 lub 80x30 cm.

Karczoch zwyczajny.  Jak pielęgnować jego plantację?

Aby plantacja dawała żyzne plony należy ją pielęgnować. Podstawowymi zabiegami jest usuwaniu chwastów i spulchnianie gleby w międzyrzędziach. Odchwaszczanie należy wykonać przede wszystkim w pierwszym okresie rozwoju roślin i po pierwszym sprzęcie liści, gdyż później po zakryciu międzyrzędzi, chwasty nie mają możliwości rozwoju. Zbiory suszu wykonuje się dwa razy w roku raz w sierpniu, drugi raz pod koniec wegetacji, ale przed jesiennymi przymrozkami. Optymalna temperatura suszenia wynosi 80 0C. Średnie zbiór plonu suszu wynosi 3 t/ha. Najczęstsze szkodniki, z którymi trzeba walczyć na plantacji karczocha zwyczajnego to mszyce.

www.cdr.gov.pl