Niedobór wody stanowi coraz większy problem nie tylko w naszym kraju, ale również w całej Europie. Według szacunków unijnych ekspertów , do 2030 r. problem niedoboru wody może obejmować połowę dorzeczy w Europie.

Ścieki w rolnictwie przyszłością UE? Tak, ale oczyszczone

Dlatego też, aby zabezpieczyć źródła słodkiej wody Parlament Europejski pracuje nad przepisami o ponownym wykorzystaniu ścieków w rolnictwie.

Członkowie parlamentarnej Komisji Ochrony Środowiska 21 stycznia poparli nieformalne porozumienie osiągnięte z Radą  Europy w sprawie wniosku o ponowne wykorzystanie ścieków. Aby wejść w życie, nowe przepisy będą teraz musiały zostać zatwierdzone przez zgromadzenie plenarne i Radę.

Nowe prawo ma na celu propagowanie wykorzystania oczyszczonych ścieków do nawadniania w rolnictwie, do którego wykorzystuje się ok. połowy wody zużywanej rocznie w UE. Zwiększenie  ponownego wykorzystania wody w rolnictwie może pomóc zmniejszyć deficyt wody o 5% rocznie.

- Aby zapewnić bezpieczeństwo upraw, nowe przepisy wprowadzają minimalne wymagania dotyczące jakości wody oraz częste monitorowanie i zobowiązują oczyszczalnie ścieków do opracowania planów zarządzania ryzykiem. Organy państw członkowskich wydawałyby zezwolenia dla oczyszczalni ścieków i sprawdzałyby zgodność z przepisami. Jednolite przepisy na szczeblu UE zapewniłyby równe warunki operatorom oczyszczalni ścieków i rolnikom oraz usunęłyby przeszkody dla swobodnego przepływu produktów rolnych

– informuje Biuro Prasowe Parlamentu Europejskiego.

Niedobór wody i susze to problem rolnictwa

Niedobór wody ma skutki gospodarcze: susze mogą powodować bezpośrednie straty gospodarcze, głównie dla rolników, a także skutki pośrednie, takie jak niechęć do inwestowania w zagrożonym obszarze, a następnie wpływ na konkurencyjność gospodarki UE. Problem ma  też silny wymiar transgraniczny, ponieważ 60% dorzeczy w UE rozciąga się poza terytorium jednego państwa członkowskiego.

Możliwości związane z ponownym wykorzystaniem wody obejmują zwiększenie dostępności wody w zrównoważony sposób poprzez  zapewnienie oszczędności energii i redukcji emisji gazów cieplarnianych z uzdatniania wody  i przyczyniając się do adaptacji do zmian klimatu. Wyzwania związane z ponownym wykorzystaniem wody obejmują przystępność cenową, która może być zagrożona ze względu na wysoki koszt zaawansowanego oczyszczania ścieków i potrzebę dodatkowej infrastruktury dostawczej; oraz akceptowalność społeczna, która pozostaje niska, w szczególności w odniesieniu do ponownego wykorzystania do picia.

Komisja Europejska przedstawiła 28 maja 2018 r. Wniosek ustawodawczy określający minimalne wymagania dotyczące ponownie wykorzystywanej wody. Wniosek ma na celu przyczynienie się do zmniejszenia niedoboru wody poprzez zapewnienie, że odzyskana woda wykorzystywana do nawadniania w rolnictwie jest bezpieczna zgodnie z jej przeznaczeniem.

Wniosek nałożyłby obowiązki na operatorów zakładów rekultywacji, w których ścieki komunalne są oczyszczane przed dostarczeniem do użytkowników końcowych (rolników). Obowiązki te obejmują spełnianie minimalnych wymagań dotyczących jakości odzyskanej wody. Wymagania różnią się w zależności od czterech klas jakości wody określonych na podstawie odpowiedniej metody uprawy i nawadniania, i odnoszą się do parametrów mikrobiologicznych (obecność patogenów: E. coli, Legionella spp i nicienia jelitowego) oraz parametrów fizyko-chemicznych (biochemiczne zapotrzebowanie na tlen, całkowita zawiesina i zmętnienie). Ponadto monitorowanie jakości odzyskanej wody w oparciu o minimalne wymagania związane z częstotliwością testów. Konieczne jest też ustanowienie planu  zarządzania ryzykiem, w porozumieniu z odpowiednimi podmiotami (w szczególności dostawcami ścieków, które mają zostać odzyskane oraz użytkownikami końcowymi), na podstawie kluczowych zadań zarządzania ryzykiem, w celu zapewnienia, że wyeliminowane zostaną potencjalne dodatkowe zagrożenia.

Wniosek uzależniałby dostawę odzyskanej wody od pozwoleń wydawanych przez właściwe organy państw członkowskich. Właściwe organy miałyby możliwość nałożenia dodatkowych wymogów w oparciu o plan zarządzania ryzykiem przedłożony przez operatora zakładu regeneracji lub potrzebę ograniczenia niedopuszczalnych zagrożeń dla zdrowia lub środowiska. Wniosek wymagałby również od właściwych organów sprawdzenia zgodności odzyskanej wody z warunkami określonymi w pozwoleniu.

Państwa członkowskie byłyby zobowiązane do udostępniania online informacji na temat ponownego wykorzystania wody, aktualizowanych co najmniej raz w roku, oraz do publikowania co sześć lat informacji na temat kontroli zgodności przeprowadzanych przez właściwe organy.

Parlament Europejski przyjął stanowisko w pierwszym czytaniu w dniu 12 lutego 2019 r.

fot. Pixabay