Wirówka do mleka to urządzenie, które rozdziela mleko na śmietanę i mleko odtłuszczone. W przeszłości były powszechnie stosowane w gospodarstwach rolnych.

Większość rolników doiła kilka krów, zwykle ręcznie, i oddzielała mleko. Część odtłuszczonego mleka była spożywana, a resztę wykorzystywano do karmienia cieląt i świń. Wystarczającą ilość śmietany zachowywano do produkcji masła, a nadmiar sprzedawano. Dziś mleko jest oddzielane w mleczarniach przemysłowych. Przed sprzedażą do mleka odtłuszczonego wraca wystarczająca ilość śmietany.

Pierwsza wirówka do mleka

Przed pojawieniem się wirówek odśrodkowych oddzielanie mleka polegało na pozostawieniu go w pojemniku, aż śmietana wypłynie na wierzch i będzie można ją odlać ręcznie. Wirówka do mleka została po raz pierwszy wyprodukowana przez Gustafa de Lavala. Umożliwiła szybsze i łatwiejsze oddzielenie śmietany od mleka, bez konieczności odstawiania mleka na pewien czas i ryzyka, że skwaśnieje.

Gdy wirówka się obraca, cięższe mleko jest przyciągane do jej ścianek, a śmietanka, która jest lżejsza, zbiera się w środku. Śmietanka i mleko wypływają następnie przez oddzielne wylewki. Po oddzieleniu śmietana i mleko odtłuszczone są mieszane ze sobą w określonym stosunku, aż do uzyskania preferowanej zawartości tłuszczu. Stosunek ten zależy od produktu, który ma być wytworzony (mleko niskotłuszczowe, mleko pełnotłuste lub śmietana). Niektóre modele podłogowe wirówek były wyposażone w obrotową platformę przymocowaną do podstawy. Na platformie umieszczano wiadro do zbierania śmietany, a na podłodze ustawiano znacznie większe wiadro do zbierania mleka. Niektóre wirówki podłogowe miały dwie obrotowe platformy.

Wirówka do mleka była przełomem

Wirówka do mleka stanowiła znaczący przełom przemysłowy w Szwecji. W pierwszej dekadzie XX wieku w Sztokholmie działało ponad dwadzieścia firm produkujących wirówki. Wirówki w zmodyfikowanej formie są również stosowane na statkach do oczyszczania oleju, co mogło być ich pierwotnym zastosowaniem, ponieważ w pierwotnej formie de Laval zaproponował wirówkę do zastosowania w swojej turbinie parowej.

Pierwotna konstrukcja miała ręczny bęben, który wymagał ręcznego czyszczenia. W większości nowoczesnych wirówek stosuje się samowyrzucający bęben wirówki, który może automatycznie usuwać osady stałe, umożliwiając w ten sposób czyszczenie na miejscu (CIP).

Czytaj też: Produkty mleczne – większy eksport mleka i śmietany

wikipedia/fot.picryl/fot.pxhere